ابوالحسن سماواتی ـ آتشفشان تامبورا، مهیب ترین فوران آتشفشانی ثبت شده در تاریخ مکتوب بشری

آتشفشان تامبورا، مهیب ترین فوران آتشفشانی ثبت شده در تاریخ مکتوب بشری
سال بدون آفتاب

مترجم: ابوالحسن سماواتی

فوران آتشفشان فوران تامبورا، واقع در شرق جاوه در جزیره سومبوا در اندونزی از 10 الی 15 آوریل سال 1815 بزرگترین فوران آتشفشانی است که اطلاعات دقیقی از آن ثبت شده و در تاریخ مکتوب بشری موجود است. این فوران باعث ”سال بدون آفتاب“ در سال 1816 روی کره زمین گردید و زمستان و ”برف تابستانی“ را به همراه آورد.

در 10 هزار سال گذشته فقط 4 مورد مشابه چنین فورانی شناخته شده است, قبل از همه سانتورینی در یونان که در 1628 سال قبل از مسیح به وقوع پیوست.

 

ارتفاع کوه تامبورا در اندنوزی قبل از فوران در سال 1815 بالغ بر 4000 متر از سطح دریا می شد. امروزه ارتفاعش بین 2850 الی 2900 متر است. قطر دهانه آتشفشانی اش 6 کیلومتر بوده و عمق دیواره هایش 600 الی 1100 متر می باشد.

در اثر انفجاری که رخ داد, 90 الی 180 کیلومتر مکعب سنگ, خاکستر و گردوغبار به ارتفاع حدود 44 الی 70 کیلومتر پرتاب شد و آسمان را تیره و تار کرد.

نیروی انفجاری که پشت این آتشفشان بود حدود 170 هزار برابر بمب هیروشیما برآورد شده است. چنان فشار عظیمی وجود داشت, که مواد مذاب مثل یک طناب آتشین به آتمسفر پرتاب و به آن وصل شد.

در اثر امواج این افنجار,. 10 هزار نفر مستقیما, و در ادمه اش در نتیجه سیلابها, گرسنگی, بیماریها و قحطی حدودا 80 هزار نفر دیگر کشته شدند. ابرهای ضخیم خاکستری به شعاع 500 کیلومتر تا سه روز تاریکی مطلق برای منطقه به همراه داشت. در فاصله یک کیلومتری محل آتشفشان گرد و غباری به قطر یک سانتیمتر روی زمین نشست. فورانهای تضعیف یافته این آتشفشان تا 4 ماه بعد, یعنی تا 15 ژوئیه همان سال ادامه داشت.