گیتس گفت، درحالی‌که تمدید حضور ارتش آمریکا بعد از امسال پیام مهمی به متحدین عرب و به ایران که دشمن دیرینه آمریکا است خواهد فرستاد، سیاستمداران عراق با یک ”چالش ” برای بررسی این اقدام مواجه هستند.
گیتس در کنفرانس انستیتوی اینترپرایز آمریکا که یک بنباد فکری در واشنگتن است، گفت: ”ما باید به‌رسمیت بشناسیم که این یک چالش سیاسی برای عراقیها می‌باشد، زیرا خوشمان بیاید یا نیاید، ما در آنجا خیلی محبوب نیستیم“.
گیتس گفت، هواداران مقتدی صدر، رهبر شیعی رادیکال ”به‌وضوح خواهان خروج ما هستند ”، وی اضافه کرد که  آن‌چه روشن  نیست این است که    ”چه میزان از آن صدری ها  می‌باشند  و چه میزان از آنها ایران  پشت آنها قرار دارد“.
او انتظار دارد که ”مدتی زمان طول خواهد کشید تا این که رهبران سیاسی در این مورد راهی جهت حرکت به جلو پیدا کنند“.
گیتس گفت: ”کل چیزی که می‌توانم بگویم این است که از نقطه نظر آینده عراق و هم‌چنین نقش خودمان در این منطقه، امیدوارم آنها رأی برای درخواست کردن از ما پیدا کنند و من فکر می‌کنم هنگامی‌که آن زمان فرا برسد، آمریکا مایل خواهد بود بگوید بله“.
ماه گذشته صدر اخطار کرد در صورتی‌که نیروهای آمریکا بعد از زمانبندی خروجشان در پایان امسال در عراق باقی بمانند، هوادرانش مخالفت مسلحانه را از سر خواهند گرفت.
بعد از این‌که مقامات آمریکا در هفته‌های اخیر جهت فشار به عراق برای تصمیم‌گیری سریع دیدار کردند، نوری مالکی نخست‌وزیر عراق اوایل این ماه گفت، او با جناحهای سیاسی رقیب برای ارزیابی حمایت از نگه‌داشتن نیروهای آمریکا در این کشور ملاقات خواهد کرد.
گیتس گفت، نگه‌داشتن یک حضور نسبتاً کم نظامی آمریکا در عراق نمایانگر یک سرمایه‌گذاری ”ارزشمند ”در کشوری است که می‌تواند به‌عنوان یک مدل دمکراسی برای دیگر کشورهای عرب خدمت کند.
او گفت: ”چیزی که ما 5ماه پیش نمی‌توانستیم پیش‌بینی کنیم این بود که عراق به‌عنوان پیشرفته‌ترین دمکراسی عرب در تمامی این منطقه ظهور کند“.
او افرود: ”من فکر می‌کنم نگه‌داشتن آن [نیرو. م] سرمایه‌گذاری ارزشمندی است، ”که می‌تواند به طریقی ”الگویی برای یک جامعه چند فرقه‌یی و چند قومی در جهان عرب ”ارائه دهد، که نشان می‌دهد دمکراسی کارایی دارد“.
او گفت، نگه‌داشتن نیروی آمریکا در عراق ”یک علامت قوی به این منطقه ”می‌فرستد ”که ما در حال ترک کردن نیستیم“.
گیتس گفت: ”فکر می‌کنم این تضمین اطمینان مجددی برای کشورهای خلیج خواهد بود، فکر می‌کنم برای ایران مایه آسودگی خاطر نخواهد بود و این چیز مطلوبی است“.
نیروهای آمریکا بعد از این‌که به‌طور رسمی عملیاتی رزمی در اوت گذشته خاتمه یافت و اکثر نیروها این کشور را ترک کردند، به میزان زیادی درگیر نقش ”مشاور و کمک ”به نیروهای امنیتی عراق هستند.
با توجه به این‌که طبق توافق امنیتی با عراق تمام نیروهای آمریکا قرار است تا پایان سال 2011 خارج شوند، هنوز حدود 45000 سرباز آمریکایی در عراق مستقر می‌باشند.