پنجاه و پنجمین اجلاس شورای حقوق بشر
سخنرانیهای نمایندگیهای کشورها
درباره ضرورت تمدید مأموریت گزارشگر ویژه
و هیأت حقیقت‌یاب مستقل ملل متحد درباره وضعیت حقوق‌بشر در ایران
شورای حقوق‌بشر ملل متحد روز پنجشنبه در ادامه پنجاه و پنجمین اجلاس دوره‌ای خود با تصویب قطعنامه‌ای، مأموریت گزارشگر ویژه حقوق‌بشر در مورد وضعیت حقوق‌بشر در ایران و مأموریت هیأت حقیقت‌یاب مستقل در مورد ایران را با آرای اکثریت کشورهای عضو این شورا برای یک‌سال دیگر تمدید کرد.
از میان ۴۷ کشور عضو شورا ۲۴کشور به این قطعنامه رأی مثبت دادند و تنها ۸کشور که عمدتاً از ناقضان حقوق‌بشر هستند، به این قطعنامه رأی منفی دادند.
بسیاری از کشورهای عضو شورا در سخنرانیهای خود در اجلاس روز پنجشنبه وخیم‌تر شدن وضعیت حقوق‌بشر در ایران از جمله روند فزاینده اعدامها و تشدید سرکوب زنان را محکوم نموده و بر ضرورت نظارت ملل متحد تأکید کردند.
نماینده ایسلند که این قطعنامه را از جانب چندین کشور، از جمله انگلستان، آلمان، ایسلند، مالت و مقدونیه ارائه کرده بود، به‌عنوان اولین سخنران گفت:
آقای رئیس، متأسفانه وضعیت حقوق‌بشر در جمهوری اسلامی ایران با نقض مداوم طیف گسترده‌یی از حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی وخیم است تنها در یک سال گذشته بیش از ۸۰۰ نفر از جمله افرادی که در زمان اجرای حکم هنوز کودک بودند، اعدام شدند... . زنان معترض و بسیاری دیگر از معترضان که به جرمهای سنگینی که طبق موازین و قوانین بین‌المللی جنایت محسوب نمی‌شود، با محاکمات غیرعادلانه روبه‌رو شدند... . بستگان کسانی از دستگیر شدگان که به‌دنبال حقیقت و عدالت بودند هم‌چنان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند... . بنابراین بسیار ضروری و حیاتی است که این شورا، با تمدید مأموریت گزارشگر ویژه حقوق‌بشر و هیأت مستقل حقیقت یاب، همبستگی خود را با مردم ایران نشان دهد. من همه اعضای این شورا را به حمایت از این قطعنامه فرا می‌خوانم.
نماینده بلژیک به‌نمایندگی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا گفت:
اتحادیه اروپا مایل است حمایت خود را از این قطعنامه در مورد وضعیت حقوق‌بشر در ایران اعلام کند. به‌ویژه برای تجدید مأموریت گزارشگر ویژه و هیأت حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی در این زمینه.
امروز، اتحادیه اروپا به‌شدت نگران وضعیت حقوق‌بشر در سراسر ایران است، وضعیتی که پس از سرکوب قیام سال ۱۴۰۱ بدتر شده است. بنابراین نفس کار هیأت حقیقت‌یاب برای نظارت و گزارش به شورا در مورد نقض مداوم حقوق‌بشر در ایران بسیار حیاتی است. ما می‌خواهیم یک بار دیگر بر اهمیت مأموریت حقیقت‌یاب برای پایان دادن به کار ناتمام خود با ثبت و حفظ شواهد مربوط به نقض حقوق‌بشر که در جریان قیام سال ۱۴۰۱ آغاز شد، تأکید کنیم.
نماینده آمریکا گفت:
... آمریکا قویاً از تجدید مأموریت برای گزارشگر ویژه و هیأت حقیقت‌یاب حمایت می‌کند.
