سوء‌تغذیه کودکان در ایران به دلیل فقر

گزارش شبکه‌های بهداشت و درمان در دهه ٦٠ و ابتدای دهه ٧٠ خبر می‌داد که سوءتغذیه کودکان کمتر از شش سال در کشور و به‌طور مشخص، کم وزنی و کوتاهی قد و کاهش اندازه دور سر به دلیل سوءتغذیه، یک معضل جدی است. تشریح وضعیت و هشدار درباره آتیه این کودکان که می‌تواند الفبای سرنوشت هر کشوری را متاثر کند.

سال ١٣٧٥ در سه استان بوشهر، کرمان و ایلام، اجرای طرح آزمایشی آموزش خانواده کودکان دچار سوءتغذیه آغاز شد. نتایج این طرح آزمایشی سه‌ساله نشان داد که5٠ درصد کودکان در این سه استان دچار سوءتغذیه بودند. این کودکان به دلیل فقر اقتصادی شدید خانواده دچار سوء‌تغذیه بودند. فقری که بازتابی از شرایط اجتماعی و اقتصادی محل سکونت کودکان بود. بیکاری و شغل‌های کاذب و ناپایدار، مهم‌ترین عامل فقر پدران و مادران جوانی بود که نه تنها خودشان از سوءتغذیه و محرومیت از ساده‌ترین امکانات زندگی رنج می‌بردند، مولود زندگی‌شان هم، کودکی با سوءتغذیه شدید بود.خانواده هایی که حتی توان خرید یک کیلو عدس هشت هزار تومانی را هم ندارند. (سایت حکومتی سلامت نیوز16/7/94)
رفع سوء‌تغذیه کودک یک زمان طلایی دارد و اگر از دست رفت دیگر قابل جبران نیست. امروز و بعد از ١٥ سال، کمبود جدی اعتبارات در حالی دیوارهای برنامه رفع سوءتغذیه کودکان کمتر از شش‌سال را به لرزه انداخته، که حدود ١٤٠ هزار کودک کمتر از شش سال دچار سوءتغذیه ناشی از فقر اقتصادی، همچنان در صف انتظارند.
یک کودک در طول روز حداکثر به ١٣٠٠ کیلو کالری نیاز دارد. کودکان دچار سوء‌تغذیه به علت فقر، معمولا غذایی خورده‌اند که صرفا انرژی‌زا بوده و بنابراین، ساخت و‌سازی در بدن صورت نمی‌گیرد و رشدی انجام نمی‌شود. این کودکان معمولا از میوه و سبزی و حبوبات و پروتیین که حاوی ریز مغذی‌ها و موثر در رشد کودکان است، به دلیل گرانی قیمت محروم بوده‌اند و صرفا غذاهای شکم‌سیر‌کن خورده‌اند. امروز از مجموع حدود هفت میلیون کودک کمتر از شش سال در کشور، حدود پنج درصد دچار کم وزنی ناشی از سوءتغذیه هستند که علت کم وزنی٥٠ درصد این کودکان، فقر است.
این تازه درحالی است که تمام کودکان دچار سوءتغذیه در کشور شناسایی نشده اند، چون وزارت بهداشت صرفا از کودکانی آمار و گزارش دارد که وضعیت سلامت آنها در شبکه‌های بهداشت و درمان ثبت شده در حالی که کودکان فاقد شناسنامه و حاشیه‌نشین که در دهک‌های محروم و فقیر کشور قرار دارند، حتی نام آنها به عنوان کودک دچار سوء‌تغذیه در هیچ فهرستی ثبت نمی‌شود. در حالی که بنا بر اعلام وزارت بهداشت، استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، بوشهر، کهگیلویه و بویر‌احمد، خوزستان و ایلام به عنوان هفت‌استان دچار ناامنی غذایی معرفی شده‌اند، مطالعات وزارت بهداشت طی دهه ٨٠ و ٩٠ از شیوع ١٥ الی ١٨ درصدی سوء‌تغذیه در کودکان کمتر از شش‌سال کشور خبر داده است. مسوولان وزارت بهداشت که آمار کودکان دچار اختلال رشد– مبتلا به کوتاهی قد، کم وزنی، کاهش دور سر، کمبود دریافت ریز مغذی‌ها – را حدود ٨٠٠ هزار نفر اعلام کرده‌اند، می‌گویند که ٤٠٠ هزار کودک کمتر از شش‌سال در کشور دچار کم وزنی هستند که ٥٠ درصد از موارد کم وزنی به دلیل سوء‌تغذیه ناشی از فقر اقتصادی بوده است.(روزنامه حکومتی اعتماد16/7/94)