15 می 2013
مقدمه:
لحظه پایان ثبت نام کاندیدهای انتخابات ریاست یک واقعیت محرز شد: حالت متفاوت و غیر متعارف این انتخابات ریاست جمهوری رژیم که آنرا از تمامی انتخابات قبلی متمایز میکند.
از چند روز مانده به شروع دوره ثبت نام، شرکت یا عدم شرکت رفسنجانی به اصلی ترین موضوع برای رژیم بطور عام و برای باند خامنه ای بطور خاص تبدیل شد. ورود آخرین لحظه رفسنجانی که مشخصا در مخالفت و در تضاد با خامنه ای وارد صحنه شد و عملا بواسطه ضعف خامنه ای و افت موقعیت خامنه ای خود را به او تحمیل کرد وضعیت را برای خامنه ای بیش از هر زمانی مشکل نمود.
اما این تمام داستان برای خامنه ای نیست.
نگاهی اجمالی به کثرت و صف بندی کاندیدها از یکسو و بهم خوردن تمامی توافقات قبلی ائتلافها در درون کمپ خامنه ای بخوبی مبین این است که وضعیت سراپا با 2005 و 2009 متفاوت بوده و مشخصا خامنه ای با وضعیتی کاملا متفاوت با هر دور قبلی روبرو است و هیچ مشخص نیست که وضعیت رژیم او بعد از این بازی چگونه خواهد بود.
ترکیب نامزدهائی که نام نویسی کرده اند.
براساس گزارش وزارت کشور ، 686 نفر ثبتنام کردند که شامل :
• 656 نفر مرد و 30 نفر زن هستند.
• 539 متاهل و 147 نفر مجرد هستند.
• جوانترین کاندیدا 19 سال و مسن ترین کاندیدا 87 سال سن دارد.
• تحصیلات
دکترا |
فوق لیسانس |
لیسانس |
فوق دیپلم |
دیپلم |
زیر دیپلم |
89 |
153 |
212 |
52 |
116 |
64 |
• شغل
پزشک |
استاد دانشگاه |
وکیل و قاضی |
نماینده مجلس |
فرهنگی |
آخوند |
بازنشسته |
کارمند |
شغل آزاد |
دانشجو |
بیکار |
25 |
51 |
20 |
3 |
45 |
14 |
94 |
181 |
198 |
35 |
20 |
لیستی از کاندیداهای شاخص با گریشات جناحی آنها
ر |
نام کاندید |
جناح |
سوابق |
1 |
کامران باقری لنکرانی |
جبهه پایداری |
وزیرسابق کابینه احمدی نژاد |
2 |
سعید جلیلی |
جبهه پایداری |
دبیر شورایعالی امنیت ملی |
3 |
علیرضا زاکانی |
نزدیک به جبهه پایداری |
نماینده مجلس، از رهپویان |
4 |
پرویز کاظمی |
نزدیک به جبهه پایداری |
وزیر رفاه دولت نهم احمدی نژاد |
5 |
علیرضا علی احمدی |
نزدیک به جبهه پایداری |
وزیر آموزش و پروزش دولت نهم |
6 |
روح الله احمدزاده کرمانی |
نزدیک به جبهه پایداری |
رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی |
7 |
اسفندیار رحیم مشائی |
حامیان دولت |
رئیس دبیرخانه غیر متعهدها |
8 |
رامین میهمانپرست |
حامیان دولت |
سخنگوی وزارتخارجه |
9 |
محمد مظفر |
حامیان دولت |
رئیس سازمان امداد نجات کشور |
10 |
علی اکبر ولایتی |
اصولگرا از ائتلاف 2+1 |
مشاور سیاسی خامنه ای |
11 |
حداد عادل |
اصولگرا از ائتلاف 2+1 |
رئیس فراکسیون اصولگریان |
12 |
محمدباقر قالیباف |
اصولگرا از ائتلاف 2+1 |
شهردار تهران |
13 |
آخوند حسن ابوترابی فر |
اصولگرا از ائتلاف 3+2 |
نایب رئیس مجلس |
14 |
منوچهر متکی |
اصولگرا از ائتلاف 3+2 |
وزیر خارجه سابق |
15 |
محسن رضائی |
اصولگرا - ایستادگی |
دبیر تشخیص مصلحت نظام |
16 |
صادق واعظ زاده |
اصولگرا - مستقل |
معاون سابق علمی فن آوری ریاست جمهوری |
17 |
آخوند علی فلاحیان |
اصولگرا - مستقل |
وزیر سابق اطلاعات- عضو خبرگان |
18 |
محمد سعیدی کیا |
اصولگرا - مستقل |
وزیر سابق کابینه های احمدنژاد و هاشمی |
19 |
ابوالحسن نواب |
اصولگرا - مستقل |
رئیس دانشگاه ادیان |
20 |
قدیری ابیانه |
اصولگرا - مستقل |
سفیر سابق ایران در مکزیک |
21 |
آخوند سیدمحمدباقر خرازی |
اصولگرا - مستقل |
دبیرکل حزب الله ایران- برادر صادق خرازی |
22 |
داوود احمدی نژاد |
اصولگرا - مستقل |
بشدت ضد احمدی نژاد و طرفدار خامنه ای |
23 |
طهماسب مظاهری |
مستقل |
رئیس سابق بانک مرکزی جمهوری اسلامی |
24 |
حسن سبحانی |
مستقل |
نماینده دور پنجم، ششم، هفتم مجلس |
25 |
علی اکبر هاشمی رفسنجانی |
رفسنجانی |
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام |
26 |
محمد غرضی |
رفسنجانی - کارگزاران |
وزیر دولت موسوی و رفسنجانی |
23 |
محمدرضا عارف |
