تلویزیون صدای آمریکا 9 بهمن 88
گفتگو با جان مک کین در مورد وقوع یک انقلاب در ایران
سناتور جان مک کین, عضو ارشد کمیتة نیروهای مسلح سنا در گفتگویی اختصاصی از وقوع یک انقلاب در ایران سخن می گوید.
سیامک دهقانپور: از سناتور جمهوریخواه, جان مک کین, عضو ارشد نیروهای مسلح سنا می پرسم ما در آستانة سی و یکمین سالگرد انقلاب 57 قرار داریم. شما طی سفر دو هفتة پیش خود در خاور میانه گفتید رژیم ایران روزهای آخرش را سپری می کند. آیا مشابهتی میان رویدادهای انقلاب 57 و تحولات این روزها می بینید؟
مک کین: پس از انقلاب 57, مردم ایران و سراسر جهان همه انتظار حکومتی را داشتند که بیش از پیش نمایندة خواست مردم باشد, این امر تاکنون رخ نداده است. ایرانیان مردمی پیشرو, پیشرفته و بسیار تحصیلکرده اند که از فرهنگ و میراثی دیرین و زیبا برخوردارند. این مجموعه سرانجام آنها را به دموکراسی رهنمون می کند که تمام مردم دنیا و مردم ایران از آن الهام گرفته اند.
سؤال: چرا فکر می کنید که رژیم در آستانة سقوط قرار دارد؟
جواب: به دلایلی روشن دریافت اطلاعات معتبر از ایران دشوار است. اما تردیدی نیست که شکافی عمیق درون حاکمیت ایجاد شده که دسته بندیهای متعددی را در پی داشته است. دستکم بخشی از نظام به بیرحمی رژیم در برخورد با مردم واکنش شدید نشان داده است. این که این شکافها و اختلافها تا چه حد عمیق و مهیبند و افراطگرایان رادیکال برای حفظ حکومت تا چه حد شدت عمل نشان خواهند داد, روشن نیست. اما تاریخ به ما نشان می دهد سرانجام مردم بر حکومت ستمگری که به خواست و آمال مردم کشورش وفادار نماند, غلبه می کنند. البته ممکن است پیش از پیروزی مردم, ماجرا به درازا بکشد و خشونت و بیرحمی ادامه داشته باشد.
سؤال: مهدی کروبی از رهبران اپوزیسیون این هفته گفت احمدی نژاد را رئیس جمهور نظام می داند, چون حکم او را رهبر تأیید کرده است, اما کماکان معتقد است انتخابات غیرقانونی بود. برداشت شما از این تحولات چیست؟
جواب: من می دانم آقای میرحسین موسوی نمایندة اپوزیسیون در انتخابات ریاست جمهوری است و بسیاری معتقدند انتخابات مخدوش بود. اما این انقلاب توسط مردم ایران انجام می گیرد. البته آقای موسوی شخصیتی قدرتمند است, اما قدرت واقعی این حرکت نزد مردم ایران است که برای دموکراسی جان برکف پا بر خیابان می گذارند.
سؤال: پس شما معتقدید ایران در مسیر انقلاب قرار دارد. گروهی استدلال می کنند این یک جنبش حقوق مدنی است, نه انقلاب.
جواب: وقتی هزاران تن از مردم با به جان خریدن خطر مرگ چون ندا آقاسلطان به خیابان می روند و دهها هزار تن, بیرحمی و حبس و شکنجه را متحمل می شوند, به نظرم بسیار مهم و بامعناست. حکومت ایران می تواند هرگونه که می خواهد آنها را توصیف کند و به تصویر بکشد. اما شمار بالای مردم و تداوم اعتراضاتشان نشانة انکارناپذیر پایگاه وسیع اجتماعی این اعتراضات است.
سؤال: فکر می کنید رژیم بتواند با ادامة ارعاب و دست زدن به مصالحه با نیروهای اپوزیسیون از این بحران عبور کند؟
جواب: همیشه می توان به مصالحه دست زد. اما این که مردم از جان گذشته به اعتراضات ادامه می دهند نشان می دهد ایرانیان به چیزی کمتر از یک دموکراسی حقیقی بسنده نخواهند کرد.
