نظریه گروه کار بازداشتهای خودسرانه، بالاترین مرجع بین المللی، درباره وضعیت زندانها و بازداشتگاهها شرایط لیبرتی مشابه یک مرکز بازداشت است
- نظریه مصوب شصت و سومین اجلاس : «شرایط لیبرتی مشابه یک مرکز بازداشت است چرا که هیچ امکان حرکت آزادانه و ارتباط با دنیای بیرون وجود ندارد»
- ساکنان لیبرتی دارای استاتوی “اشخاص حفاظت شده” تحت کنوانسیون چهارم ژنو و پناهجو هستند، نه اتهامی به آنان وارد شده و نه به اتهامی محاکمه شدهاند
- گروه کار بر این باور است که هیچ توجیه قانونی برای نگه داشتن این افراد در کمپ لیبرتی وجود ندارد و چنین بازداشتی خارج از حیطه
قانون حقوق بشر بینالمللی و قانون داخلی عراق است
- گروه کار از دولت عراق میخواهد گامهای لازم را برای اصلاح وضعیت لیبرتی بردارد، تا با استانداردها و اصول بیانیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی همخوان شود
- با در نظر گرفتن تمامی جنبه های این پرونده اصلاح مکفی به معنی آزادی فوری این افراد، برداشتن تمام محدودیتها در تردد آزادانه آنها و حق قابل اعمال برای غرامت طبق بند (5)9 کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی است
- شورای حقوق بشر ملل متحد نظریه گروه کار بازداشتهای خودسرانه مصوب شصت و سومین اجلاس گروه کار
-گروه کار دستگیری خودسرانه در قطعنامه 42/1991 کمیسیون پیشین حقوق بشر تأسیس شد که برنامه گروه کار را در قطعنامه 50/1997 تعیین و تمدید کرد.
شورای حقوق بشر ملل متحد همین برنامه را در تصمیم 102/2006 خود مفروض گرفت و آن را در قطعنامه 18/15 خود به تاریخ 30 سپتامبر 2010 برای یک دوره سه ساله تمدید کرد.
از آنجا که عراق امضا کننده کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی است، گروه کار دستگیری خودسرانه مطابق دستورکارش، نامه یی به دولت عراق فرستاد و ضمن تعریف مصادیق دستگیری خودسرانه، براساس بیانیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون بین المللی حقوق مدنی وسیاسی، درباره وضعیت لیبرتی و انتقال اولین گروه ساکنان نوشت:
یک گروه 400 نفره ایرانیان مخالف رژیم ایران و مرتبط با شورای ملی مقاومت ایران قبول کردند از کمپ اشرف به کمپ لیبرتی، یک پایگاه سابق ارتش ایالات متحده در نزدیکی فرودگاه بین المللی بغداد، به منظورشروع پروسه بازتأیید موقعیت پناهندگی آنها جابجا شوند.
قبل از انتقال به لیبرتی این نفرات و وسایلشان برای 11 ساعت توسط نیروهای امنیتی بازرسی شد ـ این روش مشابه پروسدورهای تحویلگیری زندانیان به زندان بود.
بسیاری از متعلقات نفرات نظیر صندلی چرخدار، لوازم ارتباطی و تصویری ، عکسهای شخصی ، دارو و لوازم بهداشتی یا اجازه عبور پیدا نکردند و یا ضبط شدند.
در بدو ورود به لیبرتی به افراد منتقل شده فرمان داده شد که به خط شوند تا به صورت رؤیتی آمارگیری شوند و توسط افسر فرمانده به آنها گفته شد که او مشخص خواهد کرد که هر کدام در کدام اتاق مستقر خواهند شد، مشابه یک زندان .
این افراد خود را در شرایطی یافتند که آزادی فردی آنها از آنها سلب شده بود ،
خروج آزادانه از کمپ وجود نداشت مگر اینکه موافقت رسمی و اسکورت توسط نیروهای امنیتی انجام گیرد .
آنها حق دیدار با خانواده و یا مشاور حقوقی خود را ندارند .
گزارش شده است که از ورود وکیل حمید جلیل در تاریخ 21 فوریه 2012 به منظور دیدار از یکی از نفرات منتقل شده ، ممانعت به عمل آمد.
بر اساس گزارش منابع ، گرداگردکمپ لیبرتی توسط دیوارهای بتونی به ارتفاع 4 متر محاصره شده است که ساکنان حق عبور از این دیوارها را ندارند .
نفرات مسلح نیروی پلیس عراق در نقاط بازرسی در داخل کمپ مستقرهستند.
یک مرکز پلیس در قسمت یک و در کنار ساکنان وجود دارد.
ایستگاههای پلیس در درب شمالی و درب جنوبی و درب شمال شرقی قرار دارد.
گشتهای پلیس وارد محوطه استراحت ساکنان میشود، مشابه آنچه که نگهبانان زندان در سلول زندانی انجام میدهند.
وضعیت داخلی کمپ لیبرتی توسط منبع غیر انسانی و دهشتناک توصیف شده است .
بسیار فراتر یک مرکز افراد انتقالی طبق استانداردهای بین المللی، گفته میشود که کمپ لیبرتی یک بازداشتگاه در هوای باز است. نفراتی که در این کمپ نگاه داشته شده اند، سلامتیشان درمعرض تهدید است..
