گزارش جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل در پایان مأموریت ۶ساله درباره «جنایات سبعانه و نقض فاحش حقوق‌بشر» توسط رژیم ایران در سال‌های ۱۳۶۰ - ۱۳۶۱ و ۱۳۶۷

 

گزارش جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل

در پایان مأموریت ۶ساله درباره

«جنایات سبعانه و نقض فاحش حقوق‌بشر»

توسط رژیم ایران در سال‌های ۱۳۶۰ - ۱۳۶۱ و ۱۳۶۷

 

شواهد قابل توجهی وجود دارد که کشتار دسته‌جمعی

شکنجه و سایر اقدامات غیرانسانی علیه اعضای مجاهدین

با قصد نسل‌کشی انجام شده است

 

”جنایات سبعانه“ در سراسر ایران

بدترین و فاحش‌ترین نقض حقوق‌بشر در تاریخ معاصر است

که مقامات عالی‌رتبه حکومتی در برنامه‌ریزی، دستور دادن

و ارتکاب جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی طراحی کرده

و فعالانه در آن دست داشتند

 

گزارشگر بر این عقیده است که جنایات علیه بشریت

به‌ویژه قتل از طریق اعدام خودسرانه، شتاب‌زده و فراقضایی هزاران زندانی سیاسی

شکنجه، آزار و اذیت و ناپدیدسازی اجباری و سایر اقدامات غیرانسانی علیه زندانیان سیاسی

و هم‌چنین نسل‌کشی از اواخر ژوئیه تا پایان سپتامبر ۱۹۸۸ در ایران رخ داده است

جنایت علیه بشریت به‌خاطر ناپدیدسازی قهری ادامه دارد

 

بین خرداد و آذر ۱۳۶۰ چندین هزار نفر

یا بدون محاکمه یا در پی «محاکمه» های آشکارا ناعادلانه اعدام شدند

بیشتر کشته‌شدگان به‌دلیل وابستگی واقعی یا مفروض به مجاهدین هدف قرار گرفتند

 

صدها نفر از اعدام‌شدگان کودکان بودند

یکی از آنها فاطمه مصباح ۱۳ساله از هواداران آشکار مجاهدین بود

که در روز ۲۵شهریور ۱۳۶۰ در تظاهراتی در تهران دستگیر شد

و چهار روز بعد توسط جوخهٔ تیرباران کشته شد

 

از ۳۰خرداد تا پایان ۱۳۶۰ هزاران مخالف

از جمله صدها کودک به‌طور خودسرانه بازداشت شدند

و در معرض ناپدیدسازی قهری، شکنجه و اعدام‌های شتاب‌زده

خودسرانه و فراقضایی قرار گرفتند

بیشتر قربانیان از اعضا یا هواداران مجاهدین بودند

 

با وجود شواهد بسیار زیاد

تا به امروز کسانی که مسئولیت کیفری این نقض فاحش

و جدی‌ترین موارد نقض حقوق‌بشر و جنایات تحت قوانین بین‌المللی را

برعهده دارند هم‌چنان در قدرت هستند

 

جامعه بین‌المللی نتوانسته یا نمی‌خواهد

این افراد را مورد حسابرسی قرار دهد

 

۳۵سال پس از قتل‌عام۶۷ ناپدیدسازی اجباری ادامه دارد

اکثریت قاطع زندانیان اعدام‌شده از اعضا و هواداران مجاهدین بودند

اگر چه صدها نفر از اعضای گروهها و سازمانهای سیاسی مارکسیست نیز

به‌طور اجباری ناپدید و اعدام شدند

 

بنا به گزارشها قتل‌عام سال ۱۳۶۷ به‌دنبال فتوای خمینی آغاز شد

اگر چه شاهدان در شهادت خود و بسیاری از بازماندگان قتل‌عام

به گزارشگر ویژه اطلاع داده‌اند که طرح اعدام زندانیان

چندین ماه قبل از قتل‌عام در حال انجام بود

 

آیت‌الله منتظری جانشین پیشین ولی‌فقیه رژیم ایران

به‌طور رسمی گفته است که پسر خمینی از سه تا چهار سال قبل از قتل‌عام۶۷

اعلام کرده بود که همه وابستگان مجاهدین از جمله هر کسی که

در حال خواندن نشریهٔ آنها دستگیر شده باشد باید اعدام شود

 

در فتوای خمینی آمده است همه مخالفان زندانی که

«در زندانهای سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود

پافشاری کرده و می‌کنند محارب و محکوم به اعدام هستند»

 

