ـ یکی در بیابان  سگی تشنه یافت
برون از رَمَق، در حیاتش نیافت
 ـ کُله دَلو کرد آن پسندیده کیش
چو حَبل اندر آن بست دستار خویش
ـ به خدمت میان بست و بازو گشاد
سگ ناتوان را دمی آب داد
ـ خبرداد پیغمبر از حال مرد
که داور گناهان از او عفو کرد
ـ اَلا گر جفا کردی اندیشه کن
وفا پیش گیر و کرم پیشه کن
ـ یکی با سگی نیکویی  گم نکرد
کجا گم شود خیر با نیک مرد؟
ـ کَرَم کن چنان کت برآید ز دست
جهانبان در خیر بر کس نبست
ـ به قنطار، زر بخش کردن ز گنج
نباشد چو قیراطی از دسترنج
ـ بَرَد هر کسی بار درخورد زور
گران است پای ملخ پیش مور
ـ (دَلو=سطل؛ حَبل=طناب؛ کت= که تو را؛ قنطار زر=پوست گاو پر از طلا؛ قیراط=وزنی معادل دو دهم یک گرم).


کمند احسان ـ سعدی

   ـ به ره در, یکی پیشم آمد جوان
   به تَک در پیَش گوسفندی دوان

    ـ بدو گفتم این ریسمان است و بند  
   که می آرد اندر پیَت گوسفند

   ـ سَبُک طوق و زنجیر از او بازکرد
   چپ و راست پوییدن آغازکرد

   ـ هنوز از پیَش تازیان می دوید
  که جو خورده بود از کف مرد و خوید (خید)

   ـ چو بازآمد از عیش و بازی به جای
  مرا دید و گفت ای خداوند رای

  ـ نه این ریسمان می بَرَد با منَش   
   که احسان کمندی است برگردنش

  ـ به لطفی که دیده ست پیل دَمان
   نیارد همی حمله بر پیلبان

  ـ بدان را نوازش کن ای نیکمرد   
   که سگ پاس دارد چو نان تو خورد

بر آن مرد کُندست دندان یوز
  که مالد زبان بر پنیرش دو روز

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ـ تَک: دو، تاخت
ـ سبُک: بی درنگ، فوراً
ـ پوییدن: دویدن
ـ خوید (که خید تلفظ می شود): گیاه تازه
ـ خداوند: صاحب
ـ دَمان: خشمگین و غرّنده
ـ یوز: حیوانی شبیه پلنگ، امّا کوچکتر از آن.