وقتی که جسد او به خانواده‌اش داده شد. زانوهای او خورد شده بودند، سرش له شده بود، بدن او مملو از علامتهای سوختگی سیگار بر روی آن بود و او را عقیم کرده بودند.
به گفته خانواده وی که اظهارات آنها از تلویزیونهای عربی پخش شد، مقامات دولتی سوریه هفته گذشته به خانه آنها آمدند و از آنها خواستند تا برگه‌یی را امضا کنند تا جسد حمزه را تحویل بگیرند. اما تنها با این شرط که هیچ چیزی در مورد این جسد نگویند و آن را به کسی نشان ندهند. این خانواده آن برگه را امضا کرد ولی آنقدر از بابت وضعیت این جسد وحشت‌زده شده بود که نمی‌توانستند این همکاری با دولت را بپذیرند.
پس آنها تصاویر جسد پسر خود را ارسال کردند که این تصاویر بعداً در تلویزیون الجزیره نشان داده شد. این تصاویر ارسال شده آنقدر وحشتناک بود که ما فقط دوتا از آنها را بشما نشان دادیم.
این اقدام دولت باعث یک هفته خشم در سوریه شد، فعالان به روزنامه واشنگتن پست گفتند که شکنجه در سوریه معمولی محسوب می‌شود، نه تازه و نه عجیب است اما چیزی که در مورد موضوع حمزه ویژه است این است که او فقط 13سال سن داشت.
در تلویزیون، دولت این ادعاها را رد می‌کند و با یک که دکتر کالبد شکافی این پسر را انجام داده است مصاحبه می‌کند که او مدعی می‌شود که هیچ علامتی از شکنجه بر روی این جسد وجود ندارد و آن‌چه بینندگان در تصاویر دیده‌اند از پوسیدن جسد بعد از مرگ می‌آید. ما باید به این نقطه اشاره کنیم که سی.ان.ان به‌طور مستقل نمی‌تواند این ادعاها را تأیید کند، اما اجساد وقتی که می‌پوسند مملو از سوختگی سیگار نمی‌شوند، آنها اجسام بدن خود را از دست نمی‌دهند، آنها علامتهای واضحی از اینکه یک پسر به‌طور وحشیانه شکنجه شده است را از خود نشان نمی‌دهند.
رژیم اسد یک تاریخچه طولانی استفاده از خشونت دارد، مطابق گفته گروههای حقوق‌بشری از شروع تظاهراتهای ضد حکومتی بیش از هزار نفر کشته و بیش از 10هزار نفر بازداشت شده‌اند. این رژیم کمترین رحمی را هم در مورد کشتن نوجوانان از خود نشان نداده است.
در تصاویر دیگری که به دست ما رسیده است یک نوجوان مجروح در تظاهراتها را نشان می‌دهد. مدارک بیشتری هم وجود دارد. در تصاویر بعدی کودکان مجروحی را در یک بیمارستان نشان داده می‌شوند که یک فعال حقوق‌بشری در شهر حمص می‌گوید این کودکان در زمانی که نیروهای امنیتی بر روی اتوبوس مدرسه آنها آتش گشودند مجروح شدند. این حمله باعث مجروح شدن 5 کودک شد و یک دختر 12ساله هم در این حمله کشته شد.
رژیم حاکم در قبال تظاهر کنندگان غیرمسلح با تیر اندازی پاسخ می‌دهد. این رژیم حتی به آمبولانسها که به‌طور واضح علامت خورده‌اند هم تیر اندازی می‌کند.
دیکتاتور سوریه از اول قیام کشور، تقصیر را بر گردن خارجیها و تروریستها انداخته است اما اخیراً او اذعان کرد که نیروهای امنیتی در برخورد با این آشوب اشتباهاتی را مرتکب شده‌اند.
از خودتان این سؤال را بکنید آیا این افرادی که شما در این تصاویر دیدید شبیه به تروریستها می‌باشند؟
آیا حمزه علی خطیب 13ساله یک تروریست می‌باشد؟ آیا شلیک تک تیراندازان بر روی یک آمبولانس یک اشتباه است؟ آیا شلیک بر روی نوجوانان هم اشتباهی صورت گرفته است؟ آیا آتش گشودن نیروهای امنیتی بر روی یک اتوبوس مدرسه هم اشتباه بود؟ یا آیا این اقدامات فقط قتل عمد محسوب نمی‌شود؟
بدتر از این، تلویزیون الجزیره گزارش کرده است که جسد یک نوجوان دیگر که در سن 18سالی بود هفته گذشته به خانواده‌اش تحویل داده شد و این جسد هم علامت شکنجه بر روی خود داشت.
