فرانسواز هریتیه در ۱۵ نوامبر ۱۹۳۳ بدنیا آمد. و در ۱۹۴۶ در پاریس در دانشگاه سوربون مشغول به به تحصیل در زمینه تاریخ و جغرافیا شد. بعد از شرکت در کلاس درس کلود لوی اشتراس جزو نزدیک ترین و برجسته ترین شاگردان وی گردید. در ۱۹۵۸ به آفریقا سفر کرد و پنج سال را در آفریقا به تحقیق مشغول شد.
خانم ارییتیه در ۱۹۶۷ وارد مرکز مطالعات ملی علمی فرانسه شد و در سال ۲۰۱۴ نشان افتخار لژیون دونور را از رئیس جمهور فرانسه فرانسوا اولاند دریافت کرد.
فرانسواز ارییتیه دومین زنی است که در فرانسه در دانشگاه بزرگ تحقیقاتی فرانسه معروف به کولژ دو فرانس تدریس کرد.
وی بر مسند کرسی استادی یکی از بزرگترین استادان مردم شناس فرانسه کلود لوی اشتراس نشست و کرسی مطالعات مقایسه ای جوامع آفریقایی را تدریس کرد.
محور مطالعات و تحقیقات وی بنیادهایی جهانی سلطه مذکر بود. وی در مورد مناسبات مرد و زن و ریشه های مرد سالاری صاحب تز بود و مقالات و کتب زیادی در این رابطه تدوین نمود. از این رو در زمینه برابری یکی از برجسته ترین شخصیتهای فرانسوی و مورد احترام همگان بود.
فقدان این بانوی دانشمند برای جامعه فرانسه ودولت و مردم این کشور و به ویژه برای دانشگاهیان و روشنفکران این کشور دریغی بزرگ بود.
فرانسواز نیسن Francoise Nyssen وزیر فرهنگ فرانسه گفت: امروز یک زن استثنایی ما را ترک کرد: فرانسواز اریتیه یک مردم شناس برجسته و حامل امید بود که از هماکنون فقدان صدای او را حس میکنیم.
فردریک ویدال Frédérique Vidal وزیر آموزش عالی فرانسه به خاطره این دانشمند استثنایی که همچنین یک وجدان، آزاد، روشن و فعال درود فرستاد.
مارلن شیاپا دبیر دولت در زمینة برابری زن و مرد گفت: جای او برای زنان، برای فرانسه و برای انسانیت که آنرا بهخوبی مورد تحقیق قرار میداد، خالی خواهد بود.
شهردار پاریس خانم آن ایدالگو: فرانسواز اریتیه او را زنی بزرگ که هرگز فراموش نخواهد شد توصیف کرد و فرانسوا دو روژی رئیس مجلس ملی فرانسه گفت: فرانسواز اریتیه بر انسانشناسی و بر زندگی روشنفکری فرانسه تأثیر گذاشت و برای برابری زن و مرد و علیه تبعیضات جنگید.
شماری دیگری از وزرا و بسیاری از شخصیتها وپارلمانترها و احزاب و شهرداران و منتخبان فرانسوی نیز در پیامهای تسلیت خود به فرانسواز اریتیه فرستادند و او را زنی بزرگ که مسیر برابری زن و مرد را روشن کرد، توصیف کردند: یک روشنفکر شگفتیآور به معنای واقعی کلمه و یک انسانشناس بسیار بزرگ که توانست علم و انسانشناسی را در تحقیقات دربارة جمعیتها و نحوة زندگی روزمرةشان با هم پیوند بزند.
فرانسوز اریتیه یار و یاور بزرگ مقاومت مردم ایران و خانم مریم رجوی رئیس جمهور برگزیده مقاومت بود و در سخنرانیها و پیامهای صمیمانه وعمیق خود از آرمان آزادی و برابری زن و مرد در ایران حمایت کرد.
او در پیام خود به مناسبت روز جهانی زن در سال ۲۰۱۶ گفت، «این مشروع است که زنان جایگاه و ارزش همسان با مردان داشته باشند. اما ما نمی توانیم بدون نبرد به این نقطه برسیم... و در همین رابطه است که من شخصاًاز کاری که توسط خانم مریم رجوی انجام شده تکان خورده ام چون من از کیفیت مبارزه و خلوص او در تلاشهایش برای جدایی دین از دولت آگاهم، همچنین از تلاشهایش برای زنان... او تصمیم گرفت که به زنان در زمینه استفاده از قدرت مسئولیت بدهد هرچند که آنها به طور سنتی نقش های کمتری به نسبت مردان برعهده داشتند. او تصمیم گرفت که موج را برگرداند».
