بیسوادی در ایران ولی فقیه زده که قرار بود تنها طی چند سال برکنده شود، اکنون به مانند بختک برسر جامعه و به ویژه بخش های ضربه پذیر سایه انداخته است. در این راستا بسیاری از کودکان و نوجوانان برای امرار معاش خود و خانواده مجبور به ترک تحصیل و روی آوردن زودرس به بازارهای کار، کار خیابانی و یا حاشیه ای در شهرها و روستا های کشور می شوند.
بسیاری از کارشناسان براین باور هستند که دلائل عمده بیسوادی در ایران نخست در نگاه متولیان حکومتی به این مسئله نهفته است و تا زمانیکه معظلاتی همچون شکاف طبقاتی، فقر، بیکاری، تورم، بحران های اقتصادی، نبود زیر بناهای تحصیلی، معضلات اجتماعی مانند آمار روبه رشد طلاق، کودکان کار و بی سرپرست، کودکان خیابانی و یا اعتیاد بطور ریشه ای حل نگردند، هرگز نباید امیدی برای بهبود بحران بیسوادی در کشور را داشت.

درتازه ترین آمار حکومتی رییس سازمان نهضت سواد آموزی و معاون وزیر آموزش و پرورش در دولت آخوند روحانی طی سخنانی بغایت مخدوش پرده از ابعاد نرخ بیسوادان مطلق در کشور پرداشت. وی (خبرگزاری حکومتی ایلنا 9 فروردین 1395) در این رابطه از جمله گفت: “در مجموع در بخش بیسوادان مطلق چیزی نزدیک به 1 میلیون و 300 هزار نفر باقی مانده است؛ البته 500 هزار نفر هنوز پالایش نشدند و از بین این‌ها ممکن است افرادی آموزش ناپذیر باشند».
ترجمان این جملات به معنای وجود یک میلیون و 800 هزار بیسواد مطلق در کشور است که این کارگزار حکومتی با تلاش دست به بزک کردن آمار و واقعیت های درون جامعه کرده است.

اما پیشتر دبیر حکومتی در بخش «علمی سمپوزیوم ادغام مراقبت‌های اجتماعی در نظام مراقبت‌های اولیه » با بیان اینکه «10 میلیون بی‌سواد» مطلق در کشور داریم، گفت: «آمار مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که 3.5 میلیون نفر ترک تحصیلی در کشور داریم که البته آموزش و پرورش هیچ مسوولیتی را در قبال آن نمی‌پذیرد» (سایت حکومتی انتخاب 11 اسفند 1394)

همچنین سایت حکومتی توانا درگزارشی با اعتراف به واقعیت های تلخ شکست سواد آموزی در حاکمیت چپاولگر آخوندی نوشته است: «حدود 10 میلیون ایرانی تنها تا پنجم ابتدایی تحصیل کرده‌اند و 10 میلیون نیز تنها تا سطح سیکل به مدرسه رفته‌اند. جمع این اعداد، آن هم با آمار سال 90، عددی به شدت نگران‌کننده را ترسیم می‌کند. این آمار یعنی آنکه چیزی نزدیک به 30 میلیون ایرانی بی‌سواد و کم سواد هستند. در این میان، تأسف بار آ‌ن‌که نزدیک به چهار میلیون نفر از ایرانیان بی‌سواد بین سن 10 تا 49 سال به سر می‌برند».