وی گفت: آنچه دونالد ترامپ دنبال آن است، یک سیاست جامع‌تر در قبال رژیم ایران است. توافق اتمی فعلی نقاط ضعف فراوانی دارد. بنابراین یا باید این نقاط ضعف برطرف شود یا یک توافقق جدید برقرار گردد. سیاست دولت آمریکا نیز کاملاٌ هماهنگ با این مسأله است.
وزیر خارجه آمریکا گفت: تلاش ما این است که از فریادهای مردم ایران برای دمکراسی و آزادی حمایت کنیم، و امیدوار باشیم که روزی مردم ایران کنترل دولت را مجدداً به دست بگیرند، و تاریخ غنی گذشته آنرا زنده کنند.
مشروح مصاحبه با رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا با تلویزیون سی.ان.ان:
مجری: شما اخیرا گفتید که رژیم ایران در حال تبعیت فنی با توافق هسته‌ای است، ولی رئیس جمهور روز جمعه گفت که رژیم ایران مرتکب چندین مورد نقض توافق شده است. کدام یک درست است؟ آیا ایران در تبعیت فنی هست یا اینکه مرتکب چندین مورد نقض توافق شده است؟
تیلرسون: جواب این است که هر دو. تحت توافق هسته‌ای برجام که یک توافق چند جانبه است، تعدادی نقض فنی صورت گرفته است. انبار بیش از اندازه آب سنگین و نگهداری موادی که برای ساختن سانتریفوژهای سرعت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی تحت این توافق، که یکی از ضعف‌ها و اشکالات این توافق است. این روال که رژیم ایران همیشه درست تا مرزهای توافق پیش می‌رود ما را نگران می‌کند که چقدر این رژیم حاضر است پیش برود و حد و حدود خودش در این توافق را به آزمایش بکشد؟ پاسخ ما به این سوال این بوده که با سایر طرف حساب‌ها کار کنیم و خواهان آن شویم که نسبت به اعمال توافق بسیار سخت‌گیر باشیم، نسبت به بازرسی‌ها سخت‌گیرتر باشیم، نسبت به فاش ساختن اطلاعات سخت‌گیرتر باشیم. و این آن چیزی است که ما از زمان پیوستن به کمیسیون مشترک تلاش می‌کنیم تغییر جهت بدهیم.
مجری: پرزیدنت ترامپ روز جمعه عدم تأیید توافقنامه هسته‌ای را اعلام کرد، ولی از آن بیرون نکشید، در حالی که می‌توانست چنین کاری بکند. آیا رئیس جمهور، پیش از آنکه مقامات دولت مانند خود شما یا وزیر دفاع ژنرال متیس، موفق شدند وی را متقاعد کنند که راه میانه‌ای را در پیش بگیرد، خواهان بیرون کشیدن از توافق بود؟
تیلرسون: چیزی که رئیس جمهور می‌خواهد، یک استراتژی جامع‌تر برای برخورد با رژیم ایران است. به نظر من به مدت زیادی، و قطعا در طول مدت دولت قبلی، ما باید رابطه با ایران را حول توافق هسته‌ای تعریف می‌کردیم. این توافق هسته‌ای اشکالات و ضعف‌هایی دارد. ولی رئیس جمهور حتی در کارزار انتخاباتی خودش هم گفت که یا توافق را اصلاح خواهد کرد و یا اینکه مجدداً آنرا به مذاکره خواهد کشید، یعنی گفت یا من این اشکالات را تصحیح خواهم کرد، یا اینکه باید به کلی یک توافق دیگر داشته باشیم. به نظر من تصمیم وی پیرامون سیاست جدید با این گفته وی همخوانی دارد.
الآن ما می‌خواهیم با ضعف‌های توافق هسته‌ای برخورد کنیم، ولی ما باید به طیف وسیعتری از تهدیداتی بپردازیم که رژیم ایران در منطقه ایجاد می‌کند. این‌ها تهدیداتی هستند که متوجه دوستان و متحدان ما هستند و در نتیجه امنیت ملی خود ما را نیز تهدید می‌کنند. این سیاست سه عنصر دارد، و به نظر من مهم است که مردم این عناصر را که رئیس جمهور در سخنرانی خود به آن اشاره کرد بفهمند. از یک طرف یک توافق هسته‌ای داریم، که ما تلاش خواهیم کرد اکنون در همکاری با شرکای خود به اشکالات بیشماری که در آن وجود دارد بپردازیم. ممکن است توافق ثانویه‌ای ایجاد شود و این تغییرات در بطن توافق موجود ایجاد نشود. و ممکن است ما به توافق دیگری دست بیابیم.
عنصر بعدی، طیف وسیعتری از تهدیدات رژیم را مقابلمان داریم. تهدیداتی نظیر برنامه موشک‌های بالستیکی، حمایت از سازمان‌های تروریستی در منطقه، حزب الله لبنان و غیره که همه سازمان‌های بسیار تهدید آمیزی هستند. همچنین فعالیتهای بی‌ثبات کننده رژیم ایران مثلا در یمن در حمایت از شبه‌نظامیان حوثی، حمایت از شبه‌نظامیان در سوریه و حمایت از رژیم اسد. به هر جای منطقه که نگاه کنید، اقدامات رژیم ایران، منطقه را بی ثبات می‌کند و سایر کشورها را مورد تهدید قرار می‌دهد.