پس وقتی که شما تصاویر تظاهرات کودکان در حمایت از حمزه علی خطیب را تماشا می‌کنید از خود بپرسید که چند تن از آنها برای کودک بعدی تظاهرات خواهند کرد، و چند تن از آنها دیگر نخواهند بود تا تظاهرات کنند؟
بخش مصاحبه
مجری: خبرنگار ما آروا دیمن (arwa damon) که قیام سوریه را دنبال کرده است از بیروت با ما در تماس است، هم‌چنین استاد فواد عجامی (fouad ajami ) از اعضای ارشد بنیاد هوور (hoover) از نیویورک با در تماس است تا در این باره به سوالات ما پاسخ بدهند.
آروا سؤال اول من این است که رژیم حاکم می‌توانست جسد را به خانواده این پسر ندهد، پس چرا این کار را کرد و آن را مخفیانه دفن نکرد؟
خبرنگار آروا دیمن: بله آنها می‌توانستند این کار را بکنند و ما این سؤال را از رازان زیتونی که یک فعال سیاسی سوری می‌باشد و الآن در دمشق مخفی شده است کردیم. او پاسخ داد که اول اینکه شاید این تصاویر برای مردم جهان بسیار وحشتناک و نگران‌کننده محسوب شود، اما این شرایط حاکم سوریه است، نه تنها در زیر حاکمیت رئیس‌جمهور فعلی بشار اسد بلکه در حاکمیت پدر او هم همین طور بود. او می‌گوید چیزی که الآن فرق می‌کند این است که مردم الآن راجع به این موضوعات حرف می‌زنند.
او هم‌چنین گفت که او بر این اعتقاد است که تصاویری که ما در مورد حمزه دیده‌ایم حقیقت دارد و مصنوعی نبود و رژیم حاکم به‌طور عمد این اجساد را به خانواده‌ها تحویل می‌دهد تا یک پیام باشد. پیامی که رژیم می‌خواهد با این کار برساند این است که هیچ مرز سرخی برای این رژیم وجود ندارد و دست به هر کاری خواهد زد تا صدای مخالفین را خفه کند. سن تظاهر کنندگان هم اصلاً مهم نیست. این پیام هم‌چنین برای کسانی که می‌خواهند به تظاهراتها بپیوندند هم می‌باشد که این می‌تواند سرنوشت شما و عزیزان شما هم باشد.
مجری: خوب این خانواده یک برگه امضا کرد تا در این باره سکوت پیشه کند، آیا ما می‌دانیم که به‌خاطر علنی کردن این موضوع انتقامی از آنها گرفته شده است یا خیر؟
آروا دیمن : ما تلاش کردیم تا با این خانواده تماس برقرار کنیم اما به ما گفته شد، که آنها از برقراری ارتباط بسیار وحشت دارند. به ما گزارشاتی رسیده که پدر و برادر حمزه بازداشت شده‌اند . هم‌چنین این احتمال هم می‌رود که این خانوداه مخفی شده باشد.
باید اشاره کنم که این شرایط حاکم در سوریه است، این همان چیزی است که فعالان به ما گفته بودند. اکثر کسانی که جرأت میکنند تا علیه دولت صحبت کند و بعد رژیم آنها را پیدا کند، رژیم حاکم آنها را تهدید می‌کند و در بهترین حالت آنها بازداشت می‌شوند، گاهی هم شکنجه می‌شوند و در بدترین حالت کشته می‌شوند. که باید گفت ما به‌طور مکرر شاهد چنین وقایعی بوده‌ایم.
مجری : استاد فواد، این اقدام در هر شرایطی بسیار وحشتناک است اما در این موضوع مشخص به‌خاطر بچه بودن قربانی بسیار وحشتناک و دردناک است. در تونس ما شاهد آن بودم که خود سوزی آن فروشنده میوه باعث شد تا بهار عرب شروع شود آیا این پسر جوان می‌تواند باعث آن شود تا قیام سوریه به مرحله بعدی خود کشیده شود؟
استاد فواد : خوب این یک سؤال بنیادین است. حمزه خطیب در تاریخ سختیهای سوریه، تاریخ رنجهای سوریه و در تاریخ غم سوریها ثبت خواهد شد.
