یزدان حاج حمزه: باچه موقعیت وچه موضعی در قزاقستان به مذاکره می نشینند؟

قدرتهای گروه 1+5 قراراست روز 26 فوریه درقزاقستان باردیگر مذاکره ای را بارژیم ایران دنبال کنند که مدت 7سال است درچارچوب این گروه ادامه داشته وپیش ازآن نیز3 سال اروپایی های عضو این گروه وقت روی آن گذاشته اند وبه نتیجه نرسیده اند . با آنکه جنگ انتخابات یازدهمین ریاست جمهوری رژیم ایران، همه امورحکومتی ایران را تحت الشعاع خود قرارداده ،پرونده هسته ای رژیم ایران همچنان درصدراخباررسانه های مهم داخلی و خارجی است و این روزها شاهد اظهارات بالاترین مقامات وبرخی ازعملکرد های جدید طرفین درگیردراین پرونده هستیم. بررسی این اظهارات وعملکردهای جدید درآستانه مذاکره قزاقستان می تواند چشم اندازروشن تری ازنتیجه این نشست وسمتگیری این دعوای پیچیده برای ما ترسیم کند . دراین باره گفتگوی جدیدی با آقای یزدان – حاج حمزه انجام گرفته که درزیر آورده شده است.

سؤال یکم – آقای حاج حمزه،درآستانه مذاکرات قزاقستان،سران دولت آمریکا، سران رژیم ایران ودبیرکل سازمان ملل،برای تأثیرگذاری روی این مذاکرات، اظهارنظرهای جدیدی می کنند. این اظهارنظرها که باید آنرا آخرین موضعگیری طرفین دربالا ترین سطح تلقی کرد تا چه اندازه به هم نزدیک یا دورشده است و چه تأثیری برروند مذاکرات دارد ؟
پاسخ یکم – اجازه بدهید یاد آوری بکنم که طرفین پس ازشکست مذاکرات یکسال ونیم اخیرکه در استانبول 1 و2، بغداد ومسکو داشتند درشرایطی به سمت مذاکره  دیپلوماتیک قزاقستان می روند که درسطح گروه 1+5 وسطح آژانس بین المللی اتمی وابسته به سازمان ملل، مذاکراتشان به بن بست رسیده است .بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی روز 13 فوریه2013  بدون آنکه قراری برای دیداربعدی بگذارند باردیگردست خالی ازتهران برگشتند و این بارنیزدرب قرارگاه پارچین به روی آنها بازنشد . حال آنکه پیش ازسفراخیرآنها به تهران، سفیررژیم درفرانسه ضمن مصاحیه مطبوعاتی خود درپاریس به نوعی ازآمادگی رژیم برای گشودن درب پارچین خبرداده بود . شواهد متعدد نشان می دهند که رژیم بازرسان آژانس را بازی می دهد و بازکردن دربهای بسته جاهایی مثل پارچین را که پیش ازاین درآن فعالیت هسته ای داشته گروکشی می کند وتا از قدرتهای عضو گروه 1+5 ما به ازایی نگیردهیچ دری را به روی آژانس بازنمی کند،و حتی اگرمثل پارچین آثارفعالیتهای قبلی خود رازبین برده با شد، عجالتا به بهانه توافق روی فرمالیته وچارچوب کلی پاسخگویی به خواستهای آژانس، کارراعقب می اندازد  . درسطح قدرتهای گروه 1+5 نیزهمانطوری که عرض کردم طرفین به بن بست رسیده اند و قدرتهای عضو این گروه به این نتیجه رسیده اند که گره وبن بست این گروه باید ازمذاکره دوجانبه آمریکا ورژیم ایران بازشود ( روس ها بارها روی اجتناب نا پذیربودن این مذاکره  دوجانبه انگشت گذاشته اند)د
درحال حاضر تلاش طرف های خارجی روی بن بست شکنی مذاکره با رژیم ایران متمرکزشده است. ،آزانس وسازمان ملل چشم به گروه 1+5 دوخته اند تا درمذاکرات دیپلوماتیک این بن بست شکسته شود واین گروه نیزبه آمریکا چشم دوخته است تا کره را بازکند ! .آمریکا برای شکستن بن بست مذاکرات با ردیگراعلام کرد که آماده است با رژیم ایران به مذاکره دوجانبه  بنششیتد .« جوبایدن » معاون رییس جمهورآمریکا درکنفرانس اخیر« داووس » این آمادگی را اعلام کرد .اما شاهد بودیم که رهبر ورییس جمهور رژیم ایران چگونه این پیشنهاد را ردکردند وبه شرطی مشروط کردند که می دانند درصورت قبول آمریکا تمام بافته هایش پنبه می شود . شرط برداشتن راه حل نظامی ازروی میز .  خامنه ای درپاسخ به دعوت معاون رییس جمهور آمریکا گفت « شما به طرف ما اسلحه کشیده اید و می گویید بیا باهم مذاکره کنیم ؟ احمدی نژاد درسخنرانی روز 22 بهمن خودش درلفاظی روی دست خامنه ای بلند شد ودرپاسخ به بایدن گفت « شما اسلحه را کناربگذارید من خودم می نشینم با شما مذاکره می کنم »!
