این توافق بدنبال دریافت سند ترتیبات افزوده انتقال به امضای مارتین کوبلر نماینده ویژه دبیرکل، نامه های نماینده ویژه و مشاور ویژه و کنفرانس های تلفنی شخصیت های برجسته آمریکایی با وزارتخارجه این کشور و پاسخ های مکتوب نماینده ویژه دبیرکل به نمایندگان اشرف دربارة نیازمندی های حیاتی و الزامات حرکت پنجمین گروه از مجاهدان اشرف، صورت گرفت.
در سند ترتیبات افزوده انتقال تصریح شده است:
• ساکنان اشرف پس از ارائة لیست مالکیت های منقول خود به دولت عراق، آنها را به یک محل امن در خارج از عراق می برند و یا فروش در داخل عراق را مورد بررسی قرار میدهند.
• تأمین کامیون ها و تریلی های مورد نیاز برای انتقال اجناس و اشیاء مورد نیاز از اشرف به لیبرتی ، پس از بازرسی کامل آنها بر عهدة دولت عراق است.
• خودروهای خدماتی مورد نیاز باتوافق دولت عراق از اشرف به لیبرتی منتقل می شود
• تعداد محدودی از ساکنان در اشرف باقی می مانند تا زمانیکه موضوع انتقال یا فروش اموال حل و فصل شود
• مسئولیت دولت عراق است که خدمات پزشکی را برای ساکنان لیبرتی تأمین کند. پزشکان عراقی در مرکز پزشکی این کمپ، بیماران را به بیمارستانهای عمومی و خصوصی و متخصصانی که بیمار انتخاب می کند، ارجاع میدهند.
• برای تأمین آب مخصوصاً در فصل تابستان، ساکنان کمپ لیبرتی منابع آب را با هزینه خودشان خریداری و توسط پیمانکاران منتقل و در مکانهای مناسب نصب میکنند. دولت عراق متعهد می شود سیستم آب را به شبکه آب شهر وصل کند.
به قرار اطلاع متعاقباً دولت عراق خواهان 800هزار دلار برای انجام این کار شده و ساکنان اشرف با پرداخت این مبلغ از محل فروش خودروها و اموال خود موافقت کردند.
• برای حل مشکل برق در دراز مدت، دولت عراق وصل برق لیبرتی به شبکه برق شهری را بر عهده میگیرد.
به قرار اطلاع ساکنان اشرف برای پرداخت همه هزینه ها در این مورد نیز اعلام آمادگی کردند.
• انتقال ژنراتورهای برق، وسایل آشپزخانه و طبخ غذا، یخچال ها و دستگاههای تبرید و تجمید، تانکرهای آب و فاضلاب به تعداد لازم، در نشست با مدیریت دولتی لیبرتی با حضور ناظران ملل متحد مورد گفتگو و توافق قرار میگیرد.
• ایجاد زمین بسکتبال و فوتبال، کاشتن درخت، حداقل فضای سبز، سایه بان برای بنگالها و سیمان کردن پیاده روها برای بیماران و معلولان نیز در نشست با مدیریت دولتی با حضور ناظران ملل متحد و ارائة نقشه ها و جزییات طرح ها برای تصویب در حضور ناظران پذیرفته شده است.
• سایر نیازمندیهای انسانی با حضور ناظران ملل متحد با مدیریت دولتی مورد بحث قرار خواهد گرفت.
دولت جمهوری عراق مسئولیت اجرای نکات فوق الذکر را بر عهده دارد. ملل متحد که در این گفتگوها میانجی میباشد کماکان نقش مانیتورینگ را بنحوی که در یادداشت تفاهم امضا شده با دولت عراق آمده است ایفا خواهد کرد.
اما دولت عراق انتقال جراثقال و لیفتراک از اشرف را در دست مجاهدین بسیار خطرناک میداند واز این رو از پذیرفتن آن معذور است!
تنها استفاده از 3 عدد لیفتراک برای حمل و نصب ژنراتورها و منابع زیر نظارت مأموران عراقی پذیرفته شده است تا مجاهدین نتوانند دیوارهای بلند سیمانی در اطراف زندان آزادی را در هم بکوبند
نماینده ویژه دبیرکل همچنین درخواست کرده است پس از امضای سند حاضر، انتقال به لیبرتی بطور هفتگی صورت پذیرد که البته درگرمای طاقت فرسا مطلقاً امکانپذیر نیست.
در پی اعتراض شدید نمایندگان اشرف به نماینده ویژه دبیرکل در عراق بخاطر برخی از بندهای نامه او که نقض آشکار حقوق پناهجویان و بیانیه های پیاپی کمیساریای عالی پناهندگان در این رابطه است، مارتین کوبلر در 24 آوریل (5 اردیبهشت) نوشت که از نارضایتی شدید نمایندگان اشرف مطلع شده و تلاش می کند نگرانی های آنها را باردیگر با دولت عراق در میان بگذارد.