به نظر میرسد که کمپ فاقد پایهای ترین زیرساختهای اولیه و شرایط بهداشتی است .
در کمپ برق بصورت مقطع و حجم آب لوله کشی غیر مکفی است.
مناطق مسکونی در لایه های مختلف دیوارهای بتونی و کیسههای شن محاصره شده است .
دوربینهای تجسسی و میکروفونهای استراق سمع در تمامی نقاط کمپ قرار داده شده است .
زندگی خصوصی ساکنان تمام وقت زیر کنترل قرار دارد.
منبع می افزاید که ساکنان بدون اسکورت نظامی یا پلیس حق خروج از کمپ را ندارند و تحت شرایط زندان نگه داشته میشوندکه شامل سرشماری، حضور فشرده پلیس و تجاوز به حریم خصوصی افراد است.
ساکنان از عدم وجود شرایط مناسب زندگی رنج میبرند ، محدودیت در انتقال مایملک شخصی و محدودیت در حق آزادی تردد.
منبع همچنین میگوید که دولت به ناظران بین المللی یا بازدید کنندگان اجازه ورود به کمپ نمیدهد.
منبع یادآوری میکند که افرادی که در حال حاضر در کمپ لیبرتی نگاه داشته میشوند دارای موقعیت افراد حفاظت شده تحت کنوانسیون 4 ژنو هستند. آنها پناهجویانی هستند که نه به جرمی متهم شده اند و نه محکوم شدهاند.
آنها بیش از ربع قرن است که درعراق بسر می بردند.
منبع هم چنین نگرانی خود را از خدشه دار شدن شخصیت فیزیکی و روانی این افراد ابراز داشت .
آنها با رفتار موهن و رنج غیر ضروری مواجه میشوند.
منبع یادآور میشود که کمپ اشرف از زمانی که در سال 2009 دولت عراق کنترل آن را از دولت آمریکا تحویل گرفت، دو بار توسط نیروهای نظامی عراق مورد حمله قرار گرفته است .
منبع نتیجه گیری میکند که بازداشت آنها خودسرانه و بر خلاف بند 9 اعلامیه جهانی حقوق بشر و پارگرافهای 9.1 و 10.1 کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی است که جمهوری عراق یکی از اعضای آن است.
گروه کاری اتهامات فوق را به دولت عراق فرستاد و درخواست کرد تا در پاسخ خود اطلاعات مفصل در مورد وضعیت کنونی این افراد را تأمین کند و روشن سازد که کدام مقررات قانونی ادامه بازداشت آنها را توجیه می کند.
باعث تأسف است که «گروه کار» هنوز پاسخی از دولت عراق دریافت نکرده است.
در غیاب پاسخی از دولت عراق، گروه کار دستگیری خودسرانه، براساس شیوه کارش، قادر به ارائه یک نظریه با توجه به اطلاعات داده شده به آن توسط منبع هست. اطلاعات داده شده توسط دولت عراق رد نشده ، هرچند که فرصت انجام این کار را داشته است.
گروه کار با وضعیت ساکنان کمپ اشرف نا آشنا نیست، محلی که بازداشتشدگان فعلی از آنجا به کمپ لیبرتی، یک پایگاه نظامی سابق آمریکا، در بغداد، منتقل شدهاند. گروه کار قبلاً نظریه شماره 2010/11 (عراق) خود را در مورد بازداشت ساکنان کمپ اشرف تصویب کرده بود.
ساکنان لیبرتی دارای استاتوی “اشخاص حفاظت شده” تحت کنوانسیون چهارم ژنو بوده و تقاضانامه های پناهندگی داده اند؛ نه اتهامی به آنان وارد شده و نه برای جرمی محاکمه شدهاند.
شرایط کمپ لیبرتی مشابه یک مرکز بازداشت است چرا که هیچ امکان حرکت آزادانه و ارتباط با دنیای بیرون وجود ندارد. هیچ حرکت آزاد و زندگی در داخل کمپ نیست و این چیزی است که ساکنان را به بازداشتی و زندانی تبدیل میکند.
گروه کار بر این باور است که هیچ توجیه قانونی برای نگه داشتن افراد در کمپ لیبرتی وجود ندارد و چنین بازداشتی خارج از حیطه قانون حقوق بشر بینالملل و قوانین عراق است (طبق ماده 9 بیانیه جهانی حقوق بشر و مادههای 9 و 10 کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی).
با در نظر گرفتن موارد یادشده، گروه کار دستگیری خودسرانه نظریه زیر را ارائه میکند:
بازداشت افراد درلیبرتی خودسرانه و در تعارض با بند 9 بیانیه جهانی حقوق بشر و بند (1)9 و (1)10 از کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی است که در طبقه بندی شماره 4 از دسته بندیهای روشهای کار گروه کار قرار میگیرد.
برحسب نظر ارائه شده، گروه کار درخواست دارد که دولت عراق گامهای لازم را برای اصلاح وضعیت این افراد بردارد تا همخوانی با استانداردها و اصول اشاره شده در بیانیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی تامین شود.
گروه کار بر این باور است که با در نظر گرفتن تمامی جنبه های این پرونده، اصلاح مکفی به معنی آزادی فوری افراد و برداشتن تمامی محدوددیتهای مربوط به تردد آزادانه افراد و حق قابل اعمال برای غرامت طبق بند (5)9 کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی است.