اما موضوع جلوگیری ازاتمی شدن رژیم یاغی وشرورایران برای جامعه جهانی آنقدر حساس شده  که  آمریکا طرف حساب اصلی خارجی وهمچنین دبیرکل سازمان ملل متحد را درآستانه مذاکرات قزاقستان به موضعگیری وادارکرد.  اوباما درآغازدور دوم ریاست جمهور خود باردیگرتأکید کرد که با استفاده ازهمه اهرم ها مصمم است جلوی دستیابی رژیم ایران به بمب اتمی را بگیرد خامنه ای در پاسخ به این موضعگیری اوباما روز 28 بهمن 91 اعلام کرد « اگر ایران قصد ساخت سلاح هسته ای را داشت امریکا به هیچ وجه نمی توانست جلوی ملت ایران را بگیرد.» او با این اظهارات مدعی شد که رژیم توانایی ساخت بمب اتمی را دارد ، اما فعلا قصد آن را ندارد . احمدی نژاد نیز پیش ازخامنه ای روز 26 بهمن درمقابل دوربین تلویزیون رژیم آب پاکی را روی دست آمریکا ریخت و در اظهاراتی  با این مضمون گفت «خوب شما همه تلاش خودتان را کردید که جلوی هسته ای شدن ایران را بگیرید ، نتوانستید . مسابقه ای بود که ما برنده آن شدیم وما اکنون هسته ای شده ایم . حالا بیایید به جای تقابل، با ما تعامل کنید »!
دبیرکل سازمان ملل متحد نیز پس ازسومین آزمایش هسته ای کره شمالی ( همکارموشکی - هسته  ای رژیم ایران )، وارد صحنه شد ودرموضعگیری بی سابقه  ای ضمن مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست  روز 14 فوریه 2013، روی دونکته اساسی دررابطه با پرونده هسته ای رژیم ایران انگشت گذاشت .نکته اول آنکه  « [شورای امنیت ] سازمان ملل یا باید مثل تجربه کره شمالی خطر ساخت بمب توسط ایران ،زیرپوش مذاکره ودیپلوماسی، را بپذیرد یا مصممانه وسریع تعیین تکلیف کند که اصولا دیپلوماسی می تواند مسأله نگرانی جامعه جهانی نسبت به فعالیتهای هسته ای ایران را حل کند یانه ؟» بانکی مون درادامه موضعگیری خود تأکید کرد که « ما نباید وقت بیشتری به رژیم ایران بدهیم ونباید وقت را تلف کنیم » . دبیرکل سازمان ملل دراین مصاحبه به نوعی به اظهارات خامنه ای مبنی براینکه ایران قصد ساخت بمب اتمی را ندارد نیز پاسخ گفت واعلام کرد « سال قبل درملاقات حضوری به رهبر ورییس جمهورایران گفتم که من ازتوضیحات آنها قانع نشده ام که فعالیت های هسته ای ایران برای اهداف صلح آمیز است»!!
بدینترتیب می بینیم برمذاکرات قزاقستان سایه سیاسی سنگین تری ازدورهای قبلی مذاکره با رژیم حاکم است و بی ثمر بودن این مذاکرات دهساله چنان براذهان طرف خارجی جا بازکرده که حتی مرجع ظاهرا بی طرف دبیرکلی سازما ن ملل نیزادامه این مذاکرات را به زیر سؤال برده وازشورای امنیت خواستارآن شده که ضرب الأجلی برای ادامه سیاست کنونی مذاکره با رژیم ایران تعیین کند .

