تلویزیون صدای آمریکا (26 دی 88), مقالة تازة نیویورک تایمز پیرامون احداث و استفاده از تونلهایی در نزدیکی شهر قم که انتقال برخی تجهیزات هسته یی از راه آنها انجام می شود, است که این مسأله میان کارشناسان این عرصه بحثهایی را ایجاد کرده است. برخی تحلیلگران معتقدند که احتمالاً نابود کردن این تونلهای زیرزمینی با حمله های عادی ممکن نیست. در بررسی بیشتر محتوای این مقاله مهرناز صمیمی گفتگویی با پروفسور ریموند تنتر, استاد دانشگاه و کارشناس مسائل هسته یی ایران انجام داده و طی آن از وی پرسیده چرا جمهوری اسلامی برای فعالیتهای هسته یی خود به ایجاد این تونلها دست می زند و دکتر تنتر پاسخ می دهد:
ریموند تنتر: این پرسش شما مرا به یاد حکایت آمریکایی مردی به نام ووریس هاتن می اندازد که کارش سرقت بانک بود. وقتی از او پرسیدند چرا بانک می زنی گفت چون پول در بانک است. چرایی این تونلها هم همین است. جمهوری اسلامی این کار را انجام داده که دسترسی ماهواره ها و وسایل دیگری که برای رصد کردن این نوع تجهیزات فعالیتها به کار می آیند نتوانند آنها را ردیابی کنند. این فی الواقع نوعی دفاع است که سیستم اطلاعاتی-امنیتی جمهوری اسلامی در راستای مقابله با غرب در پیش گرفته است.
در بخش دیگر از این گفتگو به پروفسور ریموند تنتر می گویم که از آنجا که با فاش شدن اولیة این تونلها بخشی بزرگ از پیگیران فعالیتهای جمهوری اسلامی اکنون از وجود آنها آگاه شده اند طرح این مبحث به شیوه یی که گویی عدة بزرگی از وجود این تونلها بی خبرند قدری متناقض است. نظر پروفسور تنتر در این خصوص این است, ریموند تنتر: تونلهای زیرزمینی ساخته می شوند چون به این ترتیب چنان که اشاره شد دستیابی و راهیابی به فعالیتهای زیرزمینی کمتر می شود. تونلی که در سال 2005 در قم ایجاد شد به دنبال اطلاع رسانی رسانه ها اواخر سال گذشته, سال 2009 مورد کالبدشکافی قرار گرفت. چنان که اطلاع رسانی جمهوری اسلامی در مورد سلسله یی از فعالیتهای هسته ییش هفده هجده سال طول کشید. پرزیدنت اوباما به عقیدة من راهی درست را در رابطه با ایران انتخاب کرده که راه مستقیم مذاکره و تلاش برای تعامل است.
به نظر می رسد اوباما و هیأت مشاوران وی به دنبال منابع درست اطلاعاتی می روند. اما تاکنون اینطور بوده که تهران از فرصتهای به دست آمده بهره برداری نمی کند. پرسش نهایییم از پروفسور تنتر آن است که چگونه می توان تحریمها را علیه ایران به گونه یی تشدید کرد که کمترین آسیب به مردم و شیوه و هزینة زندگی آنها برسد و این که آیا تحقق چنین امری ممکن است یا نه. آقای تنتر جواب می دهد که عمدة تحریمهایی که تاکنون نیز علیه ایران اعمال شده شامل تحریم اشخاص حقیقی و حقوقی مستقیم و مرتبط با حکومت بوده و سخنان اخیر هیلاری کلینتون وزیر امور خارجة آمریکا نیز با پای فشردن بر اعمال تحریم افزون و شدیدتر علیه نهادهایی چون سپاه پاسداران بوده است.