نحوه محاسبه قیمت برق
چندی پیش وزیر نیرو بالاخره در مواجهه با اصرار رسانه ها در حصوص اعلام نرخ جدید برق مقاومت خود را شکست و از افزایش قبوض برق 70 درصد مشترکین در حدود 8هزار تومان و افزایش قبوض برق 90 درصد مشترکان به میزان 14هزار تومان خبر داد. البته نامجو این رقم را ماهانه اعلام کرد و براساس افزایش هزینه های ماهانه هر خانوار این رقمها به 4هزار تومان و 7هزار تومان تقلیل مییابد. اما به دلیل آن که قبوض برق هم‌چنان قرار است دو ماهه صادر شود بنابراین افزایش هزینه قبوض برق 90 درصد خانوارها در حدود14هزار تومان در دو ماه خواهد بود.
این درحالی است که برخی از رسانهها با تاکید بر این اظهارنظر وزیر نیرو و تاکید بر تصویب قیمت برق در ستاد طرح تحول اقتصادی از تعیین نرخ 43 تومان برای هر کیلووات ساعت خبر دادند در شرایطی که این رقم از سوی نامجو تکذیب شد و در نهایت وی در اظهارنظری تاکیدی از رقمی پایینتر از 43 تومان برای هر کیلووات ساعت خبر داد.
البته حدس رقم تعیین شده در ستاد طرح تحول اقتصادی پس از اظهارنظرهای وزیرنیرو کار دشواری به نظر نمیرسد.
شاید با یک محاسبه سرانگشتی هم به راحتی بتوان قیمت هر کیلووات ساعت برق را محاسبه کرد؛ چرا که بنابر اعلام وزارت نیرو، قرار بر این است که قیمت برق 70 درصد از مشترکان شبکه برق کشور که الگو را رعایت میکنند، حدود 4هزار تومان افزایش یابد. بنابراین اگر الگوی مصرف در نیمه دوم سال که 200 کیلووات ساعت در هر ماه است را ملاک محاسبه قرار دهیم، مشخص میشود که افزایش قیمت هر کیلووات ساعت برق در فرمول جدید، حدود 200 ریال است، بدین ترتیب هم‌اکنون که قیمت یارانهای برق 162 ریال به ازای هر کیلووات ساعت است، بنابراین بدون احتساب افزایش قیمت سوخت نیروگاه‌‌ها، میتوان قیمت را 362 ریال محاسبه کرد.
بر این اساس، قبض برق مشترکانی که زیر الگو مصرف دارند و قبل از اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها حدود 3240 تومان محاسبه میشد، بعد از اجرای این قانون به حدود 7240 تومان افزایش مییابد، البته باید به این ارقام، هزینه های جانبی قبوض که شامل آبونمان و غیره است را نیز اضافه کرد.
البته قرار است این رقم شامل حال کسانی شود که الگوی مصرف را رعایت میکنند اما در خصوص افرادی که الگوی مصرف را رعایت نخواهند کرد باید گفت که در صورت اعمال بسته جدید برقی کشور هم‌چنان قانون افزایش تصاعدی هزینه مصرف براساس جدول الگوی مصرف رعایت خواهد شد و در صورت افزایش مصرف مشترکان باید به صورت تصاعدی قیمت برق را پرداخت کنند. در این بسته تاکید شده مشترکان برق در صورت انکه حدود 200 کیلووات ساعت برق مصرف کنند باید یک رقم خاص بپردازند ولی اما اگر میزا ن مصرف افزایش یافت در اینصورت کل مصرف با رقم تصاعدی محاسبه نخواهد شد و تنها میزان بیش از 200 کیلووات ساعت با افزایش قیمت مواجه میشود. براساس اظهارات معاون وزیر نیرو در امور برق، جدوال تعیین این نرخ ها مشخص شده و در اجرای آن هیچگونه مشکلی نخواهد بود چرا که این رقمها به گونه ای تعیین شدهاند که نگرانی برای مردم ایجاد نشود.