اصلاح طلب |
عضو تشخیص مصلحت و معاون اول خاتمی |
28 |
اکبر اعلمی |
اصلاح طلب |
نماینده مجلس ششم |
29 |
حسن روحانی |
اصلاح طلب - کارگزاران |
نماینده خامنه ای در شورایعالی امنیت ملی |
30 |
مصطفی کباکبیان |
اصلاح طلب |
نماینده مجلس هشتم |
31 |
محمدابراهیم اصغرزاده |
اصلاح طلب |
عضو سابق شورای شهر تهران (گروگانگیر) |
32 |
مسعود پزشکیان |
اصلاح طلب |
نماینده مجلس و وزیر اسبق بهداشت |
33 |
محمدعلی ایزدی |
اصلاح طلب - کارگزاران |
معاون وزیر نفت دولت سازندگی |
ملاحظه:
بعداز نامنویسی تاکنون 3 نفر از کاندیدهای دولت شامل محمدرضا رحیمی معاون اول احمدی نژاد، علی اکبر جوانفکر مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور و خلیلیان وزیر جهاد احمدی نژاد از کاندیداتوری انصراف دادند. همچنین جواد اطاعت از اصلاح طلبان بنفع هاشمی رفسنجانی تاکنون از کاندیداتوری استعفا داده است
احتمالات و چشم اندازها
1) خط خامنه ای انقباض است و چنانکه گفت رئیس جمهوری میخواهد که امتیازات رئیس جمهور فعلی را داشته باشد و نقاط ضعف او را نداشته باشد.
2) احمدی نژاد با تمام قوا بدنبال ادامه دولتش با انتخاب رحیم مشائی به ریاست جمهوری است. بطوریکه علیرغم اینکه رئیس جمهور که مجری انتخابات است و نباید دخالتی در انتخابات داشته باشد، نقض قانون میکند و با رحیم مشائی برای نامنویسی آمد وتصریح کرد که رحیم مشائی ادامه دولت اوست.
چالشی که احمدی نژاد با آن مواجه است این است که شورای نگهبان صلاحیت رحیم مشائی را رد کند ( امری که احتمال آن بالا می باشد ) اگر صلاحیت رحیم مشائی تائید شود i احمدی نژاد با تمام توان دولتی به حمایت و تبلیغ رحیم مشائی خواهد پرداخت. اما گر رحیم مشائی رد صلاحیت شود، برای جناح خامنه ای معلوم نیست که احمدی نژاد چه واکنشی خواهد داشت
3) رفسنجانی در دقیقه 90 نامنویسی کرد. آخوند علی عسکری معاون پارلمانی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت گفت که در ساعت 1710 دقیقه روز شنبه 21 اردیبهشت، رفسنجانی یک تماس تلفنی با خامنه ای گرفت و بعد بطرف وزارت کشور برای نام نویسی حرکت کرد. خامنه ای بدون تائید او، چارچوب کلی که قبلا گفته بود را تکرار کرد که با حضور همه سلیقه ها در انتخابات مخالفتی ندارد. اما روز بعد از طرف دفتر خامنه ای گفته شد که خامنه ای در روز شنبه هیچ تماس تلفنی نداشته است.
با کاندیداتوری رفسنجانی، اصلاح طلبان و طرفداران رفسنجانی حول او متمرکز میشوند و اکثر کاندیداهای این جناح (مانند حسن روحانی، عارف، اصغرزاده، شریعتمداری و ...) بنفع رفسنجانی کنار خواهند رفت. در 24 فروردین که این کاندیداها با رفسنجانی ملاقات کردند، رفسنجانی از آنها خواست که فعلا از کاندیداتوری انصراف ندهند.
باند خامنه ای چند روز قبل از کاندیداتوری رفسنجانی که احتمال قوی میداد که رفسنجانی کاندید خواهد شد، دست به حمله سنگینی علیه او زد. حسین شریعتمداری نماینده خامنه ای در کیهان، آخوند حیدر مصلحی وزیر اطلاعات، آخوند محمد خامنه ای برادر بزرگ خامنه ای از جمله کسانی بودند که به شدت به رفسنجانی حمله کردند که کاندید نشود والا او را کاملا افشا خواهند کرد. بعداز کاندیداتوری، 24 اردیبهشت 100 نماینده مجلس در نامه ای به شورای نگهبان در خواهان رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی شدند
4) اصولگرایان (باند خامنه ای) با تعدد بی سابقه کاندیدا مواجه هستند. یک ائتلاف متشکل از باقر قالیباف ( فرمانده سابق نیروی هوائی سپاه ، فرمانده سابق نیروی انتظامی و شهردار کنونی تهران) با علی اکبر ولایتی (وزیر خارجه اسبق، مشاور عالی سیاسی رهبر و رئیس بیداری اسلامی) و حداد عادل (رئیس سابق مجلس و رئیس فراکسیون اصولگرای مجلس و پدر زن پسر خامنه ای) است. طبق توافق قبلی یکی از این سه کاندید شوند، در حالیکه در حال حاضر هر سه نفر کاندید شده اند. سوالی که مطرح است این می باشد که در این وضعیت دو نفری که بنفع نفر سوم کنار خواهند رفت چه کسانی می باشند.