سومین عنصر این سیاست، این است که این سیاست ربطی به مردم ایران ندارد. این به رژیم ایران مربوط است.
یک رژیم تندرو که از زمان روی کار آمدن به دنبال ضربه زدن و کشتن آمریکاییان و ضربه زدن به سایرین در منطقه بوده است. ما نمی‌توانیم مردم ایران را مسئول این موضوع بشناسیم.
تلاش ما این است که از صدا‌های مدره در ایران حمایت کنیم، از فریادهای آنها برای دمکراسی و آزادی حمایت کنیم، و امیدوار باشیم که روزی مردم ایران کنترل دولت ایران را مجدداً به دست بگیرند، و تاریخ غنی گذشته آنرا زنده کنند در جامعه جهانی ادغام شوند و بتوانند یک عضو مفید تجارتی در منطقه باشند. این هدف نهایی ما است. ولی ما درک می‌کنیم که این یک بازی طولانی است.
مجری: چندی پیش در سنا، از همتای شما در پنتاگون ژنرال متیس سوال شد که آیا از نظر وی ماندن در این توافق مطابق منافع آمریکا هست یا خیر. سوال این نبود که آیا وی خواهان ارتقاء توافق است یا اضافه کردن یک توافق ثانویه، بلکه این بود که آیا آمریکا باید در آن باقی بماند یا آنرا ترک کند؟ و او گفت که ماندن در توافق مسیری است که او انتخاب می‌کند. به نظر می‌رسد شما هم با همین موافق هستید، و خواهان آن نیستید که کنگره بلافاصله تحریم‌هایی را اعمال کند که به این توافق پایان دهد.
تیلرسون: ما می‌خواهیم توافق را به صورتیکه امروز وجود دارد به طور کامل اعمال کنیم و خواهان تبعیت رژیم ایران تحت این توافق باشیم، و بعد روند رسیدگی به این اشکالات را شروع کنیم. مانند عدم رسیدگی به موضوع موشک‌های بالیستیکی، یا نگرانی‌هایی که در رابطه با اتمام توافق داریم. ما می‌دانیم این چه عواقبی دارد. ما قبلا این وضعیت را در دهه ۹۰ در توافقاتی که با کره شمالی داشتیم دیده‌ایم، که چطور در نهایت به اتمام می‌رسند. حاصل چیزی که اتفاق افتاد همین وضعیتی است که اکنون با کره شمالی داریم. ما نمی‌خواهیم با ایران هم در چنین وضعیتی قرار بگیریم.
مجری: شما در باره متحدان اروپایی ما صحبت کردید. همانطور که می‌دانید، متحدان ما در اروپا بسیار نگران اقدامی هستند که پرزیدنت ترامپ روز جمعه اتخاذ کرد. می‌خواهم برای شما از وزیر خارجه آلمان نقل قول کنم. وی گفته است: «نگرانی عمیق من این است که آنچه که از دیدگاه آمریکا برای ایران اتفاق می‌افتد، تنها مسئله رژیم ایران نخواهد بود، بلکه بسیاری دیگر خواهند گفت که با در نظر گرفتن اینکه چنین توافقاتی در حال از بین رفتن هستند، آیا آنها نیز باید دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را مد نظر داشته باشند یا نه». و فکر کنم سوال در اینجا این است که چرا باید کره شمالی دیگر هیچ یک از حرفهای آمریکا را باور کند وقتی که رئیس جمهور نشان داده است که آماده است تا از توافقات تسلیحات هسته‌ای بیرون بکشد؟
تیلرسون: به نظر من چیزی که کره شمالی باید از این تصمیم گیری نتیجه بگیرد این است که ایالات متحده خواهان یک توافق سخت گیرانه با کره شمالی خواهد بود. توافقی که بسیار الزام آور باشد و نه تنها اهداف ایالات متحده، بلکه اهداف چین و سایر کشورهای منطقه که عبارت است از یک شبه جزیره کره غیر هسته‌ای را محقق کند. ما در نظر داریم در چنین توافقی بسیار سخت گیر باشیم. اگر ما به چنین چیزی برسیم، آنوقت دیگر چیزی برای ترک کردن وجود نخواهد داشت، چون به هدف رسیده‌ایم. مشکل توافق با رژیم ایران این است که هدف را محقق نمی‌کند و فقط رسیدن به هدف را عقب می‌اندازد. و ما معتقدیم که این یکی از ضعف‌های این توافق است. لذا ما در توافق می‌مانیم و با شرکاء و متحدین اروپایی خود همکاری می‌کنیم تا ببینیم که آیا می‌توانیم به این نگرانی‌ها، که نگرانی های همه ما هستند، پاسخ بگوییم یا خیر.
