روز سه‌شنبه 23 تیر ماه، ساعاتی بعد از اعلام توافق اتمی با رژیم آخوندی در وین، یک جلسة استماع در کمیتة امور خارجی کنگرة آمریکا به ریاست اد رویس حول این توافق برگزار شد.
شهود این جلسة استماع از جمله عبارت بودند از: سناتور جوزف لیبرمن، ارتشبد مایکل هیدن رئیس سابق اطلاعات مرکزی و نیکولاس برنز معاون سابق وزیر خارجة آمریکا.
نمایندگان و شهود در جلسة استماع کنگره در سخنان خود بر لزوم اتخاذ سیاستی قاطع در قبال حکومت آخوندی تأکید کردند و گفتند، علاوه بر موضوع اتمی باید با نقض حقوق بشر و مداخلات تروریستی رژیم در منطقه نیز مقابله شود.
در جلسة استماع کمیتة امور خارجی کنگره، شیلا جکسون لی عضو کمیته‌های قضایی و امنیت داخلی با تأکید بر این‌که اشرفی‌ها در لیبرتی برای آزادی و عدالت میجنگند به تأمین حفاظت آنها و لغو محدودیت‌ها فراخوان داد.
جکسون لی: من مدت زیادی است که روی موضوع کمپ اشرف و افراد کمپ لیبرتی کار کردم و هم‌چنان خواهان طرح این سئوال هستم تا از دوستانم که به آزادی و صلح باور دارند حفاظت کنم .
میخواهم از این کمیته به‌خاطر نگرانیهایش در مورد دوستان من در کمپ لیبرتی و کمپ اشرف تشکر کنم، آنها هنوز در موقعیتی که باید باشند نیستند. باید با آنها با کرامت رفتار شود، اجازه دسترسی به خدمات درمانی داشته باشند اما اگر میخواهند توجه جهانی کسب کنند که کشوری هستند در عرصة جهانی که برای همة افرادشان کرامت قائل هستند، الآن در آن نقطه نیستند. به‌خصوص به‌خاطر برخی رفتارهایی که با شهروندان خود دارند، به‌خصوص آنهایی که در کمپ اشرف و کمپ لیبرتی برای آزادی و عدالت میجنگند. بنابراین من از شما تشکر میکنم».
در جلسة استماع کمیتة امور خارجی کنگرة آمریکا، اد رویس رئیس این کمیته در سخنان افتتاحیة خود روی کمبودها و نواقص توافق اتمی با رژیم انگشت گذاشت و با اشاره به تاریخچة فریبکاریهای رژیم آخوندی، بازرسیها در هر زمان و هر مکان را ضروری دانست.
پس از آن تد دویچ که در این جلسه عضو ارشد دموکرات کمیته بود، از اعمال محدودیت‌های جدی به رژیم در ارتباط با موضوع غنی‌سازی و اورانیوم ذخیره‌شده استقبال کرد و هم‌چنین گفت، تا زمانی که همه جزئیات را دریافت کنیم، شک و تردید خود را نسبت به کل توافق بیان نخواهم کرد. اما در مورد جنبه های مختلف این توافق نگرانی‌های جدی دارم. به‌طور خاص (این‌که) (رژیم) ایران باید در مورد برنامههای هسته یی گذشتة خود شفاف عمل کند، دسترسی به همة سایت‌های مشکوک هسته یی آن باید ارائه شود، و باقی‌ماندن تحریم تسلیحاتی برای ممانعت از صدور سلاح به تروریست‌ها (باید) تضمین شود.
تد دویچ هم‌چنین گفت: رفتار (رژیم) ایران بدلیل این توافق تغییر نخواهد کرد. همه این‌را میدانند. در واقع حمایت (رژیم) ایران از طرف‌های شرور منطقه یی و سازمان‌های تروریستی لیستگذاری شده، تحت هر توافقی از احتمال گسترش برخوردار است.
وی در پایان سخنانش تأکید کرد: « اعتبار این توافق بر این اساس خواهد بود که آیا امنیت ملی کشور ما و متحدین ما برای دهههای آینده تقویت خواهد شد یا خیر».
سناتور جوزف لیبرمن در سخنرانی افتتاحیة خود بر اهمیت رأی اعضای کنگره دربارة توافق اتمی تأکید کرد، و گفت: «هیچ شکی در ذهن من نیست که وقتی فراتر از خطوط حزبی در کنگره با هم متحد شدیم تا لوایح تحریم را تصویب کنیم، این امر با یک هدف روشن و ساده بود: ممانعت از دسترسی (رژیم) ایران به‌عنوان حامی شمارة یک تروریسم حکومتی در جهان، به ظرفیت تسلیحات هستهیی تا ابد. در واقع مفاد کلیدی لوایحی که ما تصویب کردیم مشخصاً این هدف را بیان کردند».
سناتور لیبرمن نقص اصلی توافق را تضمین‌نشدن دسترسی بازرسان به سایت‌های رژیم در هر زمان و هر مکان دانست و گفت که به‌دلیل تاریخچة فریبکاریهای رژیم، بازرسیها و راستی‌آزمایی‌ها در توافق باید بی‌شکاف باشند.
وی افزود: «ما نیاز به توافقی داریم که به‌صورت معتبر و دائم به توانمندی (رژیم) ایران در زمینة تسلیحات هستهیی پایان بدهد».
