دربخش اول این مطلب سؤال اول ودربخش دوم آن سؤال دوم را بررسی می کنیم :
الف – الزامات تحریم دادوستد خارجی سپاه پاسداران
سپاه پاسداران متولی ومتصدی فعالیتهای اتمی رژیم ایران است و به این حساب طرف خارجی خیزبرداشته داد وستد خارجی او را تحت تحریم قراردهد تا مانع تأمین امکانات مورد نیازبرای پیشبرد فعالیتها ی اتمی ایران شود . به فرض آنکه شورای امنیت و کشورهایی که طرف اصلی تجارت با ایران هستند این تحریم را بپذیرند و به سمت اجری آن بروند ،گام نخست آنها شناسایی مجرا ها وامکاناتی است که سپاه پاسداران می تواند ازطریق آنها داد وستد خارجی خود را انجام دهد .
1- نگرشی کلی به مسأله
سپاه پاسداران ازطریق شرکتهایی که به طوررسمی تملک آنهارا دارد وهمچنین شرکتهای پوششی وابسته به خود، که تحت مالکیت حقیقی وحقوقی دیگری هستند و نیزشرکتهای واسط که جزء ابوابجمعی بنیادهای حکومتی نظیربنیاد مستضعفان ویا شرکتهای دولتی نظیرشرکتهای وابسته به وزارت نفت می باشند، دربخش های مختلف اقتصاد ایران شامل بخش های نفت وگاز، راه وساختمان ، واردات وصادرات ، سرمایه گذاری دربورس داخلی وخارجی، بانکداری وفعالیت های پولی ، مخابرات ، تولید کشاورزی وصنعتی وحمل ونقل فعالیت انتفاعی دارد . این « دیکتاتورنظامی » با روی کارآوردن کودتا گونه احمدی نژاد وتبدیل دولتهای نهم و دهم نظام ولایت فقیه به «دولت پاسداران» این امکان را به دست آورد که با اهرم پرقدرت دولت ، درعرصه اقتصاد به طورتصاعدی فعالیت خود را گسترش دهد و امروز به بزرگترین مجتمع فعال دربخش های مختلف اقتصاد ایران تبدیل شود (به نوشته گاردین 15 فوریه 2010 برخی از منابع غربی برآنند که سپاه پاسداران بین یک سوم تا دوسوم تولید ملی ایران را درکنترل واختیارخود گرفته است) . بنا براین سپاه می تواند با این وزن اقتصادی ازطریق موسسات تحت تملک خود ، شرکتهای پوششی وشرکتهای واسط متعلق به دولت و بنیادهای حکومتی ، به معامله خارجی بپردارد . ضمن آنکه سپاه درموضع حاکمیت ،وبه خصوص با دستاویز امنیتی ،می تواند همه امکانات حکومتی را نیز به طورغیرمستقیم به خدمت این شرکتها بگذارد تا نیازهای خود را ازبازارهای خارجی تأمین کند . از این روی برای تحریم واقعی داد وستد خارجی سپاه، تشخیص عاملان مستقیم وغیرمستقیم معاملات این « دیکتاتورنظامی » شرط است . با این توضیح ضمن قبول آنکه تشخیص همه عوامل وامکانات معاملاتی سپاه ازعهده افراد برنمی آید،درزیربه برخی ازموارد مشخص وشناخته شده این امکانات که خارجی می تواند آنها را مهارکند ، اشاره می شود :
2- گوشه ای ازتأمین مالی غیرعلنی فعالیتهای اتمی سپاه، ازمحل درآمد های شرکت ملی نفت
یکی ازمنابع اصلی ،ولی غیرعلنی، تأمین هزینه های سنگین فعالیت های اتمی و تروریسم برون مرزی سپاه پاسداران ، فروش بخشی ازنفت خام ، فرآورده های نفتی و میعانات کازی کشور دربازارهای خارجی است . به گزارش محرمانه مرکزپژوهش مجلس رژیم ایران ،به رغم هزینه هنگفتی که تا به حال برای ایجاد پایگاهها وسایر فعالیتهای اتمی غیرعلنی رژیم ایران صورت گرفته هیچگاه منابع درآمد وموارد هزینه آنها دربودجه عمومی دولت وبودجه شرکتهای دولتی قید نشده وحتی از دید نمایندگان مجلس رژیم مخفی مانده است . توضیح آنکه شرکت ملی نفت ایران با توافق رییس دولت، بخشی ازفروش خود را به حساب خزانه دولت واریزنمی کند وآنرا درخارج ازبودجه بندی دولت به مصرف هزینه های مخفی سپاه پاسداران می رساند . لاریجانی رییس مجلس، درعالم رقابت های درونی هیأت حاکمه ، اخیرا درجلسه ای که با حضورنماینده دولت برای رسیدگی به لایحه بودجه 89 در« کمیسیون تلفیق بودجه مجلس » تشکیل شده بود به این موضوع اشاره کرده وخواستارشفاف شدن عملیات مالی شرکت ملی نفت شده است . پیش ازاو دیوان محاسبات نیز که تحت امرمجلس است ، به بخشی ازعملیات مالی مخفی شرکت نفت اشاره کرد ه و به طورمشخص اعلام کرده بود شرکت نفت درآمد حاصل از فروش میعانات گازی که همراه با گازازمخازن گازکشورخارج می شوند ، فروش سهم نفت ایران ازقراردادهای بیع متقابل نظیرنفتی که ازمخازن اطراف جزیره سیری ومنطقه نوروزبرداشته می شود وهمچنین فروش برخی ازفرآورده های نفتی نظیرمازوت را به حساب خزانه نمی ریزد .سوای این مجلس ودیوان محاسبات امکان این را ندارد که به بیند آیا شرکت نفت همه درآمد ناشی ازصادرات نفت خام را به خزانه می ریزد یانه .وزارت خزانه داری آمریکا تا به حال پی برده که یکی ازشرکتهای وابسته به شرکت نفت ایران موسوم به « نفتیران » ، که عامل نقل وانتقال غیرعلنی بخشی ازدرآمد نفت به سپاه پاسداران بوده است . اما این فقط یکی ازشرکتهای ظاهرا غیروابسته به سپاه است که درفعالیت های مخفی سپاه پاسداران شریک است وقصه سردرازدارد .