متعاقباً نماینده ویژه دبیرکل نتیجة کار خود را به شرح زیر ارائه کرد:
• دولت عراق مُصر است که کانتینرها و اموال اشرف را قبل از بار زدن بطور کامل بازرسی کند و من به دولت عراق اطلاع دادم که مطمئناً ساکنان اشرف هیچگونه مخالفتی با این امر ندارند.
• بنگال های خاص بیماران و مجروحان فلج میتواند پس از بازرسی همراه با خودروهای ویژه آنها که دارای سکوهای هیدرولیک است منتقل شود
• اجرای مواد و بندهای نامه 16 مارس 2012 دربارة عقب کشیدن پلیس در لیبرتی مجدداً توسط سازمان ملل و مانیتورهای آن بررسی می شود
• دولت عراق متعهد است که تا زمان وصل لیبرتی به شبکة آب و برق، آب و برق کافی در اختیار ساکنان قرار بگیرد و من اعلام کردم که آنها هزینه ها را خودشان از درآمد ناشی از فروش اموالشان در اشرف خواهند پرداخت.
• دولت عراق حتی با انتقال 10 خودرو برای هر 400 نفر که قبلا ً توافق شده بود، موافق نیست و اگر در لیبرتی برای ترددات خودرو مورد احتیاج است اینکار میتواند با اتوبوس و مینی بوس انجام گیرد.
• ژنراتورهایی که به طور قانونی به ساکنان اشرف تعلق دارند میتواند به لیبرتی منتقل شود تا وضعیت برق در فصل گرما بهبود پیدا کند.
• سازمان ملل فروش و یا انتقال اموال قانونی به خارج از عراق را پیگیری می کند.
نماینده ویژه دبیرکل در پایان درخواست می کند انتقال گروه پنجم به تعویق نیفتد چرا که دولت عراق بسیار در این باره شتاب و تأکید دارد.
در 8 اردیبهشت (27 آوریل) نماینده دبیرکل در نامه دیگری از رویکرد مثبت نمایندگان اشرف تشکر نموده و از تلاشهای رئیس جمهور برگزیده مقاومت ایران، خانم مریم رجوی برای متقاعد کردن ساکنان اشرف و برقرار نگهداشتن راه حل مسالمت آمیز، قدردانی می کند و اطمینان میدهد که طرف مسئول برای جابجایی در دولت عراق نیازهای انساندوستانه را فهم می کند و همه خواسته های برحق و مشروع را به صورت صادقانه و جدی مورد بررسی قرار خواهد داد.
اما نمایندگان اشرف در پاسخ های خود اعتراض می کنند که آنچه را که آقای کوبلر می نویسد در صحنة عمل و در روی زمین اجرا و تبعیت نمی شود و انواع و اقسام اشکال تراشی ها و سنگ اندازی ها در کار است.
سرانجام مشاور ویژه وزیر خارجه آمریکا وارد می شود و می نویسد به بسیاری از نگرانی های ساکنان از جمله خودروها و بنگال های ویژه مجروحان و بیماران پرداخته شده و مجموعه ای از اسناد وجود دارد که حرکت پنجمین گروه را امکانپذیر می کند: از جمله سند 16 مارس در مورد امنیت و حفاظت، سند ترتیبات افزوده انتقال به تاریخ 21 آوریل و ایمیل های 24 و 25 و 26 آوریل نماینده ویژه دبیرکل.
علاوه بر این وزیر کلینتون که مسأله اشرف از اشتغالات دائمی اوست با کمیسر عالی پناهندگان ملل متحد در ارتباط است تا انتقال به کشورهای ثالث هر چه زودتر جامه عمل بپوشد.
مقامات آمریکایی و ملل متحد همچنین خاطر نشان می کنند که پروژة اشرف و انتقال به لیبرتی و نظارت دائمی و انتقال به کشورهای ثالث امری است که برای کمیساریا و یونامی هزینه های کلان میلیونی در بردارد که کشورهای مختلف باید آن را طبق فراخوان دبیرکل ملل متحد عهده دار شوند.
از سوی دیگر نمایندگان اشرف به ملل متحد و مقامات آمریکایی اطلاع میدهند که خانم رجوی با تشکر از زحمات خانم کلینتون و رویکرد انسانی او، به واقع از رفتار غیر انسانی طرف عراقی بویژه در مورد بیماران و مجروحان به ستوه آمده و خواهان اطمینان های حیاتی برای حرکت و انتقال آنهاست در غیر اینصورت بدون تأمین حداقل های حیاتی بویژه دربارة بیماران پاراپلژی (paraplegy ) که از کمر به پایین فلج هستند و بعضاً زرهیهای عراقی از روی آنها عبور کرده است، نمی توان جان و زندگی آنها را به بازی و گروگان گرفت.
متعاقباً سازمان ملل اطلاع میدهد که اتحادیه اروپا مبالغ سنگینی را برای امور مربوط به تعیین استاتو و مانیتورینگ اختصاص داده و ایالات متحده نیز در زمینه پذیرش افراد از لیبرتی، متعهد شده است که سهمیه خود را به اجرا در آورد تا سایر کشورها هم تشویق شوند. از این رو از ساکنان اشرف خواسته می شود که بارگیری پنجمین گروه را آغاز کنند.
