این پولها که از طریق فعالیتها یا مبادلات غیرقانونی به دست میآید در ادبیات اقتصادی به آن پول سیاه یا پول کثیف گفته میشود. به عبارت دیگر هر نوع درآمدی که محصول یک فعالیت قانونی اقتصادی نباشد به عنوان درآمد غیرقانونی و نامشروع محسوب میشود و پولی را که از این مسیر حاصل میشود اصطلاحاً پول سیاه یا پول کثیف میگویند. یکی از وظایف مهم سیاستگذاران پولی در هر کشوری مقابله با رشد پول کثیف در تمامی ابعاد اعم از فعالیتهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.
باید توجه داشته باشیم فراگیر شدن پولهای کثیف در فعالیتهای اقتصادی و فعالیتهای سیاسی چون انتخابات تبعات بسیار سنگینی دارد. یکی از خطرات آن این است که انگیزه کار و فعالیت رسمی را از بین میبرد.
به تازگی رئیسکل بانک مرکزی نسبت به گردش پولهای کثیف در انتخابات اعتراف کرد و مدعی شد در صورتی که موارد مشکوکی در زمینه ورود پولهای کثیف به انتخابات مشاهده شود، به طور حتم با آن برخورد میکنیم!
دارندگان پولهای سیاه برای اینکه بتوانند منابع خود را در فعالیتهای اقتصادی و سیاسی وارد کنند، سعی میکنند تا در ظاهر امر راههای تامین درآمد غیرقانونی خود را پنهان نگه دارند و به شکلی نشان میدهند درآمدهایشان از راههای قانونی حاصل شده است. به همین جهت این افراد به پولشویی مبادرت میکنند تا منشاء پول غیرقانونی خود را قانونی جلوه دهند. پولشویی از پیچیدگیهای خاصی برخوردار است و عمدتاً پولهایی است که از فعالیتهای قاچاق و مواد مخدر حاصل شده است. در این راستا افرادی که پولهای سیاه دارند با راهاندازی شرکتهای زیادی به نقل و انتقال این پولها میپردازند و فعالیتهای اقتصادی متنوعی را انجام میدهند تا منشاء اصلی تامین درآمدشان مشخص نشود.
در سالهای قبل از دولت اول خاتمی به این موضوع چندان توجه نشده بود. البته در آن زمان ابهاماتی در این زمینه وجود داشت که باعث شد روند تصویب قانون مبارزه با پولشویی طولانی شود.
با این حال با وجود قانون مبارزه با پولشویی در یک سال اخیر شاهدیم که سرکردگان رژیم از جمله وزیر کشور نسبت به گردش پولهای کثیف در فعالیتهای اقتصادی و سیاسی و به ویژه انتخابات اعتراف کرده اند.
طهماسب مظاهری رئیسکل اسبق بانک مرکزی رژیم میگوید: ”به نظر میرسد راه برای پولهای سیاه و غیرقانونی در انتخابات باز شده است. در انتخابات نیز حالا انتخابات ریاستجمهوری باشد یا انتخابات مجلس یا شورای شهر فرقی ندارد، مکانیسم پول کثیف اینگونه کار میکند که هزینههای مربوط به تبلیغات انتخابات یک کاندیدا یا کاندیداهای یک گروه سیاسی از محل وجوه و عواید پولهایی که منشاء قانونی ندارند، یا همان پولهای کثیف، پرداخت میشود و فرد یا افرادی که این پولها را پرداخت کردهاند، ناشناس هستند. از آن مهمتر محل مصرف این پولها نیز مشخص نمیشود.
وقتی این دو عامل ناشناس و نامشخص در یک فعالیت انتخاباتی هستند، در نتیجه این موضوع میتواند صدمات آسیبپذیری به کل کشور وارد کند. به همین جهت ورود پولهای سیاه یا کثیف در هر انتخاباتی مخرب است و باید مسوولان امر به ویژه سیاستگذار پولی به هر طریقی مانع ورود این پول به فعالیتهای انتخاباتی شود.
به هر حال افرادی که پول سیاه و غیرقانونی در اختیار دارند به دنبال راهی هستند که در زمینه قدرت و حاکمیت هم نفوذ و از این طریق بر کارهای غیرقانونی خود سرپوش بگذارند. همواره انتخابات یکی از کانونهای مورد توجه و علاقه پولشویان قرار دارد چراکه از این مسیر با پیروزی کاندیدای مربوطه میتوانند به مقاصد مورد نظر خود دست پیدا کنند. از طرفی ورود پولهای کثیف میتواند با ابهاماتی که ایجاد میکند باعث تغییر نتیجه انتخابات شود و این امر بدترین خسارتی است که مکانیسم پول کثیف یا پول سیاه به فعالیتهای انتخاباتی وارد میکند و در نتیجه باعث بروز مشکلات بیشتری در جامعه میشود.
نباید منابع مالی تبلیغات هزینه خریدن رای شود، اگر این اتفاق رخ دهد قطعاً به ضرر کل جامعه تمام میشود. وقتی این اتفاق در انتخاباتی رخ دهد و منابع انتخاباتی در جهت خرید رای استفاده شود به نظر میرسد راه برای پولهای سیاه و غیرقانونی در آن انتخابات باز شده است که به راحتی اینگونه پولها بدون آنکه منابع درآمدی و محل مصرف آن مشخص باشد، در آن انتخابات صرف میشود.“ (مجله حکومتی تجارت فردا)
و حالابا توجه به اینکه بخشی از اقتصاد کشور زیرزمینی است و فرار مالیاتی وجود دارد و برخی کسب و کارها و درآمدهای افراد شفاف نیستندو پولهای کثیف در فعالیتهای اقتصادی و سیاسی کشور رسوخ می کنند.چسبیدن به مکانیزم بانک مرکزی دراین رابطه،فقط آدرس غلط دادن است.