رژیم مدعی شده است اتهام همه این افراد مرتبط با جرایم موادمخدری بوده است.
منابع یاد شده به کمپین گفتند که به جز دو تاریخ یاد شده، دستکم دو نوبت اعدام گروهی دیگر در ”سه ماهه دوم سال نود“ در زندان مرکزی مشهد (زندان وکیل آباد) رخ داده است اما کمپین نتوانسته است جزییات بیشتری از اعدامهای صورت گرفته به دست بیاورد.
در روز اول تیرماه سال جاری دژخیم محمود ذوقی دادستان مشهد ضمن تأیید ”بالا بودن اعدامهای اعلام نشده“ در زندان وکیل آباد مشهد و بدون اشاره به تعداد و جزئیات اعدامهای اجرا شده در سالهای ۸۸ و ۸۹، از ”اجرای پنج نوبت“ اعدام گروهی متهمان جرایم مربوط به مواد مخدر تنها در ”سه ماهه نخست سال ۹۰“ در این زندان خبر داده بود.
پیش از این کمپین بین‌المللی حقوق‌بشر در ایران از اعدام ”۱۲ زندانی در تاریخ هشتم تیرماه نود“ و ”۱۸ زندانی در تاریخ دوازدهم تیرماه نود“ در این زندان خبر داده بود. کمپین هم‌چنین از اعدام۱۰ نفر در روز هفدهم فروردین، ۱۲ نفر در روز بیست‌و چهارم فروردین، ۱۰ نفر در روز بیست‌و ششم اردیبهشت، ۱۲ زندانی در تاریخ دوم خرداد، ۴زندانی در تاریخ سوم خرداد و ۲۶ زندانی در تاریخ بیست‌وپنجم خرداد سال ۱۳۹۰ خبر داده بود.
به جز زندان وکیل آباد مشهد، کمپین از اعدامهای گروهی و مخفیانه متهمان مربوط به مواد مخدر در بسیاری دیگر از زندان های ایران مطلع شده است.
کمپین بین‌المللی حقوق‌بشر در ایران تاکنون از اعدام مخفیانه، گروهی و اعلام نشده صدها زندانی در سالهای ۸۸، ۸۹ و ۹۰ در زندان وکیل اباد مشهد و اجرای اعدامهای دسته جمعی و مخفیانه در زندان بیرجند خبر داده است. در تاریخ چهارم تیرماه سال جاری محمد باقر باقری، معاون دادگستری خراسان جنوبی تلویحاً اعدامهای پنهانی و دسته جمعی متهمان مواد مخدری در زندان بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی واقع در جنوب شرق ایران را پذیرفت و بدون اشاره به اعدامهای مشابه در سال ۸۸ و سال جاری، از اعدام ”۱۴۰ قاچاقچی مواد مخدر“ تنها در سال ۸۹ در این زندان خبر داد. هیچ یک از اعدامهای مورد اشاره آقای باقری پیش از این و طی سال ۸۹ اعلام نشده است.
هم‌چنین کمپین از اعدامهای گسترده زندانیان مرتبط با جرایم مواد مخدری در زندان ”قزلحصار کرج“ با خبر شده است. به گفته یک منبع موثق این اعدامها نیز در ماههای اخیر در حال اجرا می‌باشند. منابعی که اطلاعات مربوط به اجرای اعدامهای دسته جمعی در وکیل آباد را مطرح کرده‌اند از وقوع اجرای احکام مشابه در زندان های ”تایباد“ و ”کارون اهوز“ نیزخبر داده‌اند. به گفته آنان اکثر اعدامها در زندان تایباد مربوط به زندانیان افغان بوده است. با این حال علیرغم مطلع شدن از وقوع چنین اعدام‌هایی در زندان های یاد شده از منابع موثق کمپین نتوانسته است به‌دلیل محدودیتهای موجود جزییات بیشتری از چگونگی اعدامها و افرادی که اعدام شده‌اند به دست بیاورد.
در ماههای اخیر بارها منابع خبری کرد از اعدامهای مشابه در زندان ارومیه واقع در شمال غربی ایران خبر داده‌اند. در زندان قم، زندان اصفهان و زندان زاهدان نیز چند مورد اعدامهای متهمان مربوط به مواد مخدر اجرا شده است که هیچ‌گاه توسط مقامات و نهادهای رسمی اعلام نشده است.
اعدامهای گسترده یاد شده در زندان وکیل آباد مشهد و دیگر زندانهای کشورمخفیانه، دسته جمعی، اعلام نشده، فراقانونی و خودسرانه می‌باشند. به گفته منابعی که با کمپین صحبت کرده‌اند این اعدامها گسترده و دسته جمعی می‌باشند به این نحو که به‌صورت گروهی در یک ردیف در راهرو روباز منتهی به سالن ملاقاتهای زندان وکیل آباد اجرا می‌شوند. به علاوه این اعدامها مخفیانه است، از این جهت که بدون حضور و اطلاع وکلا و خانواده اعدام‌شدگان اجرا می‌شود و آنها تا یک یا چند روز بعد از اجرای حکم، از اعدام زندانی شان مطلع نمی‌شوند و حتی خود زندانیان اعدام شده نیز تا چند ساعت قبل از اجرای حکم اعدام از آن بی‌خبرند.