ارتشبد مایکل هیدن رئیس سابق اطلاعات مرکزی در سخنرانی خود تصریح کرد: «مسئله فقط برنامة اتمی (رژیم) ایران نیست، بلکه موضوع کلیت (رژیم) ایران است و ما باید مواظب باشیم که تلاش‌هایمان برای حل و فصل این مسئله باعث نشود دیگر ابعاد این مشکل دشوارتر شوند».
ایلیانا رزلهتینن رئیس زیرکمیتة خاورمیانه و شمال آفریقا سخنران بعدی این جلسه از جمله، تأکید کرد: «برای ما واضح است که (رژیم) ایران با پول ناشی از لغو تحریم‌ها و سرازیر شدن سرمایهگذاری که از این توافق به‌دست خواهد آورد چکار خواهد کرد. (رژیم) ایران به تأمین مالی جاه‌طلبیهای هژمونیطلبانة خود در سراسر خاورمیانه و حمایت خود از تروریسم در سراسر جهان ادامه خواهد داد. همان‌طور که در لبنان، سوریه، یمن و عراق انجام داده است».
پس از آن دینا روهراباکر از اعضای ارشد کمیتة خارجی و رئیس زیرکمیتة اروپا، اروپا آسیا و تهدیدات بالقوه در اظهارات خود مماشات دولت اوباما را با رژیم آخوندی محکوم کرد، و گفت: «... در تمامی این سالیان ما از حمایت عناصر دموکراتیک در ایران علیه آخوندها خودداری کرده‌ایم، از ترس این‌که ممکن است (این اقدام) مذاکرات بر سر معاملة اتمی را مغشوش کند.
بنابراین آن‌چه ما داریم اساساً وضعیتی است که ناشی از عدم حمایت از عناصر دموکراتیک در ایران است که یک راه حل واقعی برای خلاص‌شدن از رژیم آخوندی است. یک دولت دموکراتیک در آنجا که درصدد کسب سلاح هستهیی نیست».
سپس قاضی تد پو، رئیس زیرکمیتة تروریسم، منع تکثیر و تجارت در سخنان خود تأکید کرد که فراتر از توافق اتمی، بهترین امید برای امنیت جهانی و برای ایران، تغییر رژیم است.
تد پو: با تشکر از همه شما برای بودن در اینجا و تخصصتان در مورد این موضوع حساس. من به ولی فقیه به‌عنوان گرگی در لباس گرگ نگاه میکنم. او روشن ساخته که خواهان مرگ آمریکا است و چندین‌بار این‌را گفته است. اکنون به‌نظر من گرگ با گوسفند توافق کرده که گوسفند را تا 10 سال نخورد. بعد چی؟ شام؟ نمیدانیم. نگرانی من این است که آیا هرگز بحثهایی حول این موضوع وجود داشت که بگذارید در ایران انتخابات آزاد برگزار شود و مردم انتخاب کنند چه کسی بر آنها رهبری کند. آیا هیچ‌یک از شما از بحثی در این مورد در این توافق خبر دارید؟
لیبرمن: من نمیدانم. به‌نظرم روی میز نبود و سر آن بحث نشد. این و خیلی از مسائل دیگر در مورد رفتار نگران‌کنندة (رژیم) ایران مثلاً در مورد حمایت آن از تروریسم و زندانیکردن آمریکایی‌ها و نقض حقوق بشر مردم خودشان. متأسفانه میتوان همین‌طور ادامه داد.
تد پو: اعدام‌های علنی مخالفان سیاسی...
لیبرمن: دقیقاً
تد پو: آیا شما موافقید که بهترین امید برای امنیت جهانی و برای ایران این است که آنها از طریق انتخابات صلحآمیز تغییر رژیم داشته باشند؟ سناتور لیبرمن...؟
لیبرمن: من کاملاً موافقم و این راه‌کار نهایی است. ما کار زیادی نکردیم که آن‌را محقق کنیم.
در جلسه استماع کنگره دربارة توافق اتمی با رژیم آخوندی، تد یوهو نمایندة کنگره از فلوریدا از عدم حمایت دولت آمریکا از قیام مردم ایران در سال 1388 انتقاد کرد، و از جمله گفت:
یوهو: سفیر برنز، شما گفتید که ما نمیتوانیم آینده را ببینیم و شاید مردم ایران قیام کنند و این رژیم را تغییر دهند. ما این‌را در 2009 امتحان کردیم. ما به آنها کمک نکردیم و همان‌طور که سناتور لیبرمن گفت که در گذشته کردیم. ما اجازه دادیم قیام بیاید و برود. آیا شما فکر میکنید که اگر (رژیم) ایران به بمب دست پیدا کند آیا فکر میکنید که آنها بیشتر به شهروندان خود اجازه خواهند داد قیام کنند و دست به تغییر رژیم بزنند یا تغییر سیاسی ایجاد کنند؟
برنز: سئوال خوبی است. نکتة اول: من فکر میکنم که اصلاً محتمل نیست که (رژیم) ایران ظرف 10 سال آینده به تسلیحات اتمی دست پیدا کند. پس از آن فکر میکنم که محاسبات عوض میشوند. دوم: من فکر میکنم که تغییر رژیم مطلوب است. من خواهان این هستم که تغییر رژیم صورت گیرد...
