مینو الوندی: تجاوز به زنان در پناه شریعت

(مصاحبه هفته نامه «دی سایت» با خانم سیران آتش، حقوقدان آلمانی ترک تبار و از فعالین حقوق زنان، 7 فوریه 2013.)

دی سایت: خانم آتش آیا می دانید که هفته پیش در قاهره بیش از 20 زن در اماکن عمومی مورد تجاوز قرار گرفتند؟ گروه های متجاوز در سالروز انقلاب به صورت گله ای، زنان تنها را در میدان تحریر به دام می انداختند. تعداد آنها به بیش از صدها نفر می رسید، با وجود این پلیس اقدامی برای جلوگیری نکرد. کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد عدم دخالت پلیس را محکوم کرده است.
سیران آتش: از طریق مطبوعات مطلع شدم ولی باعث تعجب من نشد.
دی سایت: چطور؟
سیران آتش: چون مسئله تجاوز به زنان از همان ابتدای انقلاب مطرح بوده است. به عنوان مثال در روز استعفای مبارک 10ــ20 نفر به خانم لارا لوگان خبرنگار جنگی افریقای جنوبی در میدان تحریر تجاوز کردند. ابعاد جدید این تعرض وحشت انگیز است اما منطق انقلاب در جوامع پدرسالار حکم می کند که زنان به سرعت از سیاست کنار زده شوند. فراموش نکنید که زنان با یک حکومت مذهبی بنیادگرا به مخالفت برخاسته اند.
دی سایت: تجاوز چه ربطی به مذهب دارد؟
سیران آتش: آپارتاید جنسی بخش مهمی از جهان بینی اخوان المسلمین است. به اعتقاد آنها زنان با مردان برابر نیستند و به همین جهت باید توی سرشان زد و خفیفشان کرد.
دی سایت: اکنون گروههای همیاری ایجاد شده اند و در هنگام احساس خطر می توان از طریق ایمیل و اس ام اس و یا تویتر با آنها تماس گرفت.  harassmap.org یکی از این صفحات است. چرا پلیس اقدامی نمی کند؟
سیران آتش: چون پلیس هم بخشی از سیستمی است که به زنان به دیده حقارت می نگرد. بلاگ نویس مصری خانم مونا الطحوی در زمان انقلاب توسط نیروهای امنیتی مبارک دستگیر شد. آنها 12 ساعت تمام او را مورد آزار و اذیت و تعرض قرار دادند. او بعدها شرح مبسوطی از این شیوه های دهشتناک را در وبلاگش منتشر کرد. متاسفانه این صفحه از چند هفته پیش به این سو دیگر وجود ندارد. او صفحه اش را تعطیل کرده است. این همان چیزی است که این وحشی ها می خواهند.
دی سایت: اما انقلاب مصر به عنوان شورش زنان هم مطرح بود.
سیران آتش: اواخر ژانویه 2011 دوستی از قاهره به من نوشت که او برای اولین بار احساس می کند که ارزش و اهمیتی برابر با دیگر انسانها دارد. ناگهان همه با هم بودند: مردان با ریش در کنار مردان بدون ریش، زنان با حجاب در کنار زنان بدون حجاب. او امیدوار بود که بساط جدایی جنسی برچیده شود اما این امید خیلی زود برباد رفت. در کار حقوق بشری خودم زنان فعال سیاسی بسیاری را می شناسم که در ایستگاه های پلیس یا توسط سربازان مورد تعرض جنسی قرار گرفته اند.
دی سایت: مونا الطحاوی مقاله ای نوشته است تحت عنوان "دلیل نفرت آنها از ما". منظورش از آنها مردها هستند. این نفرت از کجا می آید؟
سیران آتش: تحقیر نفرت می آورد.
دی سایت: اما نفرت لزوما به معنای تجاوز نیست.
سیران آتش: یکی به دنبال دیگری می آید. وقتی مردان حاضر نباشند برابری زنان را بپذیرند، می باید زنانی را که سرپیچی می کنند، سر جایشان بنشانند. به گفته الطحاوی این وحشی ها تنها نگران از دست دادن سلطه شان بر زنان نیستند بلکه، در عین حال، ترس از آن دارند که موقعیت ویژه ای را که گویا خدا به آنها تفویض کرده است، از دست بدهند. نزد مذهبیون افراطی عصیان زنان کفر است.
دی سایت: و کفر اعمال زور را توجیه می کند.
سیران آتش: استدلال مذهبی مسلمانان بنیادگرا به این صورت است: به خواست خدا من مرد آفریده شده ام و تو زن و چنانچه تو با خواست خدا مخالفت کنی، من مجازم که تو را تنبیه کنم.
دی سایت: بنابراین وضعیت در میدان تحریر پس از نماز جمعه از مواقع دیگر خطرناک تر است.
سیران آتش: مسخره به نظر می آید ولی واقعا همین طور است. این فرض که زنان موجوداتی زیردستند، در مساجد توجیه می شود که نظم پدرسالارانه خواست خداست. ما زنان مسلمان فمینیست دائما با این استدلال روبرو هستیم. و وقتی می گوییم که ما هم بنده خدا هستیم، کفرمتعصبین در می آید. یکی از فعالین حقوق زنان نوشته است: اگر خدا می خواست من محجّبه باشم مرا با حجاب به دنیا می آورد.
دی سایت: تجاوز مختص اسلامیست ها نیست. در همه فرهنگ ها و در دوران های مختلف زنان مورد تجاوز قرار گرفته اند.
سیران آتش: بله، چرا که تجاوز، شکل اعمال قدرت به شدیدترین وجه آن است. اما تفاوت در این جاست که این کار از نظر اجتماعی قابل پذیرش و از نظر مذهبی قابل توجیه باشد. البته این حالت بهیچ وجه خاص اسلام نیست. اما در شرایط کنونی در مصر مذهب و سیاست سخت در هم آمیخته اند. قرار است که قران منشا قانون باشد. در نتیجه: زنان نباید وارد سیاست شوند چرا که این خلاف طبیعت آنهاست و اگر خلاف طبیعت عمل کنند، باید آنها را ادب کرد.
دی سایت: گزارشات سازمان های حقوق بشری حکایت از شیوه عمل ثابتی دارند: گروه های متجاوز زنان تنها را دوره می کنند، آنها را به خیابان های فرعی می کشانند و در آنجا لختشان می کنند و به آنها به صورت گروهی تجاوز می کنند.