از خمینی سؤال شده بود که آیا این احکام اعدام

فقط در مورد زندانیانی اعمال می‌شود که به اعدام محکوم شده‌اند

اما موضع خود را تغییر نداده‌اند

یا باید برای همه کسانی اعمال شود که هنوز محاکمه نشده‌اند

و کسانی که به زندان محکوم شده و دوران محکومیت خود را گذرانده‌اند

اما هم‌چنان در حمایت از مجاهدین «سرموضع» باقی مانده‌اند

 

این سؤالات هم‌چنین خواستار روشن شدن این موضوع بود که

آیا مقامات استانی می‌توانند قضاوت مستقل خود را اعمال کنند

یا ملزم به ارجاع پرونده‌های زندانیان به ارگان قضایی در مرکز استان هستند

 

پاسخ صریح خمینی به همه موارد فوق به شرح زیر بود:

«در تمام موارد فوق هر کس در هر مرحله اگر بر سر نفاق باشد حکمش اعدام است

سریعاً دشمنان اسلام را نابود کنید در مورد رسیدگی به وضع پرونده‏ها

در هر صورت که حکم سریع‌تر انجام گردد همان مورد نظر است»

 

در فتوای سال ۱۳۶۷ خمینی به‌وضوح روشن است که او عمداً و هدفمند

دستور اعدام دسته‌جمعی همهٔ مجاهدین را صادر کرده است

 

رویه‌های تعیین‌شده توسط «هیأت‌های مرگ» خودسرانه بود

بازداشت شدگان را یک به یک احضار کردند و مجموعه‌یی سؤالات را مطرح کردند

برای وابستگان به مجاهدین مهم‌ترین پرسش این بود که

آیا حاضر به محکوم کردن مجاهدین هستند یا نه؟

 

کسانی که ارتباط خود را با مجاهدین تأیید می‌کردند

و حاضر به محکوم کردن مجاهدین نبودند اعدام شدند

 

در حال حاضر هیچ راهی برای جستجوی حقیقت و عدالت

و هیچ چشم‌اندازی برای جبران و غرامت در جمهوری اسلامی وجود ندارد

کسانی که به‌دنبال پاسخگویی هستند اغلب هدف و مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند

و مجازات می‌شوند

 

توصیه‌های گزارشگر به جامعهٔ بین‌المللی

برای پایان دادن به مصونیت مسئولان جنایت سبعانه:

ایجاد یک مکانیسم بین‌المللی تحقیق و پاسخگویی

تا تحقیقات فوری، بی‌طرفانه، کامل و شفاف در مورد جنایات تحت قوانین بین‌المللی

به‌عمل آورده و شواهد را با هدف پیگرد کیفری آینده همهٔ مرتکبین جمع‌آوری، تلفیق و حفظ کند

 

به‌طور خاص ایجاد مکانیسم پاسخگویی بین‌المللی دربارهٔ

جنایات علیه بشریت علیه هزاران مخالف سیاسی

به‌ویژه کشتار دسته‌جمعی آنها از طریق اعدام‌های خودسرانه و فراقضایی و

نسل‌کشی در طول دههٔ ۱۳۶۰ از جمله در سال‌های ۱۳۶۰-۱۳۶۱ و ۱۳۶۷

 

گزارشگر از دولتها می‌خواهد با استفاده از صلاحیت قضایی جهانی

و سایر حوزه‌های قضایی فراسرزمینی

در رابطه با جنایات دهه ۱۳۶۰ به‌ویژه ۱۳۶۰-۱۳۶۱ و ۱۳۶۷ در ایران

برای افراد مظنون از جمله فرماندهان و سایر افراد مافوق

احکام بازداشت بین‌المللی صادر کنند

 

از ولی‌فقیه گرفته تا قضات شرع، دادستانها و نمایندگان وزارت اطلاعات

از مسئولان و دست‌اندرکاران این جنایتها هستند

 

یکی از نمونه‌های تکان‌دهنده‌

زندانی سیاسی مریم اکبری منفرد است

که با طرح شکایت از داخل زندان در ۱۳۹۵

در مورد اعدام خواهر و برادرش در قتل‌عام۶۷

شجاعت زیادی از خود نشان داد

 

در پاسخ با فشار فزاینده‌یی

از جمله محرومیت از ملاقات و تبعید اجباری

به مکانی دورافتاده و دور از فرزندانش مواجه شد

 

با وجود تحمل یک محکومیت ۱۵ساله بدون حتی یک روز مرخصی

او را به دو سال حبس اضافی محکوم کرده‌اند

هدف وادار کردن او به چشم‌پوشی از پاسخگویی است