با اینحال، به گفته سیاستمداران، بازرگانان و تحلیلگران فقط شماری معدود از ایرانیان انتظار دارند این مناسبات در حال رشد به یک محور جدید و با دوام سیاسی مبدل شود. در همین حال این نگرانی شدت می گیرد که ایران بیش از حد از نظر اقتصادی و سیاسی به چین وابسته می شود.

چین، اکنون که روسیه تامین کننده تجهیزات نظامی و نیروگاههای برق اتمی ایران به حمایت از تحریم هائی سخت تر علیه ایران برخاسته است، تنها دوست ایران در میان اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد محسوب می شود.

دولت ایران، و بخش خصوصی، با دسترسی به دلارهای نفتی، که چین نیازمند به انرژی تامین کننده بخشی از آنهاست، برای خرید اجناسی که کشورهای غربی مایل به فروش آنها به ایران نیستند، سراغ چین رفته اند.

ارزش مبادلات بازرگانی دو کشور که در سالهای اخیر سیر صعودی دارد، به گفته اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، از دوازده میلیارد دلار در سال 1997 به بیست و هشت میلیارد دلار درسال 2009 ترقی کرده است، و امسال ممکن است از مرز سی میلیارد دلار بگذرد.

تجارت، ایران را به یک وارد کننده اصلی اجناس چینی در خاورمیانه مبدل ساخته، و به چین امکان داده است در یکی از چند بازار عمده منطقه، بدون حضور آمریکا، نفوذ کند. همزمان، ایران، پس از عربستان سعودی و آنگولا، به یک منبع اصلی تامین نفت برای چین مبدل شده است.

یک مقام دولت چین، که در خرید نفت از ایران درگیر است، می گوید ایران، در شرایطی که بازارهای دیگر در کنترل کشورهائی دیگر است، برای ما بسیار مهم است. این مقام که با توجه به حساسیت موضوع خواسته است از وی نام برده نشود، در مصاحبه ای گفت امسال ما ژاپن را به عنوان بزرگترین خریدار نفت ایران پشت سر می گذاریم.

بازارهای سنتی ایران مملو از از اجناس چینی است. ازلباس های بنجل و ارزان گرفته تا وسائل برقی خانگی، و کارد و چنگال و کاندوم. اتوبوس های شهری جدید تهران، و اسکنرهای پزشکی مورد استفاده در بیمارستان ها، ساخت چین است.
به محصولات داخلی نیز ضربه ای سخت وارد شده است.

اما تحلیلگران می گویند واردات ارزان، و مناسبات نفتی، بدان معنا نیست که چین مطمئنا با قاطعیت از منافع بین المللی ایران حمایت خواهد کرد. اگرقرار شود چین به فشار تحت رهبری آمریکا برای تحریم هائی سخت ترعلیه ایران بپیوند، کاری عمده از دست ایران بر نمی آید.

وال استریت جورنال زیرعنوان "دایملر سهم خود را در شرکت ایرانی موتور دیزل می فروشد" می نویسد دیترتسچه (Dieter Zetsche) مدیر عامل دایملر(بنز) روز چهارشنبه گفت این شرکت اتوموبیل سازی آلمانی، در چارچوب بازبینی مناسبات تجاری با ایران، سرمایه گذاری در سی درصد سهام خود در کارخانه ایرانی سازنده موتور دیزل را پس می گیرد.

تسچه (Zetsche) به سهامداران در مجمع عمومی سالانه شرکت گفت ما بازبینی کامل در این مناسبات تجاری را در واکنش به اوضاع سیاسی جاری ایران انجام داده ایم.

وی گفت درآلمان نیز ما درخواست های در دست اقدام برای صدور سه خودرو غیر نظامی به ایران را پس گرفته ایم. وی گفت در مجموع فعالیت های تجاری ما با ایران اکنون به انجام تعهدات جاری محدود شده است.

وی گفت هیچیک از این تصمیمات علیه مردم ایران نیست واین سیاست های جاری کادر رهبری ایران است که ما را مجبور می کند مناسبات تجاری با آن کشور را دراین سطح جدید بگذاریم.