استوارت آیزنستات، سفیر سابق آمریکا در اتحادیه اروپا، معتقد است تحولات سیاسی ماههای اخیر در خاورمیانه در تقابل آشکار با فضای بسته سیاسی در ایران است.
آیزنستات در ارتباط با تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ناقضان حقوقبشر در ایران میگوید: «اتحادیه اروپا، نه تنها به برنامه اتمی بلکه به وضعیت حقوقبشر در ایران توجه دارد. دستگیری های غیرقانونی، شکنجه و کشتار مردم در ایران در شرایطی رخ میدهد که ما شاهد قیام مردم در کشورهای عرب بودهایم. به نظرم رویدادهای ماههای اخیر در منطقه باعث شده که مدل انقلاب ایران که همراه با خشونت و بنیادگرایی بود دیگر خریداری نداشته باشد. هنوز کسی نمیداند که تحولات سیاسی در خاورمیانه و آفریقای شمالی، موسوم به بهار عرب، به کجا خواهد انجامید ولی باز شدن فضا و فاصله گرفتن از حکومتهای نظامی و خودکامه اکنون در منطقه گسترش یافته و این امر دقیقاً در تقابل با مدل جمهوری اسلامی عمل میکند.
وضعیت موجود اتحادیه اروپا را تشویق خواهد کرد تا تحریمها را شدیدتر کنند زیرا کشورهای اروپایی بهطور خاص نسبت به نقض حقوقبشر حساسند و اکنون وضعیت حقوقبشر در ایران دقیقاً در تقابل با کلیت تحولات سیاسی در جهان عرب است. من فکر میکنم این وضعیت ممکن است به انزوای ایران بیانجامد. کسانی که فکر میکنند ایران از وضعیت بهوجود آمده در منطقه استفاده خواهد کرد اشتباه میکنند زیرا این وضعیت دقیقاً منافی بنیادگرایی اسلامی است مدلی که بر خشونت، حمایت از گروههای تندرو، حکومت خودکامه و تسلط نظامیان استوار است. به نظر من وضعیت پیش آمده به همراه تحریمهای اعمال شده علیه دولت تهران به انزوای بیشتر ایران خواهد انجامید».
خبرنگار شبکه فارسی صدای آمریکا پرسید: «کارایی فشارهای بینالمللی علیه برنامه اتمی ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟»
آقای آیزنستات در پاسخ گفت: «روشن است که مجموعهای از عوامل باعث کندی روند برنامه اتمی ایران شده و البته این عوامل برنامه هستهیی تهران را متوقف نکرده است. هدف قرار گرفتن دانشمندان اتمی، ویروس کامپیوتری استاکسنت، فرار دانشمندان و همچنین تحریم ها. چهار قطعنامه تحریمی سازمان ملل در اعمال تحریمها به همراه تحریمهای یکجانبهای که از جانب آمریکا و اتحادیه اروپا وضع شده روند برنامه اتمی را کندتر کرده است. شرایط برای دستیابی ایران به لوازم مورد نیاز نیروگاهها دشوارتر شده و شاید چندین سال امکان تسلیحاتی کردن برنامه اتمی ایران را به تاخیر انداخته است. با این حال باید توجه داشت که تحریم ها، رژیم تهران را از تلاشهایش برای غنیسازی اورانیوم منصرف نکرده است. چند روز پیش آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران روی تولید ماشههای اتمی کار میکند. این تکنولوژی فقط کاربرد تسلیحاتی دارد و منافی اظهارات ایران مبنی بر صلحآمیز بودن برنامه اتمی تهران است. در همین حال ایران همکاریهای لازم را با آژانس انجام نمیدهد. حقیقت آنست که تحریمها تأثیرگذار هستند. حتی بسیاری از شرکتهایی که مشمول تحریمها نمیشوند نیز از معامله با ایران سرباز میزنند و سرمایهگذاری ها کاهش پیدا کرده است. البته دو عامل علیه تحریمها عمل میکنند یکی قیمت بالای نفت است که درآمد افزودهای را در اختیار دولت قرار میدهد و عامل دوم هم حضور چین است که توجه چندانی به تحریمها ندارد و بهطور گسترده در ایران سرمایهگذاری میکند و نفت ایران را میخرد. اما بهرغم حضور این دو عامل، تحریمها کماکان موثر بودهاند اما البته باعث توقف کامل برنامه اتمی ایران نمیشوند».
سایت صدای آمریکا 15 خرداد