وضعیت گاز کمی پیچیده تر
شاید حدس قیمت گازدر شرایط فعلی کمی دشوارتر باشد چرا که تنها اطلاعرسانی که در این خصوص شده مربوط به اظهارنظر پیشین معاون سابق وزیر نفت در امور گاز در سال گذشته و پیش از تصویب لایجه هدفمند کردن یارانهها در مجلس و اظهارنظر دیروز معاون فعلی وزیرن فت در امور گاز بر میگردد. البته در این میان نباید سه سناریو پیشنهادی وزارت نفت به ستاد طرح تحول اقتصادی را نیز نادیده گرفت. اینها تمام آن چیزی است که شاید بتوان از کنار هم قراردادن آنها به قیمتهای احتمالی گاز برسیم.
اوجی معاون وزیر نفت در امور گاز و مدیرعامل شرکت ملی گاز دیروز در اظهارنظری از افزایش قیمت گاز تا مرز 240 تومان در هر متر مکعب تا پایان برنامه پنجم توسعه خبر داده است که این رقم مبنای محاسبه قیمت گاز تا 5سال آینده قرار خواهد گرفت.
در این بین اگرچه پیش از این معاون سابق وزیر نفت در امور گاز تاکید کرده بود پس از اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه ها قیمت گاز به 100 تا 120 تومان در هر متر مکعب افزایش خواهد یافت اما این رقم بهدلیل افزایش یکباره هزینه ها بعید به نظر میرسد توسط ستاد طرح تحول اقتصادی تصویب شود. چرا که مسئولان این ستاد و شخص رئیس جمهور بارها تاکید کردهاند قیمتها درسال اول به گونه ای افزایش خواهند یافت که فشار زیادی بر خانوارها از باب افزایش هزینه ها تحمیل نشود.
در این بین گذری بر سناریوها و محاسبه رقم های احتمالی در این گزارش بد نباشد. براساس سناریوی اولی که وزارت نفت به ستاد طرح تحول اقتصادی ارائه کرده است بر افزایش قیمتها در هر سال حدود 20 درصد تاکید شده است که اگر بر این اساس بخواهیم 240 تومان برای قیمت هر متر مکعب گاز پس از 5سال مبنا قرار دهیم در سال اول اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه هر متر مکعب گاز 48تومان خواهد شد. دراین صورت قبض گاز یک خانوار 4نفره به 24هزار تومان افزایش خواهد یافت در حالیکه در شرایط کنونی این رقم حدود 5هزار تومان است.
اما سناریوی دوم؛ براساس این سناریو قرار است قیمت گازدر سال اول و دوم 30 درصد افزایش یابد و در سالهای پس از آن این رقم با شیب کند تری افزایش یابد که در اینصورت نیز با احتساب رقم 240 تومان پس از 5سال، قیمت هر متر مکعب گاز 72 تومان خواهد بود که این رقم نیز حاکی از افزایش قبوض گاز هر خانوار 4نفره به میزان 36هزار تومان است.
دراین سناریو پیشنهاد افزایش همزمان و متناسب قیمت تمامی حاملهای انرژی هم‌چون برق، گاز، بنزین و گازوئیل در دستور کار قرار گرفته است.
براین اساس اگر احتمال را بر تعیین قیمت هر متر مکعب گاز بر مبنای بنزین قرار دهیم. با احتساب آن که هر متر مکعب گاز معادل 30هزار بیتی یو است و هر لیتر بنزین نیز معادل همین مقدار بیتی یو است بنابراین در این شرایط قیمت هر متر مکعب گاز معادل قیمت هر لیتر بنزین خواهد بود. در این شرایط در صورتیکه قیمت هر لیتر بنزین 400 تومان محاسبه شود و قیمت گاز نیمی از این رقم باید هر متر مکعب گاز خانگی را حدود 200 تومان تعیین کرد.
در این شرایط هر خانوار 4نفره باید در هردو ماه 100هزار تومان برای پرداخت قبض گاز خود کنار بگذارد.
البته این سناریوی سوم با احتمال کمتری برای اجرایی شدن همراه است. اما در این بین نباید احتمال افزایش قیمت گاز به رمز 100 تا 120 تومان را که سال گذشته معاون سابق وزیر در امور گاز بر آن تاکید کرد را نادیده گرفت.
در صورت صحت حرفهای این مدیر گازی قبض برق هر خانوار 4نفره که در هر ماه حدود 500 میلیون متر مکعب گاز مصرف میکنند بین 22 تا 27هزار تومان افزایش خواهد یافت. البته باید دید کدام یک از این سناریوها مورد تاکید ستاد طرح تحول اقتصادی قرار میگیرد.