متأسفانه، گزارشهای وحشتناکی که توسط هیأت حقیقت‌یاب و گزارشگر ویژه بیان شده است، چشم‌انداز هر چه بدتر شدن حقوق‌بشر در ایران را با ادامه سرکوب خشونت‌آمیز از زمان اعتراضات سال ۱۴۰۱، آشکار می‌کند.
بر اساس گزارشات هیأتهای تحقیق، تنها در سال ۲۰۲۳ میلادی بیش از ۸۳۴ ایرانی اعدام شده‌اند.
... رژیم ایران به‌دنبال پاک کردن اعمال وحشتناک خود، از جمله کور کردن، تیراندازی و تعرض و تعدی به دختران و زنان، از دید جهان است و دسترسی به اطلاعات در این زمینه را به‌شدت محدود می‌کند.
... . ما باید مأموریتهای پیش روی خود را تجدید کنیم تا از نظارت و تحقیق مستمر در مورد سرکوب وحشیانه در ایران اطمینان حاصل کنیم. راه پاسخگویی روشن است و باید قاطعانه قدم برداریم.
نماینده لیتوانی: گزارشات ارائه شده در این جلسه توسط گزارشگر ویژه و هیأت حقیقت یاب، حاکی از نقض مستمر و گسترده حقوق‌بشر در ایران است که به‌ویژه زنان و دختران و اعضای اقلیتهای قومی و مذهبی را هدف قرار می‌دهد. اقداماتی مانند استفاده از اعدام‌های فوری، با هدف گسترش رعب در سراسر جامعه. استمرار خشونت توسط نیروهای امنیتی و مقامات حکومتی رژیم ایران، نتیجه چندین دهه معافیت آنها از مجازات برای نقض حقوق‌بشر است. عاملان باید در این رابطه شناسایی و به عدالت سپرده شوند.
نماینده هلند: هلند در همبستگی با مردم ایران می‌ایستد.
بر اساس گزارش هیأت حقیقت یاب، بسیاری از نقضهای حقوق‌بشر در ایران، از جمله قتل و ناپدید سازی اجباری، شکنجه، خشونت جنسی، مصداق جنایت علیه بشریت است و عاملان آنها باید مورد حسابرسی قرار بگیرند.
ضروری است مأموریت هیأت حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی یک سال دیگر تمدید شود.
سپس نماینده فرانسه در پاسخ به ادعاهای رژیم مبنی بر سیاسی بودن قطعنامه گفت: فرانسه هم‌چنان به‌شدت نگران وضعیت حقوق‌بشر در ایران است... . یادآوری سرکوب خشونت‌آمیز و سیستماتیک که در اعتراضات سال ۱۴۰۱ تظاهر کنندگان را هدف قرار داد سیاسی کردن نیست... این‌که از رژیم ایران بخواهیم به بازداشتهای خودسرانه که به ثبت رسیده پایان دهد، سیاسی کردن نیست... این‌که می‌خواهیم حق آزادی بیان و عقیده، از جمله آزادی دسترسی به اینترنت، آزادی تجمعات و اعتراضات و مذاهب تضمین شود، سیاسی کردن نیست...
این سیاسی کردن نیست که توجه جامعه بین‌المللی را به افزایش نگران‌کننده میزان اعدامها و مرگها جلب کنیم.
دست کم ۸۳۴ نفر در سال ۲۰۲۳ اعدام شده‌اند. این افزایش ۴۳ درصدی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.
با این حال، رژیم ایران هم‌چنان به اجرای مجازات اعدام علیه کودکان ادامه می‌دهد. بیش از ۷۰ درصد از کودکان اعدام شده در سراسر جهان در ۳۰ سال گذشته در ایران اعدام شده‌اند.
فرانسه بر حمایت خود از دو هیأت و تمدید مأموریت آنها تأکید می‌کند.
(سایت شورای حقوق‌بشر ملل متحد: ۱۶فروردین)