سؤال دوم- درآستانه مذاکرات قزاقستان همان طوری که اشاره کردید فضای سیاسی حادی برمذاکرات حاکم است . اما به هرحال میزمذاکره، محل دادوستد وچانه زدن برای بده بستان است . سؤال بعدی اینستکه طرفین درپشت میزمذاکره  چه پیشنهاد های عملی برای دادوستد درچنته دارند؟   

پاسخ دوم – رژیم ایران اساسا برای منحرف کردن خواست اصلی طرف خارجی ، که همانا بازکردن دربها ،برخوردشفاف با آژانس و تعلیق غنی سازی (ابتدا 20 درصدی وبعد زیر5 درصدی اورانیوم) باشد ،به سمت مذاکره می رود ونه برای پاسخگویی به این خواست ها. مثل گذشته ممکن است درمورد شرایط معامله بخشی ازاورانیوم 20 درصدی که انبارکرده،چک وچانه بزند. بدون آنکه به تعطیل وتوقف غنی سازی 20 درصدی دردژنظامی فردو ، که خواست طرف خارجی است، تن بدهد. (رژیم ایران درآستانه مذاکره قزاقستان برای آنکه مرزسرخ اسراییل درمورد میزان انباشت 240 کیلوگرمی اورانیوم20 درصدی را مغشوش کند، به گزارش خبرگزاری ها آمده بخشی ازاین ذخیره را تبدیل به میله های سوخت اورانیوم 20 درصدی برای مصرف درراکتوردانشگاه تهران کرده تا میزان انباشت وذخیره اورانیوم 20 درصدی خود را به زیر خط سرخ اسراییل ، که می تواند دستاویزبرخورد غرب درپشت میزمذاکره شود ، برساند) . رژیم ممکن است بازکردن درب پارچین پس از«عملیات پاکسازی » به روی بازرسان آژانس را نیز به موضوع معامله با قدرت ها تبدیل کند . برای منحرف کردن موضوع اصلی مذاکره درصد داست نا آرامی های بحرین وسوریه را نیزروی میزمذاکره خود با 6 قدرت جهانی بگذارد . درعین حال شاهد آن هستیم که رژیم درآستانه مذاکرات قزاقستان دست به یک سری قدرت نمایی اتمی- موشکی  زده تا با دست پربرسرمیز مذاکره برود .ازیکسو درسایت نطنزسانتریفوژهای نسل جدیدی را نصب کرده که چند برابرسانتریفوژهای قبلی قدرت غنی سازی اورانیوم دارند .ازسوی دیگرموشک قاره پیمای حامل میمون را به مدارزمین می فرستد وبازمی گرداند . این اقدامات نمایشی واظهارات خامنه ای واحمدی نژاد نشان می دهد که رژیم برسرمیزمذاکره با قدرتها مثل گذشته نمی خواهد به خواست اصلی آنها که در قطعنامه های شورای امنیت آورده اند وقعی بگذارد. بلکه سودای آن دارد تا ضمن پیشبرد فعالیتهای هسته ای اش درزیرچترمذاکره ، خودرا به عنوان یک قدرت هسته ای منطقه ای به این قدرت ها تحمیل کند .
واما درجبهه خارجی، پیش ازبرگزاری نشست قزاقستان ، سوای اظهار نظرها ،درعرصه عمل شاهد دوفقره اقدام جدید هستیم. نخست پیشنهاد دادن امتیاز تشویقی جدیدی ازجانب گروه 1+5 مبنی برلغوتحریم واردا ت طلا به ایران ،درازای تعطیل غنی سازی 20 درصدی دردژ« فردو»و خارج کردن ذخیره بی مصرف اورانیوم 20 درصد غنی شده ازایران . رویترزدراین مورد نوشته است مقام‌های غربی روز ۲۷ بهمن به این خبرگزاری گفته‌اند که کشورهای ۱+۵ بنا دارند در جریان مذاکرات روز ۸ اسفند (۲۶ فوریه) در آلماتی قزاقستان، این پیشنهاد را به ایران بدهند که در ازای تعطیل‌کردن تاسیسات هسته‌ای فردو، بخشی از تحریم‌ها را که مانع تجارت طلا و دیگر فلزهای قیمتی می‌شود، لغو کنند.این امتیازی فراترازلغو تحریم فروش قطعات هواپیماهای مسافری است که درگذشته به رژیم ایران  پیشنهاد داده بودند ومورد قبول واقع نشده بود.