سؤال: بنابر گزارشها حدود 32میلیون کاربر اینترنتی در ایران وجود دارد. بسیاری از آنها معتقدند که آمریکا فقط حرف می زند و حتی قانون قربانیان سانسور در ایران یا وُیس اَکت شما هم به اقدامی عملی منجر نشده. این بودجة 55 میلیون دلاری چگونه صرف شده است؟
جواب: بودجه باید در اختیار طیفی از مؤسسات متخصص دور زدن سانسور اینترنتی در ایران تا پخش برنامه های رادیو-تلویزیونی قرار بگیرد. من از این که هیلاری کلینتون وزیر خارجه هفتة گذشته از کمک به مردم چین در راستای عبور از سانسور  اینترنتی دولتی سخن گفت بسیار خوشحال شدم. امیدوارم همین تکیه بر ایران هم دیده شود.
سؤال: اما بسیاری از مخاطبین می گویند پس نتیجة عملی این برنامه ها چیست؟
جواب: بگذارید یک بار دیگر تأکید کنم, آمریکا فارغ از این که در چه طیف سیاسی قرار داشته باشد, قصد مداخلة نظامی یا اقدامی خارج از قواعد بین الملل ندارد. اما بهترین مقایسة آنچه ما اینک انجام می دهیم نگاه به کمکهای آمریکا به جنبش کارگری لخ والسا در لهستان برای چاپ نشریاتشان بود. آن کمکها به توزیع اطلاعات بین مردم کمک می کرد. اگر به امروز بازگردیم, این مبنا, شبکة ارتباطات و اینترنت است. این یعنی ارائه هر کمک ممکن به آزادی اینترنت و تلفنهای همراه در ایران. یعنی کمک به مردم برای استفاده از فیس بوک, توییتر, یوتیوب و هر ابزار لازم برای ایجاد ارتباط با همدیگر و برای انعکاس پیام آنها به جهان و انتقال پیام جهان آزاد به آنها که ما در این کشاکش در کنارشان هستیم.
سیامک دهقانپور: از هشت سال پیش که جورج بوش در نخستین سخنرانیش در برابر نشست مشترک کنگره ایران را بخشی از محور شیطانی معرفی کرد تا نخستین سخنرانی پرزیدنت اوباما در برابر نشست کنگره در چهارشنبه ایران چه راهی را آمده است. شاید بارزترین وجه تفاوت این دو سخنرانی اشارة رئیس جمهور آمریکا به حمایت از زنانی بود که در خیابانهای ایران دست به تظاهرات می زنند.
سیامک دهقانپور: سناتور جان مک کین, عضو ارشد کمیتة نیروهای مسلح سنا در این گفتگوی اختصاصی با ما هشدار داد این احتمال بعید نیست که رژیم برای منحرف کردن افکار عمومی به یک رودررویی خارجی رو بیاورد.
سؤال: از سناتور جمهوریخواه, جان مک کین, عضو ارشد کمیتة نیروهای مسلح سنا می پرسم شما طی سفر اخیر خود به خاور میانه گفتید ایران ممکن است برای انحراف افکار عمومی به افزایش تنش با اسراییل رو بیاورد. فکر می کنید رژیم در پی جنگ است؟
مک کین: این خطر بزرگ وجود دارد که تشدید اعتراضات مردم را به خطری جدی برای حاکمیت بدل کند و رژیم دست به اقدامی خصمانه علیه اسراییل بزند. این امر می تواند از طریق تشویق حزب الله لبنان به حمله به اسراییل یا دیگر اقدامات خصمانه صورت بگیرد و یک احتمال قوی است. نخستین بار در تاریخ نیست که یک رژیم خودکامه برای تغییر فضای داخلی به دنبال ایجاد یک تهدید خارجی بوده است.
