قاضی تئودور مران، در پنج سال گذشته ریاست دادگاه بین المللی رسیدگی به جنایات در یوگسلاوی سابق را بر عهده داشته است. دادگاهی که ۱۶۱تن را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کرده است. این نخستین دادگاه جنایی بین المللی پس از دادگاه نورنبرگ است.
تئودور مران، که خود از بازماندگان هولوکاست است زندگی خود را وقف عدالت در سطح بین المللی کرده طی مصاحبه یی اختصاصی با یورونیوز می گوید: «جنگ واقعاً مرا از داشتن یک کودکی معمولی محروم کرد. جنگ مرا از مدرسه، دوستان، بازی با دوستان و از خیلی از عزیزانم از جمله مادرم محروم کرد. و سبب آشوب و خشونت شد و شاهد جنایتها و خشونت های بسیاری بودیم. پیام خاصی بجا گذاشت و ترجیح می دهم که خیلی روی آن بخش از زندگی ام تمرکز نکنم، بسیار دردناک است. تلاشم این بود که کاری پیدا کنم و متوجه شدم که انتخاب رشته حقوق بین الملل و حقوق انسانی، چیزی است که شاید با آن بتوانم کمک کوچکی به جلوگیری از این جنایتها بکنم تا آنچه را خودم در کودکی کشیدم، بچه های دیگر تجربه نکنند».
وی در مورد محاکمه و مجازات جنایتکاران جنگی از جمله فاشیستهای هیتلری می گوید: دادگاه نورنبرگ فقط به آلمان کمک نکرد. نورنبرگ به حسابرسی و مجازات از جنایتکاران در سراسر جهان کمک کرد. نورنبرگ به هیچ وجه بی عیب نبود. در فرآیندهای قضایی ضعیف بوداما با این وجود، اصول و تغییرات بنیادینی ایجاد کرد که پیشرفتهای بعدی برای کشاندن جنایتکاران به پای میز عدالت ناممکن بود».
در نورنبرگ، متحدین، اسناد زیادی در اختیار داشتند. چون آلمانی ها بایگانهای بزرگی بودند. آنها همه چیز را ثبت می کردند. در یوگسلاوی سابق، بایگانی و ثبت اسناد، چندان مورد توجه نبود. اسناد بسیار کمی به جا مانده است. پس باید شاهد پیدا کرد و شهود را از هزاران کیلومتر دورتر به لاهه آورد. گهگاه پیدا کردن شهود دشوار بوده است. کشورها هم از ابتدای کار، همیشه به شکل کامل کمک نمی کردند. ما، بر خلاف نورنبرگ، پلیس نداشتیم، یعنی پلیس نظامی که مانند پلیس ارتش آمریکا بتواند به آلمان برود، مدارک را ضبط کند، شهود را احضار کند و آنها را به دادگاه بیاورد. کار ما کاملا وابسته به همکاری دولتها بود.» دولتها هم خیلی اوقات همکاری نمی کردند. ما هنوز هم با این چالش برای اجرای عدالت روبرو هستیم. باید دنبال راه کارهای مؤثر گشت.