لوموند 22 بهمن 88

 نویسنده: ناتالی گیبر

ایران عادت دارد به مناسبت سالگرد انقلاب 1979، شلیک آزمایشی موشکهای جدیدی را اعلام کند. سال 2010 نیز بر بستر تنش حداکثر پیرامون مسأله هسته ای، از این قاعده مستثنی نیست. رژیم در اطلاع رسانی در این زمینه کوتاهی نکرد.

روز 8 فوریه یک افسر ارشد اعلام کرد که کشورش خود را به موشکهای دفاعی «با قدرتی هم سنگ» موشکهای اس- 300 روسی، یعنی موشکهای زمین به هوای نیرومندی که تهران امیدوار بود بتواند وارد کند، اما تا امروز موفق نشده، مجهزکرده است. روز6 فوریه، احمد وحیدی، وزیردفاع، دو سایت جدید تولید موشک را افتتاح و روز 3 فوریه، پرزیدنت احمدی نژاد شلیک آزمایشی موفق یک موشک حامل ماهواره غیرنظامی به نام «کاوشگر- 3»، که بدون تردید کاربرد نظامی نیز دارد، را اعلام کرد.

کارشناسان هشدار میدهند که ابهامات بزرگی هنوز پیرامون ظرفیتهای واقعی این کشور- شمار موشکها و سکوهای پرتاب، کلاهکهای انفجاری، میزان دقت و کارآئی – وجود دارد. اما در یک مورد همه توافق دارند : ایران به یک توان ملی تولید موشک دست یافته است. عاملی که باید در یک سناریوی بحران منطقه ای در نظر گرفت.

برنامه موشکی در بحبوحه جنگ با عراق در اواسط دهه 1980 راه اندازی شد. پاسداران انقلاب تمام کارتحقیقات، ساخت و استفاده از این سلاحهای متعارف، که هیچ معاهده ای ممنوعشان نساخته، را در دست دارند.

ایران بر تولید و به کارگیری موشکهای کوتاه برد (300 تا 600 کیلومتر) از سال 1985 تسلط یافته است. شهابهای 1 و 2 و اسکادهای «شوروی الاصل» ساخت کره شمالی، دقت چندانی ندارند، اما برای تهدید همسایگان نزدیک کفایت می کند. عدم دقت در اصابت به هدف که حدود یک کیلومتر برآورد می شود، «باعث می گردد که استفاده متعارف از آنها به صورت شلیکهای «اشباعی»  saturation بر سایتهای نظامی یا هدفهای غیرنظامی، متصور باشد». این تحلیل را استفان دلوری ُStéphane Delory دریادداشتی برای بنیاد تحقیقات استراتژیک FRS عنوان کرده است. تاکتیکی که در برابر آن، دفاع ضدموشک تعبیه شده در منطقه خلیج [فارس] از سوی آمریکائیها می تواند چندان کارآمد نباشد. ایران احتمالا حدود 40 سکوی پرتاب برای 500 موشک در اختیار دارد – یک سیستم کارآمد مستلزم وجود یک سکوی پرتاب برای 4 موشک و کلاهکهایشان است.

شهابهای 3 که از سال 2000 وارد خدمت شده است، مشتقی از «نودونگ» کره شمالی است که بردی بین 1300 تا 1500 کیلومتر دارد. شمار آنها بین 20 تا 100 قبضه برای حدود 40 سکوی پرتاب برآورد می شود. داشتن سوخت مایع، کار با این موشکها را دشوار میکند. اما استقرار آنها در تونل به ایران امکان می دهد بر این نقص فائق آید. فرانسوا ژره، مدیرمؤسسه فرانسوی تحلیل استراتژیک  IFAS هشدارمی دهد که «شهابهای 3 تمام منطقه خاورمیانه را در تیررس مؤثر قرارمی دهد».

در 28 سپتامبر2009 در جریان مانوورهای موسوم به «رسول اعظم 4» ایران دست به آزمایش یک مدل بلندبردتر شهاب 3 زد. تسلط بر تکنولوژی این نسل جدید موشک تا چند سال دیگر میسر نخواهد بود. اما درعوض، به راه انداختن «سجیل 2» که با سوخت جامد کارمی کند، غافلگیری آفرید. بنیاد تحقیقات استراتژیک یاد آورمی شود که ایران «یک صنعت تولید سوخت جامد ایجاد کرده که به آن امکان می دهد از هم اکنون راکت تولید کند». آزمایش این موشک دو مرحله ای با برد 2000 کیلومتر مجهز به یک خرج انفجاری یک تنی «یک جهش کیفی» محسوب می شود. و اما «ماهواره بر» آزمایش شده در3 فوریه نیز امکان خواهد داد تکنولوژیهای افزایش برد تسلیحات بالیستیک (نظیرجدا شدن طبقات مختلف موشک و استفاده از سوخت به شکل پودر) مورد آزمایش قرارگیرد.

کارشناسان معتقدند که دستکم یک دهه طول خواهد کشید تا ایران بر بردهای میانی (3000 تا 5000 کیلومتر) که می تواند به اروپا برسد، تسلط یابد. در مورد موشکهای برد بسیار بلند (بیش از 5000 کیلومتر) نیز چنین است : بنا به تحقیق East West Institute درفوریه 2009، «بدون کمک یک تکنولوژی اضافی درخور توجه، به نظر نمیرسد ایران بتواند یک برنامه مدرن و جامع تولید موشکهای بالیستیک قاره پیما پیش از ده یا پانزده سال دیگرایجاد کند».

لیکن ایالات متحده ازهم اکنون خود را برای چنین احتمالی آماده می کند. روز اول فوریه، وزارت دفاع به شکست یک مانوور «بازدارندگی ضدموشک» که طی آن برای اولین بار یک حمله فرضی ایران ترتیب داده شده بود، اعتراف کرد.

آقای ژره بر این باور است که ایران «یک استراتژی بسیار عقلائی دارد، عبارت از اینکه سلاحهای خود را به عنوان سلاحهای عملیات پاسخ و تلافی تلقی میکند. اگر به ایران حمله شود، روشن است که پاسخی در کار خواهد بود. در اسناد ملی ]دفاعی[ کشورآمده که در پاسخ تلافی جویانه مزبور، تمام کشورهائی که «شرکای اسرائیل و آمریکا ارزیابی شوند، به دلیل اینکه در خاک خود پذیرای مراکز فرماندهی آمریکائی گردیده اند، هدف قرارخواهند گرفت».

بنابراین تهدید علیه تأسیسات نفتی کشورهای خلیج نیز جدی است مدیر IFAS درتحلیل خود می افزاید : «ایرانیها چندین بار علم این تهدید را با هدف بازدارندگی به حرکت درآورده اند».»