گزارش ویژه: بحران اقتصادی - اجتماعی یونان

یونان روز جمعه 23 آوریل از اتحادیه اروپا و صندوق بین المللی پول تقاضای اعطای وام اضطراری کرد. یونان که تا 19 مه باید 5/8 میلیارد یورو از بدهی های خود را بابت اوراق قرضه ملی بپردازد نیاز سریع به دریافت بخشی از این کمک ها دارد.

پاپاندرئو نخست وزیر یونان در یک نطق تلویزیونی به مردم یونان گفت, درخواست کمک “یک اضطرار ملی” است. او گفت, دولت محافظه کار قبلی, یک کشتی در حال غرق را به جای گذاشته که اکنون تنها با وام گرفتن و یک ریاضت ملی میتوان این کشتی را نجات داد.

وضعیت مالی یونان
یونان 300 میلیارد یورو (399 میلیارد دلار) بدهی دارد. که دوبرابر بدهی بریتانیا است. در حالی که اقتصاد بریتانیا بسیار قوی تر از یونان است. وقتی نخست وزیر یونان درخواست کمک کرد, نرخ بهره وامهای یونان بلافاصله کاهش پیدا کرد, اما بعد از اظهارات مرکل, مجددا به 5/8درصد برگشت. یعنی این که یونان باز هم باید قرض بیشتری کند تا بتواند بهره قرضهایش را بپردازد.

درخواست نخست وزیر یونان در هفته بسیار بدی برای یونان رخ داد. اتحادیه اروپا گفت, کسر بودجه دولت یونان از آنچه که انتظار می رفت بزرگتر است و معادل 6/13% تولید ناخالص داخلی است. در حالیکه یونان گفته بود, کسر بودجه اش برابر 9/12% تولید ناخالص داخلی می باشد. بعد از این اعلام, بلافاصله بازارها واکنش نشان دادند و اقتصاد یونان را کاهش ارزش دادند.

استراوس کان مدیر صندوق بین المللی پول ابراز خوشبینی کرد هر چه زودتر گام هایی برای 'رفع نیازهای یونان' برداشته شود.

آلمان
 آنگلا مرکل صدراعظم آلمان که دولتش تمایلی به کمک به یونان ندارد بلافاصله هشدار داد که تنها در صورتی این کمک اضطراری پرداخت خواهد شد که یورو در معرض خطر قرار گیرد. وی هشدار داد که این کمک هم تنها در صورتی خواهد بود که یونان, سیاستهای سخت اقتصادی را به اجرا در بیاورد.  مرکل گفت, “یونان باید به ما تضمین بدهد که مالی یونان جاده محکم مالی را برخواهد گزید. اولین اولویت ما مردم آلمان, ثبات نرخ ارز یورو است”.

مخالفتهای عمومی در آلمان علیه یونان رو به افزایش است. آلمان در 9 مه یک انتخابات ایالتی دارد و مردم نسبت به دادن وام به یونان معترض هستند. آنها می گویند یونانی ها کمترین ساعت کار در اروپا را دارند و بیشترین تعطیلات را می روند و یکی از بالاترین سطح زندگی در جهان را دارند پس چرا آلمان باید قیمت زندگی راحت آنها را بپردازد.

روزنامه بیلد اخیرا نامه سرگشاده ای به مردم یونان منتشر کرد و در آن پرسید آیا آلمانی ها برای سالها و ساعات طولانی کار کرده اند که یونانی ها بتوانند در سن 50 سالگی بازنشسته شوند.

واکنش فرانسه
فرانسه که بیشتر پشتیبان یونان در این وضعیت وخیم است, اظهاراتی بیشتر حمایتگرانه داشت. کریستین لاگارد وزیر دارایی فرانسه گفت, “اظهارات نخست وزیر یونان برای دریافت کمک اضطراری نشانه این است که پروسه کمک شروع شده است”.

واکنش ایالات متحده
رابرت گیبز سخنگوی کاخ سفید از درخواست نخست وزیر یونان حمایت کرد و گفت, “وزارت خزانه داری ایالات متحده از نزدیک وضعیت یونان را مانیتور میکند”.

میزان وام به یونان
 دو تن از نمایندگان پارلمان آلمان بعد از گفتگو با اشتراوس خان مدیر صندوق بین المللی پول گفتند, میزان وام که یونان درخواست می کند تا بتواند موقتا به وضعیت مالی یونان سر و سامان بدهد به 120 میلیارد یورو(158میلیارد دلار) بالغ می شود. گفته می شود اولین بسته کمک که به یونان داده می شود, حدود 45 میلیارد یورو است که بخشی از آن را اتحادیه اروپا و بخشی دیگر را صندوق بین المللی پول خواهد پرداخت. وقتی از اشتراوس خان در مورد مبلغ سوال کردند, او حاضر به جواب دادن نشد. .

جلسه مشترک آنگلا مرکل و اشتراس خان و نمایندگان مجلس آلمان- اشتراس خان مدیر صندوق بین المللی به آلمان رفت تا آلمانیها را راضی کند که برای دادن وام اضطراری به یونان چراغ سبز بدهند. بعد از این جلسه, مرکل تایید کرد که مذاکره با یونان بر سر دادن وام در جریان است, اما حاضر نشد مبلغ وام را بگوید.