ماسک دمشق کنار رفته است. این حاکم بشار اسد همیشه وانمود کرده که یک فرد میانه‌رو می‌باشد، او در انگلیس درس خوانده بود و دستان خود را به جهان بیرون دراز کرده بود و وانمود کرده بود که اصلاح‌طلب می‌باشد، حتی برخی از نفرات ما در دولت، و خود وزیر خارجه ما یعنی هیلاری کلینتون او را یک اصلاح‌طلب نامیده‌اند . حتی رئیس‌جمهور ما باراک اوباما چند هفته پیش در سخنرانی خود گفت بشار اسد می‌تواند انتخاب کند او یا می‌باید روند اصلاحات را هدایت کند یا می‌باید از قدرت کنار بکشد.
ولی ما الآن دیگر همه چیز را دیده‌ایم ما این پسر مظلوم را دیده‌ایم. از نظر من حق با آروا است، آنها جسد این پسر را به خانه می‌فرستند تا مردم سوریه را بترسانند. دلیل آن هم این است که رهبران سوری تعجب کرده‌اند که مردم دیگر ترسی در خود ندارند.
مجری: آروا ما شاهد افزایش تظاهراتها بعد از روی آمدن این موضوع شده‌ایم، هرچند به‌دلیل اینکه اجازه حضور در داخل سوریه را نداریم و تأیید چنین چیزی بسیار سخت است، اما آیا تو از سوی منابع خود در داخل سوریه دریافته‌اید که قیام الآن به مرحله حساسی رسیده شده باشد؟
آروا دیمن: خوب هدف رژیم این بود که مردم را از آمدن به خیابانها بترساند، اما واضح است که این نتیجه برعکس داده است، چون بعد از دریافت جسد حمزه توسط والدین وی، چندین تظاهرات برگزار شد.
مردم به خیابانها آمده‌اند و شعار می‌دهند ”خون حمزه نریخته است“. آنها دارند حمایت خود را نشان می‌دهند. ما شاهد رو آمدن یک صفحه فیس بوک هستیم که الآن 16000 (شانزده‌هزار) بیننده دارد. به‌نظر می‌رسد که مردم مصمم‌تر شده‌اند که چنین چیزی صورت گرفته باشد.
باید تأکید کنم که فعالان مدام گفته‌اند که هرچند این رژیم سرسختر و خشنتر می‌شود، اپوزیسیون هم مستحکمتر می‌شود.
این یک جنبش است و افرادی که در این جنبش می‌باشند به‌طور واضحی فهمیده‌اند که هیچ‌راه دیگری ندارند بجز اینکه این قیام خود را تا آخر پیش ببرند. پس شاید زود باشد که بگویم تظاهراتها به نقطه حساسی رسیده باشند تا توان سرنگونی رژیم را در خود داشته باشند، اما مطمئناً انگیزه بسیار دارند .
و فعالان هم به شما خواهند گفت که اقدام کشتن این کودک مظلوم فقط دارد انگیزه موجود را افزایش می‌دهد .
مجری : فواد، اگر این تظاهراتها و تظاهر کنندگان آنها، انگیزه دارند آیا کمک مورد نیاز از بیرون را دریافت میکنند؟ آیا این افراد بسیار شجاع کمک مورد نیاز از سوی آمریکا و غرب را دریافت میکنند؟ محکومیتهای شدید صورت گرفت و تحریمات هم اعمال شده است، اما آیا این اقدامات کافی است یا نزدیک به کافی می‌باشد؟
استاد فواد: نه این طور نیست. از نظر من سرنوشت مردم سوریه این است که این جنگ را به تنهایی بجنگند. اگر شما سوریه را با لیبی مقایسه کنید تفاوتهایی را مشاهده خواهید کرد.
در لیبی یک قطعنامه برای دخالت وجود داشت، اما در سوریه هیچ قطعنامه‌یی وجود ندارد. اتحادیه عرب در برابر معمر قذافی ایستاد، اما از ایستادن در برابر بشار اسد می‌ترسد. روسیه در نهایت موضع سختی را علیه معمر قذافی گرفت اما روسیه از رژیم اسد حمایت می‌کند.
در نهایت هم باید بگویم که رژیم سوریه هنوز اهرمهای خود را دارد، اما خوشبختانه هم باید گفت که اپوزیسیون این رژیم هم قدرت خود را دارد.
پس از نظر من ما برای مدتی ادامه این رویارویی را مشاهده خواهیم کرد. رژیم حاکم در یک طرف و مردم در طرف دیگر. باید هم‌چنین گفت که مردم دیگر نمی‌ترسند.
مجری: استاد فواد عجامی و آروا خیلی ممنون از وقتی که به ما داده‌اید. ما این رویداد را دنبال خواهیم کرد و این قهرمانان که به خیابانها آمده‌اند را هم دنبال خواهیم کرد. خیلی ممنون از اینکه در این باره ما را آگاه کردید.
