ابعاد این بحران زیست‌محیطی که سالهاست جان میلیون‌ها هموطن، به‌ویژه کودکان، زنان باردار، سالمندان و بیماران را مورد تهدید جدی قرار می‌دهد، در حالی است که کارشناسان مسائل محیط زیست به‌کرات نسبت به روند روبه رشد و مخرب این پدیده در حاکمیت ولی‌فقیه هشدار داده‌اند.

بر اساس تازه‌ترین آمارهای حکومتی تنها طی سال گذشته «۱۲۸۹۷ ایرانی» به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند؛ بنابراین این آمار بزرگ شهر تهران با رقمی معادل «۴۸۱۰» نفر قربانی و اهواز با میزان آلودگی «شش برابری نسبت به استاندارهای مجاز»، پیشتاز این وضعیت بحرانی در کشور می‌باشند.

یک کارشناس حکومتی ضمن اعتراف به ابعاد بحران و فاصله سه برابری حجم آلاینده‌ها در ایران با استانداردهای جهانی از جمله گفت: «نتایج پایش‌ها نشان می‌دهد که میانگین غلظت ذرات از سال ۹۲ تا سال ۹۴ از مقدار ۳۹ میکروگرم به ۳۱٫۷ میکروگرم کاهش پیدا کرده است اما میانگین غلظت آلاینده‌ها نسبت به استاندارد جهانی سه برابر است. چون بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی میزان ذرات معلق ۲٫۵ میکرون در حد استاندارد ۱۰ میکروگرم است، ولی میانگین ذرات معلق ۲۵ شهر ایران در سال ۹۴ به ۳۱٫۷ میکروگرم می‌رسید». (خبرگزاری حکومتی دنیای اقتصاد ۲ آبان ۱۳۹۶)

به یقین نبود سیستم‌های بروز شده برای تصفیه آلاینده‌ها، خودروهای فرسوده، تولید خودرو و بنزین آلوده، حجم عظیم ترافیک، عدم تخصیص بودجه به موازات نبود سیاست‌های راهبردی برای خروج از این بحران، از جمله دلائل رشد و نمو مرگ و میر میان هموطنان امان می باشد. در این راستا بسیاری از کارشناسان به وجود حجم عظیمی از مواد آلوده کننده، چه به صورت جامد و یا مایع و گاز در هوا اشاره می‌کنند که در ترکیباتی مانند منو کسیدکربن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای ازت، اکسید کننده‌های فتوشیمیایی، هیدروکربورها خود را نشان می‌دهند.

این وضعیت در حالی است که حکومت همواره در تبلیغات خود، تنها عوامل جوی را منشاء بروز این بحران وانمود می‌نماید. درحالیکه بنابرداده های بین‌المللی این عوامل به‌واقع بخش کوچکی ازمجموعه دلائل می‌باشند.

برای نمونه کشورهای صنعتی مانند ژاپن، فرانسه، هلند و یا آلمان توانسته‌اند با ارائه طرح های جامع، به مقابله با روند آلاینده‌های ناشی از آلودگی‌های صنعتی بپردازند. بر این اساس نه تنها در تولید خودروها و وسائل نقلیه، بلکه با فیلترگزاری های پیشرفته در صنایع، خودروها و یا تولید بنزین‌های استاندارد این روند را تحت کنترل دربیاورند. نمونتا آمارها نشان می‌دهند که اکنون شهرهایی مانند توکیو، برلین، پاریس و یا لندن با جمعیت‌های میلیونی اکنون دارای پائین ترین غلظت ذرات معلق در هوا می‌باشند.