این اعدامها اعلام نشده است، به این خاطر که هیچ‌گاه مقامهای رسمی دولتی یا قضایی جزئیات، تعداد و اسامی اعدام‌شدگان و تاریخ اجرای اعدامها را منتشر نکرده‌اند و به‌صورت رسمی مسئولیت اعدامها را برعهده نمی‌گیرند. کمپین بین‌المللی حقوق‌بشر در ایران بر این باور است که عدم اعلام رسمی اعدامهای یادشده با هدف پنهان کردن آمار واقعی اعدامها در ایران می‌باشد.
منابع یاد شده هم‌چنین به کمپین گفته‌اند که احکام اعدام در دادگاه‌هایی که بعضاً تنها چند دقیقه طول می‌کشد صادر شده و متهمان از حق دادرسی عادلانه محروم است. این شرایط اعدامهای یاد شده را در ردیف اعدامهای فراقانونی و خودسرانه قرار می‌دهد.
یک منبع محلی به کمپین بین‌المللی حقوق‌بشر در ایران گفت: «چند شعبه خاص در دادگاه انقلاب مشهد بدون رعایت ایین دادرسی منصفانه و قوانین جاری ایران ”در هر یک ساعت چندین پرونده متهمان جرایم مواد مخدری“ را بررسی می‌کنند و در بسیاری از موارد تنها مستند به گزارش اداره اطلاعات، اطلاعات سپاه یا اطلاعات ناجا و یا اقرارهای متهمان زیر شکنجه‌های شدید جسمی در عموما بازداشتگاه های نیروی انتظامی، احکام گسترده اعدام صادر می‌کنند. اکثر قریب به اتفاق احکام گسترده اعدام یاد شده متهمان مواد مخدری، تنها با برگزاری ”یک جلسه چند دقیقه ای“ که عموما بدون حضور وکیل تعیینی یا تسخیری متهمان می‌باشد، در دادگاه انقلاب مشهد صادر می‌شوند و در یک پروسه زمانی چند ماهه حکم اعدام تأیید و اجرا می‌شود».
وی افزود: «در بسیاری از موارد احکام اعدام برای متهمان خارجی و عموما افغان بدون رعایت ”حق دسترسی کنسولی“ صادر می‌شوند. این افراد به سبب ناآشنایی با زبان رسمی دادگاه، زبان فارسی، از روند قضایی و سؤال جوابها نامطلع می‌باشند. »
این منبع که طی ماههای گذشته از نزدیک در جریان روند اعدامها در زندان وکیل آباد مشهد بوده است به کمپین گفت: «در سه زندان ”تایباد، بیرجند و وکیل اباد مشهد“ ده‌ها زندانی افغان و چند مورد زندانیانی از کشورهای نیجریه و غنا اعدام شده‌اند. سفارتخانه‌های غنا و نیجریه به کمپین گفته‌اند که پس از اجرای حکم اعدام و از طریق تماس خبرنگار کمپین از اعدام دو تبعه شان مطلع شده‌اند. هم‌چنین یک محکوم به اعدام اهل کشور فیلیپین که به‌صورت ناعادلانه‌ای به اعدام محکوم شده بود، بعد از پیگیریهای کمپین بین‌المللی حقوق‌بشر و اطلاعرسانی کمپین به سفارت فیلیپین در تهران از وجود چنین زندانی ای، پرونده‌اش مجدداً بررسی و آزاد شد. طی پروسه خلاف قانون دیگر در همه این اعدامها، حکم تأیید اعدام از سوی دیوان عالی کشور به متهم و خانواده وی هیچ‌گاه ابلاغ نمی‌شود و تنها در زمان اجرای حکم اعدام، متهمان از تأیید نهایی حکمشان مطلع می‌شوند. »
به گفته منابعی که با کمپین صحبت کرده‌اند هم‌اکنون صدها زندانی دیگر در زندان وکیل آباد، صدها زندانی در زندان قزللحصار و صدها زندانی در دیگر زندان های کشور در انتظار اجرای حکم اعدام به همین شیوه می‌باشند.
اجرای مخفیانه و اعلام نشده این اعدامها در زندانهای ایران در حالی صورت می‌گیرد که در روزهای اخیر گزارشگر ویژه سازمان ملل از اجرای حکم اعدام مخفیانه و گروهی دستکم ۳۰۰ زندانی در سال گذشته میلادی و دستکم ۱۴۶ زندانی در سال جاری تنها در زندان وکیل آباد مشهد خبر داده است.
پیش از این نیز دبیرکل سازمان ملل و گزارشگر موضوعی اعدامهای سازمان ملل به‌صورت جداگانه از اجرای اعدامهای گسترده، مخفیانه و گروهی در زندان وکیل آباد سخن گفته بودند. مقامات قوه قضاییه ایران هم‌چنان در خصوص اعدام‌هایی که اعلام نمی‌شوند سکوت کرده‌اند.
برگرفته از دانشجو نیوز 30 مهر
