معمـّای پیش بینی درآمد های بودجه  سال 91 ؟

یزدان – حاج حمزه
22 فروردین 91

مجلس رژیم ، توانایی رسیدگی به لایحه بودجه 510 هزار میلیارد تومانی دولت وموسسات دولتی در سال 1391 را  ازدست داده است . این واقعیت در رد بی سابقه کلیات این بودجه بندی در  « کمیسیون تلفیق بودجه » مجلس ، به علت غیرقا بل پیش بینی شدن  درآمدهای  اصلی دولت درسال 91، بارز شده است . اگر این کمیسون زیر فشار سیاسی خامنه ای رهبر رژیم، از این تصمیم منصرف نمی شد ، ممکن بود که لایحه بودجه 91 به دولت پس فرستاده شود ورسیدگی مجدد مجلس به این لایحه بیش از 5 ماه به تأخیر بیفتد و به مجلس نهم واگذارشود . اینستکه لاریجانی روز21 فرودرین 91 دراین کمیسیون حاضرشد وبا ابلاغ «توصیه رهبر» مبنی براینکه « مذاکرات با قدرتهای خارجی یعنی گروه 1+5 درپیش است ودراین فضا به مصلحت نیست که تصویب بودجه 91 بیش ازاین به تأخیرافتد »  کمیسیون مذبور را وادار کرد مسأله را درز بگیرد و به کار تشریفاتی رسید گی لایحه و آماده سازی مقدمات تصویب آن توسط مجلس هشتم ،ادامه دهد . اما این مصلحت گرایی سیاسی درکار بودجه بندی سال 91 مشکل بودجه بندی سال 91 را حل نمی کند . زیرا در آمدهای اصلی بودجه عمومی دولت درسال 91  به دلایل زیر قابل پیش بینی وارزیابی نیست:
الف -براثر تحریم نفتی رژیم ایران ومشکلاتی که فعالیتهای اتمی وتروریستی این رژیم برای بازرگانی خارجی کشور به وجود آورده  ،میزان درآمد نفت و درآمد مالیات برواردات طی سال 91 غیر قابل پیش بینی شده است . .
ب - دولت احمدی نژاد  نمی خواهد در مورد میزان درآمد ناشی از حذف یارانه ها به مجلس حساب پس بدهد و رقم و آمارآنرا درلایحه بودجه نیاورده است .
مجلس هشتم ابایی ندارد که از سرکشی مالی دولت  احمدی نژاد درمورد دخل وخرج اجرای « طرح هدفمند سازی یارانه ها » پرده بردارد ، اما  به خاطر مصلحت سیاسی رژیم سعی می کند که معضل بی سابقه غیرقابل پیش بینی شدن در آمد نفت ودرآمد مالیات بر واردات  بودجه عمومی طی سال 91  را برملا نکند . 
بازتاب تحریم دوگانه آمریکا واروپا برصادرات نفت ایران
موانع گوناگونی که آمریکا واروپا برسر راه خرید نفت از رژیم ایران به وجود آورده اند، خرید نفت وحتی بازرگانی ایران را با مشکلات جدی روبرو کرده است . آمریکا حربه جلوگیری ازواریز پول نفت ایران ازمجاری بانکی را به کارگرفته و کلیه شرکتهای نفتی وبانکهایی را که  تا به حال خریدار نفت ایران بوده و پول خرید نفت از رژیم را به بانک مرکزی و سیستم بانکی ایران واریز می کردند ، برسر این دوراهی قرار داده  که بین خرید نفت از ایران ورابطه تجاری – مالی با آمریکا ( بزرگترین قدرت بزرگ اقتصادی جهان ) یکی را انتخاب کنند .27 کشور عضو اتحادیه اروپا علاوه براینکه خرید نفت از رژیم ایران را قطع می کنند ، با حربه جلوگیری شرکتهای بیمه اروپایی از بیمه کشتی های که نفت وفرآورده نفتی ایران را حمل می کنند به میدان آمده است . اتحادیه اروپا می داند که صاحبان  کشتی های نفتکش که نفت ایران را به کشورهای آسیایی حمل می کنند باید علاوه بربیمه کشتی ومحموله نفتی آن ، خسارت وارده به شخص ثالث که می تواند از بروز حوادث گونا گون ونفوذ نفت ازاین کشتی ها به آبهای بین المللی وسواحل وبنادرجهان پدید آید  را نیز، ، بیمه نمایند . صاحبان کشتی های نفتکش می توانند بیمه کشتی ومحموله آنرا نزد شرکتهای بیمه آسیایی بیمه کنند . اما تا به حال جز شرکتهای بیمه اروپایی و آمریکایی ،به زیر بار بیمه شخص ثالث تردد این کشتی ها که می توانند به محیط زیست وافراد خسارات بزرگ وارد آورند نرفته اند . رویتر درمورد رقم بالای بیمه شخص ثالث کشتی های نفتکش گزارش می دهد که یک کشتی که 2میلیون بشگه نفت حمل می کند باید به مبلغ یک میلیارد دلار خسارت به محیط زیست وافراد را زیر پوشش بیمه ببرد تا بتواند به حمل ونقل نفت روی آبهای بین المللی به پردازد . از آنجاییکه شرکتهای بیمه آسیایی نمی توانند ویا به صرفه نمی بینند که به زیر بارسنگین بیمه شخص ثالث کشتی های نفتکش بروند ودر شرایطی که ، شرکتهای بیمه غربی ازبیمه محموله های نفتی ایران منع شده اند کلوب های صاحبان کشتی مستقر درچین ( با 1000 کشتی نفتکش ) و مستقر درهنگ کنگ ( با 2000 کشتی نفتکش ) اعلام کرده اند اگر بیمه های اروپایی محموله های نفتی ایران را زیر پوشش بیمه خود قرار ندهند ،مجبورند حمل نفت ایران را ، حتی به کشورهای آسیایی ازجمله چین ، متوقف کنند ( رویتر 8 آوریل 2012

