البرادعی به بهانه اینکه می خواهد به هر قیمتی شده دیپلوماسی را ترویج کند، گفته می شود که زمانی ذیقیمت در پیشروی به سوی کسب بمب، به ایرانیها هدیه داده است.

در تصاویر او را می بینیم که هوادارانش سعی می کنند از ضرب باتوم و گاز اشک آور حفاظت کنند. محمد البرادعی 68 ساله که  برای تظاهرات در کنار اپوزیسیون علیه حسنی مبارک روز پنجشنبه از وین بازگشته بود، پس از اینکه توسط ماموران پلیس ضد شورش دنبال شد، نهایتا روز گذشته توسط یک رژیم درمانده، تحت بازداشت خانگی قرار گرفت.

در فوریه 2010، رئیس سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی (AIEA)، برای اولین بار به کشور بازگشته بود تا برای متحد کردن اپوزیسیون حول یک پروژه دموکراتیک تلاش کند. هر چند توفیق زیادی به دست نیاورد ولی توانست بخشی از افکار عمومی مصر را به حرکت درآورد. او که از آن موقع متحد جنبش اسلامگرای اخوان المسلمین می باشد، امروزه کوشش می کند یک ظهور سیاسی مجدد در کشوری که در حال جوشش است، داشته باشد. با اینحال، محمد البرادعی درست به اندازه هنگامی که مدیر AIEA بود، در مصر نیز با انکار و نامقبولی روبروست.
در زمانی که دولتها به پرونده اتمی ایران به عنوان یکی از تهدیدهای اصلی می نگریستند، البرادعی تمام تلاش خود را کرد تا خطر را ناچیز جلوه دهد و حاضر نشد علیرغم همه واضحات، وجود یک برنامه هسته یی نظامی را بپذیرد. طبق اطلاعاتی که فیگارو نزد همکاران سابق البرادعی و دیپلماتها که مایلند ناشناس بمانند، جمع آوری کرده، او بر برخی موانعی که بر سر راه فعالیت بازرسان در ایران ایجاد شده بود، سرپوش گذاشت.

یک مسئول سابق فرانسوی در آژانس به خاطر می آورد که ”در سال2005 و سپس 2006، او مخالفت نمود که در دو قطعنامه شورای امنیت قید شود که ایران به تعهداتش احترام نمی گذارد“. در سال بعد، البرادعی رئیس تیمهای بازرسان در ایران را که کارش موجب رنجش تهران می شد، برکنار کرد.

یک همکار سابق وی ادامه می دهد: ”او به طور سیستماتیک پیشرفتهای برنامه هسته یی ایران را دست کم می گرفت، عامدانه زبانی ابهام آمیز به کار می گرفت و برخی عناصر اساسی را ناپدید می کرد. او به تاخیر انداختن در برقراری تحریمات علیه ایران کمک کرد“. همکار سابق ادامه می دهد: “بدون البرادعی، تحریمات قویتر زودتر علیه ایران به اجرا در می آمدند. و شاید ما الان در این نقطه نبودیم.“

ایران تنها پرونده یی نیست که منتقدین البرادعی به آن اشاره می کنند. مدیر سابق AIEA متهم است که زمانی که بمب افکنهای اسرائیلی یک رآکتور هسته یی سوریه در سال 2008 بمباران کردند، انتقاد زیادی به اسرائیل کرد و برعکس، در مقابل دمشق، از خود خیلی مماشات نشان داد. در اوایل سالهای 2000، هنگامی که AIEA در خصوص فعالیتهای هسته یی اعلام نشده مصر و همینطور در مورد آثار اورانیوم غنی شده که بر روی وسایل یافت شده بود، تحقیق می نمود، او بلادرنگ اقدام به بستن پرونده کرد.

در طی سالها، البرادعی با ایالات متحده که در سال 2005 تلاش نمود مانع انتخاب مجدد وی به سمت ریاست AIEA شود، مخالفت می ورزید. او که معتقد بود تحریمات ”هیچگاه کارآیی ندارند“ و ”سیاست منزوی کردن موثر نیست“ و هرگز نمی توان مسئله یی را با زور حل کرد، به هر کاری دست زد تا جلوی یک حمله نظامی به ایران را بگیرد. چرا؟ بخشا به این خاطر بود که ماجرای عراق بر او خیلی سخت گذشت. در سال 2003، او واقعیت برنامه هسته یی مخفی عراق  را مورد شک و تردید قرار داد. او دولت بوش را سرزنش می کرد که بدون توجه به کارهای آژانس، تصمیم به عملیات نظامی گرفت. برخی می گویند که علت دیگرش این بود که وی خود را ”مردی از جنوب“ می داند. او که جهان سومی گرا Tiers-mondiste می باشد، می گوید که با ”دو ادراک از جهان“ که از 11 سپتامبر 2001 با هم درگیر هستند، ”بسیار آشنا“ است.

او می خواهد کسی باشد که بین غرب و جهان اسلام سعی کند هوای هر دو طرف را داشته باشد. یک همکار سابق او می گوید: ”ولی او قبل از هر چیز به عنوان یک مصری عمل می کرد، به پیشنهادات ارائه شده توسط اروپاییها با تحقیر زیاد نگاه می کرد و اعتقاد داشت که شمال بیش از اندازه از اشاعه هسته یی صحبت می کند“. ولی به بهانه اینکه می خواهد به هر قیمتی شده دیپلوماسی را ترویج کند، گفته می شود که زمانی ذیقیمت در پیشروی به سوی کسب بمب، به ایرانیها هدیه داده است.

در کشورش کمتر شناخته شده است
در سال 2005، اعطای جایزه صلح نوبل، به او بُعد تازه یی بخشید. یک مسئول اسرائیلی تعریف می کند که [از آن پس] ”او خود را یک نیمه خدا حساب می کرد“. او که قرار بود نقش یک داور را بازی کند، به آژانس بین المللی یک جنبه سیاسی داد. در آن زمان بود که او یک اکیپ جدید در اطراف خود تشکیل داد که با امتناع از دادن اطلاعات، رابطه البرادعی را با تکنسینها و متخصصان آژانس قطع کرد.
و حالا؟ او که در خارج از احترام برخوردار است، در مصر از شناخته شدگی بسیار کمتری برخوردار است، در جایی که بازگشتش باعث ایجاد شایعاتی کرده است. از نظر برخی، البرادعی برای آمریکاییها کار می کند که احتمال دارد از او برای برقراری دموکراسی در مصر استفاده کنند. از نظر دیگران، این تهران است که او را آلت دست قرار داده تا بهتر بتواند مهره هایش را در منطقه بچیند. یک کارشناس منطقه این حرفها را مزخرف می داند و عقیده دارد: ”البرادعی قبل از هر چیز برای کشورش مصر کار می کند“.