3ـ نمونه ای ازامکانات علنی سپاه پاسداران
مجتمع موسوم به « قرارگاه خاتم الأنبیاء » ازمهمترین امکانات علنی سپاه پاسداران برای معامله با خارج است . این مجتمع درابتدا به عنوان بازوی فعال سپاه دربخش راه وساختمان وارد عرصه اقتصاد شد . اما اینک به موسسه غول آسایی تبدیل شده که 812 شرکت ثبت شده درداخل وخارج کشوررا تحت مالکیت وتحت امرخود دارد . این مجتمع درحال حاضرمشغول اجرای بیش از1700قرارداد ی است که دولت ،بدون مناقصه ، به او واگذارکرده است . ( گاردین 15 فوریه 2010 ) . « قرارگاه خاتم الأنبیاء » دربیشترموارد خود ش راسا مجری این قراردادها نیست و آنها را به صورت قرارداد دست دوم به شرکتهای خارجی انتقال داده و این شرکتها ی خارجی را مکلف به تدارک مواد وتکنولوژی مورد نیازپروژه های مربوطه از بازارهای خارجی کرده است . بنا براین مجتمع «خاتم الأنبیاء»هم ازطریق این شرکتهای خارجی می تواند به معامله با خارج ادامه دهد و هم ازطریق شرکتهایی که خود درخارج وداخل ثبت کرده است .
3 – نمونه ای ازامکانات پوششی سپاه پاسداران
« خصوصی سازی » شرکتهای تحت تملک دولت طبق اصل 44 قانون اساسی رژیم ایران ، به صورتی که توسط دولت احمدی نژاد اجرا می شود ، به سیاستی تبدیل شده برای سرپوش گذاشتن روی انتقال مالکیت این شرکتها به اشخاص حقوقی وحقیقی که مورد نظردولت هستند . سپاه پاسداران درمیان این اشخاص جای ویژه دارد اما به ملاحظات امنیتی ، مصلحت دیده اند که سپاه به طوررسمی این شرکتها را به نام خود نکند وبه مالکانی انتقال دهد که تحت امرسپاه اند و با سپاه رابطه وپیوند تشکیلاتی دارند . نمونه جدید این نوع نقل وانتقال مالکیت شرکتهای دولتی به شرکتهای تحت امرسپاه ، انتقال 51 درصد ازسهام شرکت مخابرات ایران به شرکت موسوم به « اعتماد مبین » بود که درشهریورماه 88 انجام گرفت . دولت ظاهرا این سهام را که ارزش آن 5 میلیارد دلاراست ، دربازاربورس به مزایده ودرمعرض فروش گذاشت . اما دریک عملیات محیرالعقول دردقایق آخرمهلت ، سپاه رقیب اصلی شرکت تحت امرخود را با دستاویزامنیتی کنارزد و با دستاویزامنیتی مالکیت آنرا به شرکت « اعتماد مبین » انتقال داد . (سپاه با دستاویزامنیتی و برای تجهیزخود در « جنگ نرم » ی که با دشمن داخلی وخارجی دارد با این معامله امکان شنود وکنترل امکانات ارتباطی ومخابراتی کشوررا به دست آورد ه و پیش ازاین نیزبا همین دستاویزامنیتی مدیریت بزرگترین فرود گاه کشورموسوم به « فرودکاه امام » را که درجاده ساوه به تهران قراردارد ، به زیرسلطه عملیاتی خود درآورده است .) . بدینترتیب شرکتهای پوششی تحت امرسپاه نیزازجمله امکاناتی هستند که خارجی برای تحریم سپاه باید آنها را شناسایی ودرلیست سیاه قراردهد .
3- گوشه ای ازتسلط سپاه برمرزهای وارداتی کالا
سپاه پاسداران به طورمستقیم بخش عمده مرزهای هوایی وآبی کشوررا زیرسلطه خود گرفته ویا به واردات صادرات کالاهای خود اختصاص داده است . ازمهمترین مرزهای هوایی که زیرسلطه مدیریت سپاه است می توان به فرودگاه بین المللی موسوم به « امام »، واقع درجاده ساوه، اشاره کرد و ازفرودگاه پیام کرج که به سپاه اختصاص دارد نام برد .سپاه پاسداران در کناره آبهای جنوب کشورنیز، تا قبل ازروی کارآوردن احمدی نژا، بیش از64 اسکله باراندازی وبارگیری داشته است . سپاه هرگاه لازم ببیند می تواند ازسایرمرزهای آبی وخاکی کشور ، که زیر کنترل نیروهای انتظامی تحت امرخامنه ای است به واردات وصادرات کالا بپردازد .
زیرنویس
، برای مطالعه سلسله مقالاتی که دراین مورد نوشته شده ، رجوع کنید به آدرس زیرکه درآن ازمهر1382 با نوشتن مقاله « یورش سیاسی سپاه پاسداران » فعالیت های سپاه پاسداران مورد بررسی قرارگرفته است