میزان کاهش صادرات نفت  
تا همین جا، یعنی قبل از انکه تحریم های دوگانه اروپا و آمریکا از دهم تیرماه 91 به اجرا در بیاید ، خریداران نفت ایران یا خرید خود را کاهش داده اند ویا قطع کرده اند . بنا به گزارش رویتر وبرخی دیگرازمنابع معتبر خارجی  صادرات نفت ایران طی ماه مارس 2012 حدود 300 هزاربشگه کمتر ازماه ژانویه همین سال بوده است . بنا بر ارزیابی سازمان بین المللی انرژی ( کلوب کشورهای صنعتی مصرف کننده نفت ) ، میزان خرید نفت از رژیم ایران روندی به شدت کاهنده پیدا کرده وطی ماههای آوریل ومه سال جاری درمقایسه با ماه ژانویه حدود 700 هزاربشگه کمتر خواهد شد . منابع خارجی پیش بینی می کنند ، اگرواردکنند گان نفت ازایران بتوانند به نوعی مسأله بیمه شخص ثالث محموله های نفتی ایران را حل کنند ( مثلا با تقبل جبران خسارت توسط دولت متبوع وارد کننده نفت ایران ) ازدهم تیرماه 91 که تحریم ها به اجراء گذاشته می شود ، حدود یک میلیون بشگه از صادرات نفت ایران کاسته می شود . بنا براین ارزیابی ها ، با احتساب نفت بشگه ای 120 دلار، تا اوایل تیرماه 91 اگرصادرات نفت ایران میسر شود ممکن است روزانه 120 میلیون دلار وماهانه 6/3 میلیارد دلار وسالانه  2/43 میلیارد دلاراز درآمد نفتی رژیم ایران کاسته شود . اگراوضاع به همین صورت بماند ، طی سال 91 درآمد ناشی از صادرات نفت ایران به شدت افت پیدا می کند . این چشم انداز در لایحه بودجه دولت منظورنشده و دراین شرایط مجلس هم نمی تواند میزان صادرات نفت ایران را ارزیابی کند و به صورت واقعگرایانه آنرا درتصویب بودجه 91  بگنجاند .
 (درضمن بایستی یاد آور شد که علاوه برتحریم خرید نفت از رژیم ایران ،کاهش ظرفیت تولید نفت ایران نیز روی کاهش صادرات اثر می گذارد . بر پایه آخرین نماگر اقتصادی بانک مرکزی که اسفندماه سال ۹۰ منتشر شده، تولید نفت  ایران در سه ماهه آخر سال ۸۹ از سه میلیون و ۵۰۰ بشکه نفت بیشتر نبوده‌است و صادرات نفتی کشور هم به زیر دو میلیون بشکه در روز رسیده‌است.از آمار سازمان اپک هم این طور برمی‌آید که تولید نفت ایران طی یک سال گذشته، صد هزار بشکه در روز کاهش یافته و به ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه رسیده‌است .
 درضمن این نکته را نیز بایستی یاد آوری کرد که با توجه به آنکه غرب به سمت مسدود کردن مجاری بانکی برای پرداخت پول واردات ایران به پیش می رود و همچنین  با توجه به کاهش دریافت های ارزی ناشی از صادرات نفت درسال 91 ، به طور منطقی میزان واردات و به تبع آن درآمد دولت از محل مالیات برواردات نیز کاسته خواهد شد ( مگر آنکه نرخ ارز یا تعرفه های گمرکی را متناسب با آن بالا ببرند ) 