زمان فعالیت هر چه بیشتر برای انتقال به کشورهای ثالث فرا رسیده و سازمان ملل مجدداً 3 میلیون دلار دیگر برای مسکن، امنیت و خدمات زیستی کارمندان و ناظران خود در پروژة اشرف بودجه تصویب کرده است.
از این رو سازمان ملل خواهان تلاش برای متقاعد کردن ساکنان اشرف است.
نمایندگان اشرف در جواب خود با سپاسگزاری از تلاش های ملل متحد و ایالات متحده تأکید می کنند که خواهان حرکت گروه پنجم البته با تأمین حداقل نیازمندی های انسانی هستند و منتظرند ببینند طرف عراقی در صحنه چه میکند.
اما ورود زرهی ها به لیبرتی و اظهارات مشاور امنیت ملی مالکی درتلویزیون حکومتی عراق حیرت انگیز و غیر قابل قبول است در آنجا که میگوید: «آقای مارتین کوبلر مباحثات مفصلی با طرف عراقی و طرف ایرانی داشته تا الزامات اجرای تفاهمی را فراهم کند که بین او و عراق برای پایان دادن به حضور سازمان مجاهدین در خاک عراق مورد تفاهم قرار گرفته است ».
از نظر ساکنان اشرف، دراین موضوع وارد کردن دیکتاتوری دینی حاکم بر ایران که خواهان نابودکردن اپوزیسیون خود است، برای ما و مردم ایران مرز سرخ است و ما به قوی ترین صورت آن را محکوم می کنیم
شورای ملی مقاومت ایران و ساکنان اشرف از ابتدا اعلام کرده اند که هرگونه وارد کردن رژیم ایران در این موضوع غیر قابل قبول است.
نماینده دولت آمریکا پاسخ میدهد: «دولت من به حمایت از امنیت و رفتار انسانی با ساکنان اشرف و لیبرتی ادامه خواهد داد. شما باید آگاه باشید که ما بسیاری از موضوعات نگرانی شما را با دولت عراق مطرح کرده ایم. دولت عراق نسبت به علاقمندی عمیق ما در رابطه با اینکه این پروسه بصورت امن و انسانی طی شود آگاه است.
ما پیشرفت بسیاری از دسامبر گذشته زمانی که برای اولین بار صحبت کردیم داشته ایم. دولت من نسبت به همکاری مجاهدین خلق تا این لحظه آگاه است و آنرا درک میکند. ما این قدردانی را قبلا ابراز کرده ایم و آماده ایم که مجددا هم ابراز کنیم. ما امیدواریم ساکنان اشرف حمایتی را که از جانب شما برای براه افتادن پنجمین گروه مورد نیاز است دریافت کنند» .
شایان یادآوری است که نماینده دولت آمریکا در اول اردیبهشت نیز خاطر نشان کرده بود که برخوردهای سازنده مجاهدین خلق که ما را علیرغم سختی های مشخص به اینجا رسانده است، شایسته قدردانی است. از این رو ما بازهم خواهان استمرار رویکرد سازنده هستیم در عین اینکه شما حق دارید که می گویید که سندها همه درخواست های ساکنان اشرف را شامل نمی شود. اما به دنبال یک راه حل صلح آمیز و بادوام در خارج از عراق هستیم و امیدواریم همکاری شما درانتقال گروههای بعدی هم ادامه یابد.
همزمان نماینده ویژه دبیرکل نیز در اول اردیبهشت تأکید کرده بود که ساکنان اشرف و لیبرتی از حمایت کامل او در مقولات انساندوستانه برخوردارند.
به قرار اطلاع پس از همه بحث و گفتگوها و نامه نگاری ها و توافقاتی که 10 روز بطول انجامید، از صبح امروز یکشنبه 10 اردیبهشت بازرسی و بارگیری اموال پنجمین گروه ساکنان اشرف برای انتقال به لیبرتی آغاز شده است.
از سوی دیگر حقوقدانان و وکلای اشرف و هموطنانمان با یاران اشرف نشان که بیش از یک سال است در ژنو و در برابر وزارتخارجه و کاخ سفید در واشنگتن در تحصن به سر می برند از دبیرکل و کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد و یونامی خواسته اند به وضعیت نامعین حقوقی لیبرتی که تحت عنوان ”محل موقت ترانزیت“ از جانب فاشیسم دینی حاکم بر ایران به دولت عراق تحمیل شده و معلوم نیست زندان است یا کمپ پناهندگی، خاتمه بدهند و طبق قوانین و کنوانسیون های بین المللی و حقوق پناهندگی، همچنانکه در 6 دسامبر 2011 در شورای امنیت از سوی نماینده ویژه دبیرکل اعلام شد، عاری از هر گونه ابهام و دوگانگی و تناقض، لیبرتی را کمپ پناهندگی و تحت قوانین شناخته شده مربوط به پناهندگان سیاسی اعلام کنند.