سیران آتش: هدف این متجاوزین این است که زنان فعال سیاسی را در حساس ترین و خصوصی ترین حوضه وجودیشان مورد تعرض قرار دهند. رنج   آزاری که آنها به قربانیان خود می دهند  یک عمر باقی می ماند. اثر این داغ بر روح انسان پاک شدنی نیست. می خواهند به زنان بگویند که جایشان کجاست: در خانه، نه در سیاست و نه در خیابان.
دی سایت: فکر می کنید که اخوان المسلمین این گونه زیاده روی ها را تایید می کند؟
سیران آتش: آنها در ظاهر این کارها را محکوم می کنند ولی من تقریبا مطمئنم که این اعمال مورد تایید آنهاست. در صحنه بین المللی باید از این کارها فاصله بگیرند. اما با وجودی که قدرتش را دارند، جلوی خشونت را نمی گیرند. آنها به راحتی می توانند گروه های زنان را با نیروی پلیس حفاظت کنند. من همیشه به اخوان المسلمین مظنون بوده ام چرا که آنها اصول اولیه دموکراسی نظیر تساوی حقوق و یا آزادی دیگر اندیشان را مراعات نمی کنند. مفهوم آزادی مورد قبول آنها از شریعت گرفته می شود و بسیار محدود است. در این حوضه زنها حق تعیین سرنوشت خود را ندارند. سرنوشت آنها تابعی است از مرد. به عنوان مثال شهادت زن تنها نصف شهادت مرد ارزش دارد.
دی سایت: آیا برای شما قابل قبول است که مورسی رئیس جمهور مصر مهمان دولت آلمان بود.
سیران آتش: نه، غرب این بار هم نتوانست از موازین دموکراتیک خود در مقابل یک حزب مذهبی که هرگز دموکراتیک نخواهد شد، دفاع کند.
دی سایت: مورسی به صورت دموکراتیک انتخاب شده است.
سیران آتش: دموکراسی را نمی توان تنها با آرای مردم سنجید. پوتین منتخب مردم و در عین حال دیکتاتور است. اخوان المسلمین را مردم انتخاب کرده اند ولی آنها بنیادگرایند. حتی هیتلر هم از طریق انتخابات سر کار آمد. خدا آن روز را نیاورد. وقتی ما از امورسی با احترامات مرسوم استقبال می کنیم، به او اعتبار و حیثیت می بخشیم. این نوع دیپلماسی غرب همدستی با آنها ست.  در مورد بن علی و مبارک هم غیر از این نبود.
دی سایت: خیلی از زنان تظاهرکننده در قاهره خودشان مسلمانند.......
سیران آتش: .... ولی نه در چشم متجاوزین. برای آنها این زنان غیرمسلمان، مرتد و مجرمند.
دی سایت: اگر اسلام، آنطور که شما می گویید تا این حد زن ستیز است، چرا زنان به آن اعتقاد دارند؟
سیران آتش: منظورتان اینست که چرا من خودم مسلمانم؟
دی سایت: بله.
سیران آتش: برای این که مسئله اسلام نیست، مسئله مردان مسلمانی هستند که نمی توانند مذهبی منطبق با شرایط روز را بپذیرند. در بین متجاوزین میدان تحریر حتما کسانی هم هستند که در عمرشان به مسجد نرفته اند. اما آبشخور مرد سالاری آنها و این واقعیت که اشراف به تقصیر ندارند، فرهنگ و دین کشورشان است. من به عنوان وکیل زنان مسلمان در آلمان بارها این مثل ترکی را شنیده ام که "مرد آنست که عشق بورزد و کتک بزند" یعنی که بر اساس سوره 4 از آیه 34 قران مجاز است به این کار.
دی سایت: پس چاره چیست؟
سیران آتش: ما مسلمانان آزاداندیش خواهان اصلاحات هستیم و باید این اصلاحات را به کرسی بنشانیم. یکی از تراژدی های مبارزه ما با پدرسالاری این است که خشونت جنسی غالبا بدون مجازات می ماند و یا شامل مجازاتهای سبک می شود. مجرمین این مجازات ها را جدی نمی گیرند. ما باید با یک فرهنگ جاافتاده که به خشونت جنسی به عنوان یک امر خلاف اما افتخاربرانگیز می نگرد، مبارزه کنیم.
دی سایت: توصیه شما به زنان تظاهرکننده در قاهره چیست؟
سیران آتش: با مردان آزاد اندیش متحد شوند و به بهترین وجه ممکن مواظب خودشان باشند. در غیر این صورت در این مبارزه شکست خواهند خورد.
----------------------------------------------     
+  آخرین کتاب خانم آتش تحت عنوان "ضرورت انقلاب جنسی در اسلام" چندی پیش در آلمان منتشر شد.