 نعل وارونه مدیریت مالی دولت احمدی نژاد 
 
احمدی نژاد و پاسدار رستم قاسمی وزیرنفت او ، چه در تدوین لا یحه بودجه وچه به صورت شفاهی ، درمورد تحریم و درآمد نفتی ایران نعل وارونه میزنند . ا حمدی نژاد در بندرعباس درمورد تحریم وکاهش درآمد نفتی رژیم ضمن اشاره به احتمال توقف صادرات نفت می گوید « می‌خواهند نفت ما را تحریم کنند باید به آنها بگویم که اینقدر ذخیره[ ارزی] داریم که اگر دو تا سه سال هم نفت نفروشیم کشور به راحتی اداره می‌شود» . وزیرنفت اونیز یکریز لافزنی می کند که «  ما برای فروش نفت ایران مشتری های دیگری می توانیم پیدا کنیم»
، دولت درلایحه بودجه ای که روی میز مجلس گذاشته ، به رغم شرایط تحریم وافت ظرفیت تولید نفت ایران ، خیز برداشته که همه درآمد نفتی سال 91 را در دومرحله برداشت کند، به ریال تبدیل نماید وهزینه کند . درگام اول  در لایحه آودره است که ازمحل فروش نفت 51 میلیارد دلار بر مبنای بشگه ای 85 دلاربرداشت وپس از تبدیل به ریال به مصرف هزینه های بودجه برساند .   با این حساب درهمین گام اول   پیش بینی کرده که 60 درصد کل در آمدهای بودجه سال 91 را ازمحل صادرات نفت تأمین کند . درگام دوم در لایحه پیش بینی کرده که مازاد فروش نفت به بیش ازبشگه ای 85 دلار را هم به ریال تبدیل کند وبه مصارف خاص نظیر « تقویت بنیه دفاعی کشور » برساند.  با این حساب برخلاف سال های قبل که مازاد درآمد نفت ،ظاهرا، به حساب ذخیره یا « صندوق سرمایه گذاری » ریخته می شد ، دولت درسال 91 اصلا ذخیره کردن صوری مازاد در آمد نفت را منتفی کرده و بودجه بندی سال جاری را بیش از 60 درصد به درآمد نفت وابسته کرده است .( نگاه کنید به مصاحبه مصبا حی  مقدم رییس کمیسیون تحول اقتصادی مجلس با خبرگزاری فارس، در روز 20 اسفند 90 ) 
.  درضمن با وجود انکه پیش بینی می شود میزان مالیات برواردات طی سال 91 کمتر از سال 90 باشد ، دولت درلایحه بودجه 91 آمده سهم 25 درصدی مالیات برواردات درکل مالیات های مستقیم وعیرمستقیم را 21 درصد بیشتر از سال 90 منظور کرده و ازاین نظر نیزدرآمد بودجه 91 را  بی توجه به جهت جریان اوضاع، تنظیم کرده است .
موضع طرف حساب خار جی
امریکا واروپا درحالی که با تشدید تحریم ها رژیم یاغی ایران را در تنگنای ماالی- تجاری بی سابقه قرارداده اند ،روی میز مذاکره روز 14 آوریل 2012 خود با رژیم ایران دو خواست مهم وجدید را گذاشته اند . نخست آنکه عجالتا غنی سازی 20 درصدی اورانیوم درایران را متوقف کند و دوم آنکه پایگاه فردو درنزدیکی قم را ، که  درآن ممکن است خرج بمب اتمی یعنی اورانیوم غنی شده با غلظت 90 درصد تولید شود ، تعطیل کند .رژیم نیز دراین مذاکرات به طور قطع برای شل کردن پیج تحریم نفتی غرب تقلا خواهد کرد . باید دید ازاین مذاکرات تعیین کننده چه در می آید .