او در پیشگفتاری برای کتاب«زنان علیه بنیادگرایی- به قلم مریم رجوی»، نوشت: رییس جمهور منتخب شورای ملی مقاومت ایران که در فرانسه مستقر است، درگیر کینه توزی خشمگین رژیم حاکم برایران است که با بنیادگرایی اسلامی قدرت خود را سرپا نگه داشته است....هر چند مریم رجوی یک زن سیاستمدار است، ولی او همچنین به این تاریخ سنگین معاصر در زمینه های مردم شناسی فکر میکند و سوالات در مورد پایه ای عقیدتی قدرت اسلامی بنیادگرا می پردازد با به جوابهای مناسب میدان میدهد: «زن ستیزی و نفی برابری جنسی به نام اسلام .. نیروی محرک بنیادگرایی است».
بنیادگرایی در سال ۱۹۷۹ در ایران بعد از بازگشت خمینی در این کشور با جمعیت ۹۸ درصد مسلمان مستقر شد و از آن زمان بصورت پایدار یک «جریان فکری متحجر که ویژگی بارز آن یک سرکوب بی رحمانه، انحصار قدرت، جداسازی مذهبی، زن ستیزی بی سابقه و یک عطش گسترش طلبی بی پایان است».
چرا چنین سرکوب زن ستیزانه فاجعه بار بوجود آمد؟ مریم رجوی به این سوال ابتدائا به شیوه منحصرا سیاسی پاسخ میدهد: برای حفظ قدرت».
وی در همین پیشگفتار در رابطه با تجربه اندوخته در مقاومت ایران در مورد نقش رهبری کننده زنان نوشت: «باید گفت که دراین کار یک تجربه انسانی شگفت انگیزوجود دارد که ما فقط میتوانیم به آن بنگریم، ستایشش کنیم و از آن حمایت کنیم، حتی باید از آن الهام بگیریم چراکه ظاهر دموکراتیک ولاییک (نظامهای حاضر)، سنگ بنای اساسی قدرت سیاسی تاکنون را، یعنی موضوع تسلط بر روی جسم زنان و پنهان کردن توانایی های آنها و حذف آنها به دلیل اصل رقابت برای قدرت را، پنهان کرده و پوشانده است».
پیام تسلیت مریم رجوی: اندیشه تابان فرانسواز هریتیه و نبرد او علیه الگوی سطله جویی همچنان فروزان خواهد ماند
رئیس جمهور برگزیده مقاومت خانم مریم رجوی در پیام تسلیت خود گفت: درگذشت تأثرانگیز خواهر عزیزم فرانسواز هرییته دانشمند مردمشناس فرانسه، جهان را از متفکر بزرگی محروم کرد که برای برابری حقیقی زن و مرد و مبارزه با الگوی بدوی سلطه جویی بهکوششهای درخشانی در عرصه نظری دست زد.
فقدان او همچنین مقاومت مردم ایران بهویژه زنان پیشتاز مجاهد خلق را از دوست و حامی والاقدری محروم ساخت که آنها را ترغیب میکرد بهراهی که طی کردهاند افتخار کنند و آن را با قدرت بهرخ شکنجهگرانشان بکشند.
و بههمه یادآوری میکرد که این مشروع است که زنان از موقعیت برابر با مردان برخوردار باشند. اما نمی توان به این امر بدون جنگیدن و بدون مایه گذاری دست یافت.
از یاد نمیبریم که وقتی در فرانسه مماشاتگران در معامله با استبداد مذهبی حاکم بر ایران بهدفاتر شورای ملی مقاومت حملهور شده و یک بیعدالتی آشکار نسبت بهمقاومت ایران روا داشتند، خانم هریتیه با عضویت در کمیته «حقیقت و عدالت برای شورای ملی مقاومت ایران» بهدفاع از مقاومت ایران برخاست.
و از یاد نمیبریم اعتراض و برانگیختگی او را علیه زد و بندهای دولتهای وقت اروپا برای حفظ نام مجاهدین در لیست گروههایی تروریستی؛ آنجا که “از همة فرانسویان» میخواست: «نپذیرند بهنام آنها چنین معاملهیی صورت گیرد» و میپرسید: حق و قانون کجاست؟ عدالت و اخلاق کجاست؟
فرانسواز هرییته دیگر در میان ما نیست اما شعلههای اندیشه ژرف او فروزان خواهد ماند و از یاد نمیبریم که گفت: برای انسان هیچگاه آزادی واقعی بدون برابری کامل بین دو جنس وجود نخواهد داشت،
و گفت: سختی راه نباید باعث انفعال ما بشود. ... بلکه باید همگی، از مرد و زن، تلاشهایمان را متمرکز کنیم تا روزی این الگوی سلطهجویی مردانه را که از ابتدا روی نابرابری پایهریزی شده در تمام جهان از بین ببریم.