مقامات و مدیران (ایران) میگویند این نشاندهنده تلاشهای پکن برای استمالت از آمریکا و اجتناب از تحریمهای آمریکا بر شرکتهای بزرگ انرژی آن است.
مخاطرات برای دومین تولید کننده اوپک بالا میباشد زیرا چین در صحنه سیاسی بینالمللی یکی از تنها قدرتهای است که میتواند میلیاردها دلار سرمایهگذاری که تهران برای حفظ ظرفیت بخش استراتژیک نفت به آن نیاز دارد را تأمین نماید.
چهار مدیر انرژی در پکن این عقب نشینی و کاهش سرمایهگذاری چین در ایران در حالی که چین از این شریک خاورمیانه خود نفت خام بیشتری خریداری نموده است، در ماههای اخیر را شرح دادند. ایران برای مقابله با تحریمها بر سر طرحهای هستهیی مناقشهبرانگیز خود، روی پشتیبانی و سرمایهگذاری پکن تکیه کرده است .
مقامات گفتند که کاهش سرمایهگذاری انرژی چین در ایران، دستکم بخشاً ، بر اثر تلاشهای پکن از اواخر 2010 برای کاهش تنش با دولت اوباما و زدودن احتمال هدف قرار گرفتن شرکتهای چینی توسط تحریمهای آمریکا، که کنگره قویاً از آنها حمایت نموده، ناشی شدهاند.
کیتلین هیدن (caitlin hayden) سخنگوی کاخ سفید به رویتر گفت، رئیسجمهور باراک اوباما و اعضای کلیدی کابینه وی روی پکن فشار آوردهاند تا برای کمک به مهار فعالیتهای هستهیی ایران کار بیشتری انجام بدهد و معاون رئیسجمهور جو بایدن این موضوع را در سفر اخیرش به چین مطرح نمود.
هایدن گفت که اوباما، بایدن و وزیر خارجه هیلاری کلینتون ”همه روی ضرورت ادامه خودداری چین از سرمایهگذاری در بخش انرژی ایران، از طریق کاهش فعالیتهای موجود و عدم انعقاد توافقهای جدید تأکید کردهاند“. …
یک دستیار ارشد کنگره که روابط آمریکا و چین را از نزدیک دنبال میکند و خواست بهدلیل حساسیت دیپلماسی با چین ناشناس باقی بماند گفت، ”به نظر من این موضوع به نیمه و اواخر سال 2010 بر میگردد، هنگامی که آنها این علامت بسیار روشن را به ما دادند که: ”ما نمیتوانیم بهطور علنی اعلام کنیم، ولی شما متوجه خواهید شد که ما این قراردادهای جدید را پیش نمیبریم ”.
تهران متوجه شده و به شرکتهای چینی هشدار داده که آنها باید پروژههای انرژی را پیش ببرند…
ناظران گفتند که یک تفاهم بین واشنگتن و پکن شرکتهای چینی را به کند کردن پروژههای ایران و تقویت دلایل تجاری برای انجام این کار تشویق نموده است.
اریکا داونس (erica downs) کارشناس شرکتهای انرژی چین در مؤسسه بروکینگز گفت، ”فهم من این است که این یک توافق ضمنی بین دو کشور بود، که شرکتهای چینی فعال در ایران سرمایهگذاریهای جدیدی نپذیرند - - خصوصاً اینکه شرکت جدیدی را وارد نکنند (backfill) - - و آمریکا در عوض آنها را بهخاطر سرمایهگذاریهای پیشین تحریم نخواهد کرد“. منظور از پر کردن (backfill) ورود شرکتهایی است که برای بهدست گرفتن پروژههای متروکه توسط رقبا اقدام میکنند…
ولی کاهش سرمایهگذاری و کار چین در میادین ایران با کاهش ورود نفت خام همراه نبوده است.
در عوض، چین نفت بیشتری خریداری کرده است. میزان واردات در 7ماه اول سال 2011 حدوداً نیمی از سال افزایش یافت. با قریب به 560000 بشکه در روز، این میزان حدود ربع صادرات نفت خام ایران است و حدوداً به ارزش 20میلیارد دلار در سال میباشد…
بسیاری از قانونگذاران آمریکایی معتقدند که پکن برای کاهش روابط خود با ایران به قدر کافی تلاش نکرده است. مارک دوبوویتس (mark dubowitz)، مدیر عامل بنیاد دفاع از دموکراسی ها، یک مؤسسه مستقر در واشنگتن دی.سی که طرفدار تحریمهای قویتر علیه ایران است گفت، قانون جدید میتواند فشار روی دولت اوباما را برای مجازات شرکتهای انرژی چینی افزایش دهد.
او گفت، با ورود به سال انتخابات، ”دولت نمیخواهد بر سر این موضوع ضعیف تلقی گردد“.