سؤال: به نظر می رسد تنها گزینه پیش رو در حال حاضر تحریم است. موضع شما در بارة لایحه تحریم جامع ایران یا اس2799 در سنا چیست؟
جواب: ما باید تحریمهای جدید را اعمال کنیم. باید فعالیتهای بانکی, کشتیرانی و روابط تجاری دیگر کشورها با رژیم و انتقال فناوریهای پیشرفته به ایران را به دقت زیرنظر داشته باشیم و مختل کنیم. حتی باید تا حد ممکن افرادی را که در سرکوب بی رحمانة مردم ایران نقش داشتند شناسایی کنیم و آنها را در جهان رسوا کنیم. این تلاشها بسیار مؤثر خواهد بود.
سؤال: بخشی از لایحه, تحریم بنزین را هدف گرفته است.
جواب: بنزین نقطة آسیب پذیری ایران است. اما هدف گرفتن فعالیتهای بین المللی سپاه که به آنها امکان می دهد سود کلانی به دست آورند در کانون تلاشها قرار دارد.
سؤال: دولت اوباما با لایحه مخالفت کرده است و می گوید قصد ندارد مردم ایران را تحت فشار قرار دهد.
جواب: این یک بحث همیشگی است. وقتی در پی تغییر رفتار یک رژیم خودکامه و ستمگر هستید. ما قصد آسیب رساندن به مردم ایران نداریم. مردم ایران خودشان هم نمی خواستند آسیب ببینند. اما تصمیم گرفتند به خیابان بروند و جان عزیزشان را برای دموکراسی به خطر بیندازند. تردید ندارم مردمی که خواهان تغییر در حکومت ایران هستند برای پرهیز از این که آینده کشورشان در دست اقلیتی افراطی باشد, کمی محنت بیشتر را متحمل می شوند. من بابت هر گونه آسیبی که تحریمها به مردم ایران وارد می کند متأسفم, اما دست روی دست گذاشتن, اگر حمایت از یکی از ستمکارترین رژیمهای روی کره زمین نباشد, همراهی با آن است.
سؤال: آیا واقعاً فکر می کنید تحریم به تغییر رفتار ایران منجر می شود؟
جواب: مطمئن نیستم. می تواند مؤثر باشد. باور دارم تجربه جنگ سرد نشان داد پیام همراهی ما با مردم زیر ستم در پایین کشیدن این حکومتها طی زمان مؤثر بوده است. ایرانیان آشکارا می گویند خواهان حمایت ما هستند.
سؤال: ایران نشانه هایی بروز داده که قصد دارد اورانیوم بیست درصد را خودش تولید کند. اتحادیة اروپا, بزرگترین شریک تجاری ایران هم می گوید در انتظار نتیجه تحریم شورای امنیت می ماند و بعد تحریمهای جداگانه اروپا را در دستور کار قرار می دهد. فکر می کنید جامعة جهانی برای متوقف کردن برنامه جنگ افزار هسته یی ایران چقدر وقت دارد؟
جواب: بگذارید از واقعیت صحبت کنم. روسیه و چین, اعضای شورای امنیت هنوز با تحریم ایران موافقت نکرده اند. امیدوارم چنین کنند, اما تاکنون اتفاقی نیفتاده است. اتحادیة اروپا هم ضرب الاجلهای متعددی گذاشته که به آن عمل نکرده است. هر چند صادقانه بگویم بسیار بعید است, اما امیدوارم این بار چین و روسیه در مذاکره یی جدی برای اعمال تحریمی جدی قدم بگذارند. باید روشن بگویم که دست آخر این آمریکاست که باید رهبری این امر را در دست بگیرد و تحریمها را اعمال کند. امیدوارم فرانسه به ما بپیوندد, اما نشستن در انتظار چین و روسیه و اتحادیه اروپا بیشتر به تأخیر در اعمال تحریم می انجامد تا وضع تحریمی جدی. بگذارید باز تأکید کنم, ترکیبی از تحریمهای کمرشکن و تدابیری برای تشویق مردم در راه کسب آزادی مؤثر خواهد بود.
سؤال: آخرین بار که با شما صحبت کردم گفتید, قصد دارید فرصت دهید سیاست تعامل پرزیدنت اوباما در برابر ایران کارآیی خود را نشان دهد. هنوز چنین قصدی دارید؟
جواب: از رئیس جمهور می خواهم دست به اقدام بزند. می دانم دست او از مسائل مهم پر است. اما این بی اغراق مسألة مرگ و زندگی است.