آیا آموزش «شرایط تعریف شده» که مایه تحقق نویدهای «سلام و رهایی»... است، در قرآن قابل جستجو است؟ پاسخ به‌طور قطع مثبت است. زیرا، جدا از آن که این اساسی‌ترین رسالت کتابی شمرده می‌شود که به‌عنوان کتاب «هدایت» و «فلاح» و «رهایی» فرزند انسان، قدم به دنیای سرنوشت وی نهاده، متن قرآن هم به همین صراحت دارد. از جمله، آنجا که می‌فرماید: «به‌طور مؤکد، خداوند به تغییر سرنوشت هیچ قوم و ملتی بر نمی‌خیزد تا که خود به دگرگونی وضعیت خویشتن خویش برخاسته باشند»... . . آری، شکی نیست که در جهان آفریدگان، جهانی که با ضوابط معین از سوی آفریننده پدیدار شده و به حرکت و پیشرفت روانه است، این اراده و مشیت خداوندی است که جریان داشته و خواهد داشت اما اراده و مشیت حضرتش که جهان را به سمت مشخص تکاملی هدایت می‌کند، شباهتی به هوسهای بی‌قاعده در نزد ارباب قدرت دنیایی ندارد. بلکه تنها در چارچوب مقتضیات مشخص همان سمت و هدف تکاملی جاری خواهد بود و باز هم مطابق قرآن، مفاهیمی از قبیل «امر» و «فرمان» و «مشیت» خداوند، جز بدین معنی نیست که: «و کان أمراللّه قدرًا مّقدورًا». {و چنین بوده که فرمان خداوندی اندازه‌های مشخص شده است} ......