تحول دوم  تشدید تحریم نفتی وافزایش اقدام تنبیهی جدید رژیم ازجانب آمریکاست ، که می توان آنرا فارتکمیلی تحریم نفتی رژیم ایران تلقی کرد . برمبنای این فازازتحریم نفتی رژیم توسط آمریکا، دولت اوباما ازکشورهای آسیایی خریدار نفت ایران چین ، ژاپن ، هند وکره جنوبی خواسته است ازتاریخ 6 فوریه 2013 دیگر بابت خرید نفت ازایران ، به هیچوجه پول به رژیم ایران ندهند ودر ازا ء خرید نفت ازایران کالای مجازبه تجارایرانی بدهند .اگراین مرحله ازتحریم نفتی رژیم توسط آمریکا ازجانب خریداران نفت ایران رعایت و اجراء شود، رژیم ایران نقره د اغ می شود وامکان تأمین مالی خریدها ی ممنوعه خارجی وریخت وپاش های تروریسم برون مرزی را ازدست می دهد و این نوع هزینه های ارزی ممنوعه را باید ازمحل ذخیره ارزی تمام شدنی بانک مرکزی تأمین کند .
سؤال آخر : به طوری که اشاره کردید مذاکرات بی نتیجه قدرتهای عضودایم شورای امنیت درمورد  فعالیتهای اتمی رژیم ایران، صدای دبیرکل سازمان ملل متحد را نیزدرآورده که رژیم ایران ممکن است مثل کره شمالی زیرچترمذاکرات به مرحله آزمایش و آماده سازی بمب اتمی برسد. با توجه به اخطار بان کی مون مبنی براینکه « بیش ازاین نباید وقت تلف کرد » ،سؤال آخرمن اینست که اگر درمذاکرات قزاقستان نیزمعامله قدرتهای جهانی با رژیم ایران جوش نخورد، چه چشم اندازی درمقابل طرف حساب خارجی رژیم قرار می گیرد ؟  

پاسخ سوم – اولا ، با توجه به اظهارات متصاد طرفین ،عملکرد های مقابله جویانه رژیم وعدم قاطعیت آمریکا،عضو اصلی گروه 1+5 درآستانه مذاکرات قزاقستان ، بعید به نظرمی رسد که این مذاکرات نیزبه نتیجه ملموسی برسد.دوما ، درمورد طرف حساب خارجی پرونده اتمی رژیم ایران همانطوری که عرض کردم طرف حساب اصلی این رژیم دولت آمریکاست، نه سازمان ملل ونه گروه 1+5 وسایر اعضاء آن. تا به حال آمریکا به این دعوا سمت وسو داده وازاین ببعد نیزبه نظرمن موضع دولت آمریکا به آن شکل می دهد. برخی از اقدامات دولت جدید اوباما وازجمله افرادی که برای پست وزیردفاع وپست وزیرخارجه آمریکا انتصاب کرده، گویای آنند که طی سال 2013 سیا ست خارجی آمریکا بیش ازپیش تابع رفع گرفتاری های مالی این قدرت خواهد شد وبه نظرمی رسد که قاطعیت کمتری پیدا کند . این نوع برخورد با تعهدی که دولت اوباما درمورد جلوگیری ازاتمی شدن رژیم ایران داده ، منافات دارد .درگیری آمریکا با رژیم دراین دعوا به مسابقه ای مانند شده که هریک ازدوطرف درآن مایه گذاری اش را کاهش دهد ،عقب می افتد . اگرادعای اخیر احمدی نژاد  ،مبنی بر اینکه رژیم  ایران هسته ای شده و آمریکا مسابقه را باخته است،  غیرواقعی و بلوف باشد، دست کم این واقعیت را نشان می دهد که رژیم همچنان با تمام قوا دنبال هسته ای شدن وتکمیل توانمندی خود برای تولید بمب اتمی است .  با این اوصاف می بینیم رژیم دررسیدن به بمب اتمی جدی ترازطرف اصلی خارجی اش درجلوگیری ازآنست .تا آنجا که به ما ایرانی ها برمی گردد ، ازآنجاییکه ما تابه حال ازفعالیتهای اتمی رژیم ایران تا به حال خسارات انسانی ومادی هنگفت وجبران ناپذیردیده ایم وازآنجاییکه ازاتمی شدن رژیم ولایت فقیهی ایران  بیش ازخارجیها  متضرر می شویم ،طی سال تعیین کننده 2013 باید درهمه عرصه ها، به خصوص درعرصه داخلی، بیش ازپیش به تلاش ومبارزه برای پاک کردن صورت مسأله، که همانا سرنگونی رژیم مصیبت بار ولایت فقیه باشد، به پردازیم .   
29 بهمن 1391