«هموطنان عزیزم، به مناسبت تصادف با روز سی ام تیر، به یادبود شهیدانی که جان خود را در راه استقلال و عظمت کشور فدا کرده اند، مراسمی برپا خواهید کرد که هم مراتب تکریم و احترام قلبی خود را به روح پاک این سربازان مجاهد راه حُریت و آزادی تقدیم کنید و هم بدین وسیله ایمان و علاقه باطنی خود را به ادامه مبارزه یی که این رادمردان فداکار در راه آن شربت شهادت نوشیده اند، ابراز و اظهار نمایید.
روز سی ام تیر در تاریخ مبارزات مُمتد ملّت ایران فراموش نشدنی است، زیرا در این روز تمام افراد ملت، از هر طبقه و مقام، در مقابل تحریکات اجانب، یک‌دل و یک‌زبان، قیام و اقدام کردند و تا به مقصود نرسیدند از پای ننشستند.
در این روز تاریخی عدّه یی از گرامی‌ترین فرزندان ما به افتخار شهادت نائل شدند و با خون پاک خود نهال آمال ملت را آبیاری کردند (مصدّق به گریه می‌افتد) تا به همّت آیندگان، روزی بارور و سایه گستر شود و ملت ایران از نعمت امن و آسایش و استقلال واقعی و آزادی حقیقی برخوردار گردد.
اگر در آن روز، آن مردم بیدار و هشیار نبودند و این حادثه را با ایمان و علاقه بی شائبه خود نسبت به ادامه نهضت ملی تلقّی نمی‌کردند و زمام سرنوشت خویش را به‌دست حوادث نامعلوم نمی سپردند، تنها نه آینده خود را دچار خطرات عظیم کرده بودند بلکه به افتخارات گذشته خویش نیز خط محو و بُطلان می‌کشیدند. امّا خوشبختانه، به عکس آن چه اجانب تصوّر می‌کردند، ملت ایران با روشن بینی و بصیرت کامل به آینده خود می‌نگریست و خویشتن را برای مقابله با هر حادثه یی که او را از ادامه مبارزه بازدارد، آماده و مهیا می‌داشت و از هیچ مشکلی، حتی مرگ، بیم و هراس به‌دل راه نمی‌داد.
حادثه سی‌ام تیر بوته امتحانی شد که ملت ایران را در خود گداخت و زر خالص او را از عیار فساد و تباهی جدا کرد و محَک تجربه یی بود که افراد بی اراده و سست عنصر و هم‌چنین خیانتکاران به مصالح ملی و دست نشاندگان سیاست اجنبی، از آن آلوده و رسوا بیرون آمدند. پس اگر در این حادثه عدّه یی از عزیزترین فرزندان ما به درجه شهادت رسیدند، برای وصول به هدف مقدّسی بود که این قیام ملی در پیش داشت و فنای ظاهری آنان ضامن بقای استقلال کشور و دوام حیات ملّت شد و چون به طیب‌خاطر، برای جهاد در راه حق و حقیقت و تقوا و فضیلت، تن به مرگ دادند، در این سودا سرمایه حیات و زندگانی جاوید حاصل کرده اند و در مقابل این فداکاری، البته تا ایرانی باقی است، نام این آزادمردم در سرلوحه و دیباچه تاریخ افتخارات کشور به عظمت و بزرگی، ثبت و ضبط خواهد شد و اثری که با خون پاک خود در تحکیم مبانی ملت و استقلال مملکت برجای گذارده اند، یاد آنان را پیوسته در دلهای ما و نسلهای آینده باقی و برقرار خواهد گذاشت.
هموطنان عزیز،
نهضت مقدّس سی‌ام تیر نشان داد که ملت ایران در مبارزه با اجانب به پایداری و استقامت مصمّم است و ثابت کرد که این ملت، آن‌جا که پای شرافت و استقلال مملکت در میان باشد، مرگ را بر زندگانی آلوده به ننگ و رسوایی ترجیح می‌دهد و به هیچ قیمت از ادامه نهضتی که آن را به بهای خون فرزندان خود خریده است، باز نخواهد ایستاد. لابد به خاطر دارید که سال گذشته، در چنین روزهایی، دولت از ادامه خدمتگزاری مأیوس شد زیرا از هر جانب خود را با موانع و مشکلاتی مواجه می‌دید که دست سیاست اجنبی فراهم کرده بود.