فرانسه
روز چهارشنبه فیون نخست وزیر فرانسه تایید کرد که آلمان مخالفتهایش را کنار گذشاته است و حاضر به پرداخت وام به یونان شده است. فیون در جلسه مجلس فرانسه به نمایندگان گفت, “فرانسه و اتحادیه اروپا در کنار یونان خواهند ایستاد و آلمان به تعلل هایش خاتمه خواهد داد”. وی گفت: “من می خواهم به روشنی به همه کسانی که دارند علیه یونان گمانه زنی می کنند که اتحادیه اروپا, یونان را تنها خواهد گذاشت بگویم که اینطور نیست و اتحادیه اروپا و کشورهای یورو به مسئولیتهایشان در قبال یونان عمل خواهند کرد”.

فرانسه قرار است 3/6میلیارد یورو به شکل قرض به یونان پول بدهد. اما روز دوشنبه مجلس فرانسه باید رای بدهد که آیا پرداخت این پول به شکل قرض اضطراری به یونان را تصویب خواهد کرد یا نه.  بعد از تصویب پارلمان, سنا به این لایحه رای خواهد داد. روز چهارشنبه کمیته مالی مجلس فرانسه به اتفاق آرا به این لایحه رای مثبت داد. برنارد اکویر رئیس مجلس فرانسه روز چهارشنبه گفت, “ما باید از یونان حمایت کنیم. ما راه را برای همبستگی هموار کرده ایم”.  ژرارد لارچه رهبر مجلس سنای فرانسه گفت: “رها کردن یونان به حال خود, قیمت اقتصادی و مالی و اجتماعی زیادی در بر دارد و سنگین تر از خود این وام خواهد بود که ما میدهیم”.

آلمان
 روز پنجشنبه(29 آوریل) آنگلا مرکل اعلام کرد که کشورش امروز و فردا یک جلسه مشترک با اتحادیه اروپا و اشتراس خان و رییس بانک مرکزی اتحادیه اروپا در بروکسل خواهد داشت و در حال مذاکره نهایی برای پرداخت بسته کمک اضطراری به یونان میباشد. اما وی مجددا هشدار داد که شرط اصلی بسته کمک مالی اعمال دیسپلین مالی و اقتصادی می باشد.
اتحادیه اروپا
 کمیسیونر اتحادیه اروپا روز پنجشنبه اعلام کرد که اتحادیه اروپا به شرطی به یونان کمک اضطراری خواهد کرد که یونان رفرم مالی برقرار کند.

یونان, بعد از اعلام مثبت آلمان برای بسته اضطراری کمکی, بازار سهام یونان واکنش مثبت نشان داد و قیمت سهام و بازار اوراق بهادار به میزان 8% افزایش یافت.

یونان, روز پنجشنبه در تظاهرات علیه دولت یونان در اعتراض به اجرای رفرمهای درخواستی صندوق بین المللی پول و اتحادیه اروپا, اتحادیه های کارگری و کارمندی به خیابانها ریختند. در درگیریهای امروز, پلیس بر روی تظاهرکنندگان گاز اشگ آور شلیک کرد.

سرایت بحران مالی یونان به کشورهای اروپایی
ناظران هشدار داده اند که بحران مالی یونان می تواند کل کشورهای یورو را در معرض خطر قرار دهد و به اسپانیا و پرتغال و حتی ایتالیا سرازیر شود. پرول یک اقتصاددان آلمانی گفت: “سناریوی مهیب این است که یونان نتواند وامش را پرداخت کند. دولت آلمان و شخص مرکل به شدت در تلاش هستند که بگویند اسپانیا و پرتغال با یونان قابل مقایسه نیستند. اما روز چهارشنبه(28 آوریل- 8 اردیبهشت) Standard   Poor نرخ بندی اقتصاد هم پرتغال و هم اسپانیا را کاهش داد. اما واقعیت بازار این است که حتی برای کشورهای یورو که هم کسری بودجه وحشتناک دارند و هم قرض بسیار عظیم, نام هم گذاشته اند. برخی از تحلیلگران بازار مالی اروپا و جهان به کشورهای پرتغال, ایرلند, ایتالیا, یونان و اسپانیا بر اساس حرف اول انگلیسی این کشورها(Portugal, Ireland, Italy, Greece and Spain) لقب (PIIGS) داده اند. کسری بودجه کلیه این 5 کشور بالاتر از مرز 3درصد مشخص شده اتحادیه اروپا می باشد. کسر بودجه ایرلند 14%, اسپانیا 2/11% و پرتغال 4/9% و ایتالیا 3/5% میباشد. نخست وزیر اسپانیا امروز پنجشنبه گفت, کشورش قابل مقایسه با یونان نیست و اقتصاد کشور در حال بهبود است.

یورو
 بعد از اخبار نگران کننده اقتصاد یونان و پایین آمدن اعتبار اقتصادی کشورهای پرتغال و اسپانیا, یورو در روز چهارشنبه به پایین ترین حد خود رسید.


ایالات متحده آمریکا
گاینتر وزیر خزانه داری آمریکا ابراز امیدواری کرد که اتحادیه اروپا و صندوق بین المللی پول هر چه سریعتر به کمک یونان برود تا جلوی بحران گرفته شود. برخی از تحلیلگران گفتند, این تهدید وجود دارد که در آمریکا با کسر بودجه عظیم بیشتر از 12 تریلیون دلار, وضعیتی شبیه یونان ایجاد شود که نتواند بدهی هایش را بپردازد

منابع: سی.ان.ان, فرانس 24 و خبرگزاری فرانسه89.2.8 و 89.2.9