از یک ائتلاف 5 نفر دیگر از همین باند، 2 نفر کاندید شدند. یکی آخوند حسن ابوترابی فرد نایب رئیس مجلس و دیگر منوچهر متکی وزیر خارجه. این بر خلاف توافق اولیه این ائتلاف بود که فقط یکی از آنها کاندید شود.
از همین باند تعدادی بعنوان مستقل کاندید شدند، از جمله محسن رضائی فرمانده اسبق سپاه پاسداران و دبیر تشخیص مصلحت نظام، آخوند علی فلاحیان وزیر اسبق اطلاعات، و آخوند محمد باقر خرازی دبیرکل حزب الله ایران
از باند دیگر خامنه ای موسوم به جبهه پایداری، کامران باقر لنکرانی وزیر سابق احمدی نژاد کاندید شده است و سعید جلیلی دبیر شورایعالی امنیت ملی (نزدیک به این باند) بعنوان مستقل نام نوشته است
اکثر بالاتفاق کاندیداهای اصولگرایان را نفراتی تشکیل میدهند که شورای نگهبانی بسادگی نمیتواند آنها را رد صلاحیت کند. بالا بودن تعداد این نفرات، آرای نیروی خامنه ای را پراکنده میکند.
بدنبال کاندیداتوری رفسنجانی، در جبهه خامنه ای تلاشی برای توافق بر روی یک کاندید و کنار رفتن بقیه بنفع آن فرد آغاز شده است.. مهمترین مشکل تضاد بین جبهه پایداری و اصولگرایان سنتی است که تلاش میشود روی کاندیدا مشترکی (به احتمال قوی این فرد سعید جلیلی خواهد بود ) به توافق برسند. اگر این توافق حاصل شود، انتخابات سه قطبی خواهد شد این سه قطب عبارت خواهند بود:
1. کاندیدای دولت،
2. کاندیدای اصولگریان
3. رفسنجانی
یک احتمال هم این است که جبهه اصولگرایان با چند کاندیدا وارد شود و با بالا بردن تعداد کاندیداها انتخابات را به مرحله دوم برسانند که در آن مرحله انتخاب بین کاندیدای اصولگرا (مثلا سعید جلیلی) و رفسنجانی باشد. این مشابهه وضعیتی است که در انتخابات سال 2005 رخ داد و در آن رفسنجانی با احمدی نژاد به دور دوم رفت و با مهندسی انتخاباتی احمدی نژاد انتخاب شد. در این احتمال امید اصولگرایان این خواهد بود که در این رویارویی نفر اصولگرایان را از صندوق در بیاورند. ( اما شرایط کنونی که طلسم ولایت شکسته است باحتمال بالا فاقد این همانی با وضعیت 2005 خواهد بود)
جمعبندی:
در حالیکه یکماه آتی آکنده از تحولات کاملا غیر قابل پیش بینی برای رژیم و تمامی باندهای آن خواهد بود. اما یک امر را به قطع و یقین می توان پیش بینی کرد. آنچه ما شاهد آن هستیم، بارز شدن و بروز علایم بالینی پدیده ای است که مقاومت بعنوان طلسم شکستگی خامنه ای بواسطه قیام سال 2009 مطرح میکرد. واقعیتی که دیگر اطرافیان «آقا» هم با استفاده از عباراتی همچون « امروز رهبری تنها است و دوستان نزدیکش شمشیر را از رو بستند.» هم به آن اذعان میکنند. این بازی برای تمامیت رژیم برنده نداشته و آغاز حرکت رژیم به سمت سراشیبی با شتابی غیر قابل مقایسه با گذشته خواهد بود. دورانی در رژیم به پایان رسیده است.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
i در سال 2005 صلاحیت معین توسط شورای نگهبان رد شد ولی خامنه ای با حکم حکومتی او را تائید کرد. احمدی نژاد امیدوار است که اگر شورای نگهبان صلاحیت نامزد احمدی نژاد را رد کرد، خامنه ای با حکم حکومتی آنرا تائید کند. اما اینرا هم بعید میدانند زیرا خامنه ای رحیم مشائی را با حکم حکومتی از اینکه معاون اول رئیس جمهور شود در 2009 مانع شد. وقتی برای معاون اولی او را نپذیرد حال اگر کاندیدای ریاست جمهوری قبول کند، یک ضعف جدی از خود بارز میکند که ضربه جدی به نیروهایش میزند.