روزنامه فرانسوی لوموند
دیدارهای متعدد دو جانبه در حاشیه کنفرانس امنیت هسته ای واشینگتن به فعالیتهای دیپلوماتیک پیرامون پرونده هسته ای ایران شتاب خیره کنندهای بخشیده است.
رهبران کشورهائی که دوشنبه و سه شنبه 12 و 13 آوریل در واشینگتن پیرامون پروژه باراک اوباما برای ایمن کردن انبارهای مواد شکافنده در جهان «طی چهار سال آینده» گرد آمدند و نقش محوری در معضل هستهای ایران دارند، به نظر میرسد به اجماعی در این زمینه نزدیک میشوند.
با نزدیک شدن تاریخ برگزاری کنفرانس بین المللی بررسی پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی (NPT)، تلاشها دراین راستا مضاعف گردیده است.
رئیس جمهوری آمریکا روزسه شنبه اعلام کرد که خواستار «تحریمهای سخت و شدید» است و تصریح کرد که «تحریم یک ورد معجزه آسا نیست» بلکه هدف از آن « تغییر محاسبات ایران» ایران است که سالها است روی اختلافات بین مخاطبین خود حساب باز کرده است. آقای اوباما از اینکه روسیه و چین سرانجام «در قیاس با جائی که یک سال پیش قرار داشتیم»، به حرکت درآمدهاند، ابرازخشنودی کرد.
ایران با رد «دست دراز شده» آقای اوباما و نیز نپذیرفتن پروژه مبادله اورانیوم غنی شده که از سوی قدرتهای بزرگ در اواخر سال 2009 پیشنهاد شد، خشم بسیاری برانگیخته است.
به گفته دیپلوماتها، چین به این نتیجه رسیده که پس از بی نتیجه ماندن تلاشهایش جهت قانع ساختن سعید جلیلی، فرستاده تهران، به پذیرفتن معامله بر سر اورانیوم غنی شده، چارهای جز سخت کردن لحن علیه ایران باقی نمانده است.
رئیس جمهوری آمریکا تقویم سفت و سختی برای رسیدن به یک قطعنامه در سازمان ملل متحد تعیین نکرده است. وی روزسه شنبه تنها به این بسنده کرد که بگوید : «ما نمیخواهیم که این داستان ماهها کش پیدا کند». اما نیکلا سارکوزی صریحتر بود و اظهار داشت : «لحظه حقیقت نزدیک میشود» تا بتوان از سناریوی «رویاروئی» در خاورمیانه اجتناب کرد. او خواستار تصویب قطعنامه «حداکثر تا ماه مه» است.
سناریو پیش بینی شده اینست که تحریمها فاز به فاز سنگینتر شود. آقایان اوباما و سارکوزی بر سر این طرح در اواخر ماه مارس به توافق رسیدهاند. در نوعی تقسیم نقش، قرار است رئیس جمهوری آمریکا شخصا ازکشورهای همچنان مردد اروپا بخواهد که قدم پیش گذارند و رئیس جمهوری فرانسه نیز تمام توان خود را به کارگیرد تا محتوی تحریمها هرچه گزندهتر و مؤثرتر گردد.
آقای اوباما در حاشیه اجلاس سران در واشینگتن تلاش بزرگی جهت قانع ساختن رئیس جمهور برزیل و نخستوزیر ترکیه، که کشورهایشان امسال از اعضاء غیردائم شورای امنیت ملل متحد میباشند، به کار بست. پرزیدنت لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، که نیکلا سارکوزی نیز مدتی با وی بر سر این پرونده به گفتگو پرداخت، مایل است آخرین تلاش و آخرین مأموریت به عنوان یک سفیرحسن نیت را در اواسط ماه مه در سفری به تهران به انجام برساند.
کشورهای «نو پا» هنوز حرف آخرخود را نزده اند. یک نشست تازه گروه کشورهای موسوم به BRIC (متشکل از چهارکشور «نوپا»ی برزیل، روسیه، هند و چین) قرار است پنجشنبه در برزیل برگزار شود. ترکیه نیز نماینده ای به این نشست خواهد فرستاد.
یک دیپلومات ترک روز سه شنبه به طور خصوصی و بدون اینکه وارد جزئیات شود، به لوموند گفت: «ما با چندین کشور در حال کار بر روی یک رویکرد دیپلماتیک تازه در قبال ایران هستیم».
ایده تازه تحریمات بیرون از سازمان ملل
و اما در مورد تحریمهای بیرون ازکادر سازمان ملل، ایده تازهای در حال شکل گرفتن است که برای نخستین بار روز دوشنبه به طورعلنی از سوی نیکلا سارکوزی عنوان گردید و عبارتست از کاستن در خور توجه از خرید نفت ایران در بازارهای بین المللی. این کار از قبل نیز بی سروصدا با تصمیم دولتهائی که یا میخواهند به این وسیله پیامی مبنی بر درخواست تغییر رفتار به ایران بفرستند یا از تبعات بروز تنشهای شدید در منطقه خلیج [فارس] درامان بمانند، آغاز و عملی شده است.
ایده مزبورکه هفته ها است مورد بررسی قرار دارد، به نظر میرسد در جریان گفتگوهای واشینگتن پخته ترشده باشد. برای عملی شدن آن نه نیازی به تصویب سازمان ملل است و نه تصمیم اتحادیه اروپا. به گفته یک منبع دیپلوماتیک غربی، از دو میلیون بشکه نفتی که ایران در روز به فروش میرساند، سطح خرید میتواند به 5،1 یا حتی 2،1 میلیون بشکه کاهش یابد. صادرات نفت منبع اصلی درآمد ایران است که در حال حاضر نیز با مشکلات اقتصادی عدیده ای مواجه است.
رابرت گیتس، وزیردفاع آمریکا، که در سفری به آمریکای لاتین به سر میبرد، سه شنبه اظهار داشت که «احتمالا یک یا شاید دو سال دیگر» وقت باقی است تا ایران که «پیشرفت فعالیتهایش کندتر از آن شده که قبلا تصور میرفت»، به یک توان هسته ای نظامی دست یابد.
این امید نیز وجود دارد که جامعه بینالملل در پایان کنفرانس بررسی NPT در ماه مه به اجماع دیگری در راستای شیوه های جدیدتر و سختگیرانه ترکنترل بین المللی برنامه اتمی ایران دست یابد.»