در آن ایام نیز، مانند این روزها، دست تحریکات و دَسائس اجانب، از هر جانب، در کار بود و دولت، که می‌بایست تمام کوشش و نیروی خود را در آن دقایق حسّاس در راه پیشرفت آمال ملت صرف کند، بیشتر اوقات خود را برای مقابله و مواجهه با این‌گونه تحریکات مصروف می‌داشت و در نتیجه از هدف اصلی خود، که پیشرفت نهضت ملی بود، باز می‌ماند و این تنها آرزوی بیگانگان بود که دولت را خسته و ناتوان کنند و از میدان مبارزه به در ببرند. عاقبت این گرفتاریها و کارشکنیها دولت را چنان در تنگنا و فشار گذاشت که راهی جز کناره¬گیری در پیش نداشت و ناچار شد بار مسئولیتی را که ملت بر دوش او گذاشته است، در نیمه راه مبارزه بر زمین گذارد. امّا بلافاصله معلوم گشت که ملت ایران با کناره گیری این دولت از کار موافق نیست و به هر قیمت که ممکن باشد نخواهد گذاشت این جهاد مقدس بی نتیجه و ناتمام بماند.
قیام بی نظیر سی ام تیر و فداکاری بی‌مانندی که عموم افراد ملت در این روز از خود نشان دادند، نمودار واضحی از عزم راسخ ملت ایران به دوام و بقای نهضت ملی بود که به صورت ابراز عقیده عمومی دائر به بقا و ادامه خدمتگزاری این دولت درآمد.
این رستاخیز ملی ثابت کرد که مردم ایران با واقع‌بینی و توجه کامل به مصالح خویش، راه خود را انتخاب کرده و دیگر به هیچ قیمتی از آن باز نخواهد گشت. بیگانگان، که در کمین بودند، پس از این واقعه دانستند که این بار، برخلاف انتظار، با ملتی بیدار و علاقمند به استقلال خویش سر و کار پیدا کرده اند و دیگر ممکن نیست با حیله و نیرنگ این ملت را از ادامه طریقی که به دشواری پیموده است، بازدارند و او را به همان سر منزل اوّل برگردانند و مردمی را که برای تأمین مقاصد حقّه ملی خود، با کمال شهامت و شجاعت حتی تن به مرگ داده اند، بفریبند. امروز هم اگر چه نفع طلبی عدّه یی معدود روزنه امیدی در پیش چشم آنان گشوده است و در تاریکی یأس و حرمان راهی در پیش پای مطامع خود می‌بینند، ولی چون هنوز اکثریت قریب به اتّفاق ملت در عزم خود راسخ و در تصمیم خویش پایدارند، هرگز به مقصود نخواهند رسید و از این غبار کدورت کمترین گردی بر دامان ملت ایران نخواهد نشست.
هموطنان عزیز،
قیام سی ام تیر و جانفشانی و استقامت بی دریغ ملت و قطع امید اجانب از این که بتوانند در مبانی اتّحاد و اتّفاق ما رخنه یی ایجاد کنند، در پیشرفت ملّت ایران به سوی مقصد و هدف نهایی خود، بیش از آن‌چه بتوان گفت، پرارزش بود و مفید و مؤثّر افتاد.
اکنون بر ما فرض واجب است این سرمایه معنوی را، که در بهای خون پاک عزیزان خود به دست آورده ایم و بزرگترین ضامن پیروزی ملت در این مبارزه و جهاد مقدّس خواهد بود، مفت و رایگان از دست ندهیم؛ اتّحاد و اتّفاق و پراکندگی، ما را چنان به خود سرگرم و مشغول کند که آمال ملی خویش را به کلی فراموش کنیم و از پیشرفت به سوی مقصد نهایی بازمانیم.
ما نباید زندگانی را به هر صورت و کیفیت که به ما عرضه می‌شود، دوست بداریم و بدان قانع و خرسند باشیم. اگر زندگانی توأم با آزادی و استقلال نباشد به قدر پشیزی ارزش نخواهد داشت. برای رسیدن به این هدف عالی، تاریخ زندگانی ملل بزرگ عالم شاهد مبارزات و مجاهدات و گذشتها و فداکاریهاست. سرنوشت ملت ایران نیز در طول تاریخ خود همواره با این‌گونه محرومیتها و مصائب توأم و همراه بوده است و در همه این موارد ملت ما موانع و مشکلات را با بردباری و شکیبایی، تحمّل و تلقّی کرده و سرانجام از آن پیروز و سربلند بیرون آمده است. جای تأسّف نیست که جمعی از برادران و فرزندان گرامی ما در واقعه سی ام تیر (مصدّق به گریه می‌افتد) جان خود را در حفظ سعادت و عظمت ملت ایران فدا کردند و با این فداکاری سرمایه افتخار جاوید برای خود و خاندان خویش اندوختند؛ جای تعجب موقعی خواهد بود که خدای ناخواسته، ملت نتواند از این فداکاریهای بی‌دریغ فرزندان خود نتیجه یی که لازم است به دست آورد و از این خونهای مقدّس که ریخته شده، بهره یی که شایسته است، تحصیل کند؛ آن‌هم یقین دارم که با حس تشخیص و موقع شناسی ملت ایران هرگز پیش نیاید و آرزوی ما در حفظ استقلال و تجدید دوران مَجد و عظمت دیرین کشور باستانی هر چه زودتر تحقّق پیدا کند».
