یکی از جنبه های تأثیرات بهار عرب واژگون کردن موازنه بین دولتهای مورد حمایت عربستان و ایران و بازیگران سیاسی است.
ریاض تهران را بهخاطر اکثر بیثباتی سیاسی در مرزهایش با بحرین و یمن سرزنش میکند، درحالیکه مقامات ایرانی نگران حمایت مردمی خود در منطقه در بحبوحه حمایت از سرکوب سوریه علیه اعتراضات ضد رژیم در آنجا هستند.
عراق، کشوری هممرز با هر دو کشور عربستان و ایران، بهنظر میرسد در یک چنین رویارویی در موقعیت جدیدی بین دو کشور قرار گرفته است. ایرا ن و عربستان تاریخچهیی از حمایت از جنگ فرقهیی در عراق و برنامه جاری برای تأثیرگذاری سیاسی و نظامی در زمانی که آنها احساس کنند آسیبپذیرند، دارند. …
اعلان هفته پیش مبنی بر اینکه شخصیتهای ایرانی، متهم به استخدام یک قاتل مکزیکی برای کشتن سفیر عربستان در واشنگتن شدهاند، یک موج شوکه کننده به اقصی نقاط جهان عرب فرستاد، جایی که عربهای سنی قبل از این هم، از نفوذ شیعهیی ایران در جاهایی مثل عراق، لبنان و سوریه بیزار بودهاند.
در واشنگتن روز یکشنبه، رئیس کمیته اطلاعات سنا، دایان فین اشتاین سناتور دموکرات از کالیفرنیا، گفت در واکنش به توطئه انتسابی، دولت اوباما باید بانک مرکزی ایران را تحریم کند. …
در سالهای اخیر، عربستان سعودی سعی کرده - و البته در این سعی شکست خورده - است که جلو نفوذ ایران در سوریه و لبنان را بگیرد . ریاض احساس میکرد حضور عمده نظامی آمریکا در عراق کافی بود تا در بحبوحه سر بر آوردن یک دولت تحت سلطه شیعه در بغداد سد و خاکریزی جلو تهران در عراق باشد.
توطئه انتسابی ترور بد موقعی برای دیپلماسی ایران افشا شد، در زمانیکه این کشور تلاش میکند روابطش را با کشورهای عربی بهبود بخشد. ایران از سریالی از موانع، از خاورمیانه گرفته تا آفریقا و الان در غرب رنج میبرد.
قیام در حال پیشرفت در سوریه مشخصاً یک چالش قوی برای سیاست خارجی ایران ایجاد کرده است زیرا حمایت ایران از اپوزسیون سوریه ریسک این را دارد که یک متحد کلیدی در خاورمیانه را از دست بدهد ولی هزینه حمایتش از بشار اسد را با افکار عمومی در رابطه با ایران در خیابانهای سوریه باید بپردازد.
فعالان جوان عرب که ستون فقرات قیامهای دمکراسی خواهانه هستند، نیروی قدس - نخبهترین و مخفی ترین شاخه سپاه پاسداران - را متهم به کمکرسانی به اسد در سرکوب علیه مخالفانش میکنند. آنها میگویند نیروی قدس آموزشهای تاکتیکی و توانمندیهای مانیتورینگ اینترنتی به سوریه میدهد.
دیپلماسی دمدمی مزاج ایران از توطئههای انتسابی ترورهای داخلی گرفته تا دخالت در عراق، ریشه در سیستم سایهیی دولتی اش دارد، جاییکه استراتژیستهای وزارتخارجه توسط نیروی قدس میتوانند تحلیل برده شده و یا کنار گذاشته شوند، جایی که تماسهای دیپلوماتیک مخفی نگهداشته میشوند. این تلاشها گفتگو با غرب و جهان عرب را پیچیده میکند.
براساس گفته دیپلماتهای ایرانی، نیروی قدس برای مثال، بر روی سیاست ایران و عملیات در عراق و افغانستان کنترل کامل دارد.
محمدرضا حیدری یک دیپلومات جدا شده ایرانی در نروژ میگوید: ”رد پای نیروی قدس میتواند هر کجای جهان که ایران حضور دارد دیده شود و این یک دوگانگی در سیاست خارجی ایران ایجاد میکند، زیرا اغلب حتی وزیر خارجه در نقطه کور نگهداشته میشود.
یک گزارش که بهوسیله آسوشیتدپرس روز شنبه منتشر شد میگوید آمریکا میتوانست بر اساس افزایش هشدارهای عربستان سعودی درباره اینکه عراق به یک مهره شطرنج و گروگان در نبرد اعمال نفوذ در منطقه تبدیل شده، طرح نگهداشتن هزاران نیرو در عراق را بر اساس یک معامله امنیتی جدید با دولت عراق منتفی کند.
یک مقام سعودی آشنا با سیاستگذاری منطقهیی گفت: ” ایران یک تهدید مستقیم و حتمی نه فقط برای پادشاهی سعودی بلکه برای سنی ها در سراسر منطقه است. آنها این بار و هر بار این را در عراق، سوریه، بحرین و یمن نشان دادهاند. اگر واشنگتن نتواند منافع ما را در منطقه حفاظت کند، آن را خودمان انجام خواهیم داد“.
واشنگتن برای ماهها تلاش کرده است یک توافقنامه نظامی جدید با عراق در بحبوحه ترس از شبهنظامی آن مورد حمایت ایران در این کشور که خلأ امنیتی را پر کرده و اقلیت قابل ملاحظه سنی و کرد را تهدید خواهد کرد، امضا کند.
نخست وزیر عراق نوری المالکی که براساس یک ائتلاف از احزاب شیعه حمایت شده توسط ایران به حکومت رسیده، ظاهراً نمیتواند سخت سران شیعه را به قبول تمدید حضور نیروهای نظامی آمریکا متقاعد کند.
در اوج جنگ داخلی و فرقهیی سال 2006 و 2007 عراق، نظر عربستان سعودی این بود که این کشور هدف یکی از بلند پروارانهترین تلاشهای ایران برای بهدست آوردن نفوذ در آنچه که تاریخاً حیاط خلوت دیپلوماتیک عربستان سعودی بوده، قرار گرفته است. برای مقابله با این، ریاض فعالانه جنگجویان سنی عراق را تأمین مالی میکرد، درحالیکه شهروندان سعودی به تعداد زیاد به عراق میآمدند تا علیه شبهنظامی آن شیعه تحت حمایت ایران بجنگند. …
مقامات عرب معتقدند سیل پول و کمک به شیعیان عراق از 5سال قبل تشدید شده و شبکه حمایت سنی های عراق توسط عربستان سعودی براحتی قابل اعاده است، خصوصا اگر حضور نیروهای آمریکا تقلیل یابد، درحالیکه که ریاض هوشیار بوده بهخاطر حمایت شبهنظامیانی که باعث وارد آوردن تلفات به نظامی آن آمریکایی میشدند، سرزنش نشود.